skip to main
|
skip to sidebar
![]()
- ေကာင္းမႈမွန္သမွ် ျပဳလုပ္ၾက။
- မိမိစိတ္ကို အျမဲတမ္း ျဖဴစင္ေအာင္ထားၾက။
(မေကာင္းမႈေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္၊ ျဖဴေအာင္စိတ္ကိုထား) ဆိုတဲ့ဘုရားရွင္တိုင္းရဲ႕ အဆံုးအမတရားေတာ္နဲ႔ ကိုက္ညီေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မဂၤလာနဲ႔ ျပည့္စံုေနတယ္လို႔ ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါ တယ္။
ၿပီးေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔အေနနဲ႔ မိမိတို႔ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ၾကတဲ့ ဘုရား၊ တရား သံဃာဟာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ထိုက္တဲ့ ဘယ္လို အရည္အခ်င္းေတြနဲ႔ျပည့္စံုေတာ္မူတယ္ဆိုတာကိုလည္း သိထားရမယ္။ အေပၚယံ ယံုၾကည္မႈမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ အမွန္တကယ္ ဉာဏ္နဲ႔သိၿပီး ယံုၾကည္မႈမ်ိဳးျဖစ္ေနေတာ့ ပိုၿပီးေလးနက္ မႈရွိသလို ပါရမီကိုလည္း အလ်င္အျမန္ျပည့္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာတို႔ရဲ႕ ယံုၾကည္ထိုက္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ၊ ဂုဏ္ေတာ္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတဲ့အထဲက အနည္းငယ္ ေဟာၾကားလိုပါတယ္။
ဘုရားဂုဏ္ေတာ္
ဘုရားရွင္ရဲ႕ဂုဏ္ေတာ္ကို ေဟာၾကားေရးသားလို႔ မကုန္ႏိုင္ဘူး။ ဂုဏ္ေတာ္အနႏၲနဲ႔ျပည့္စံုေတာ္မူတယ္။ ဂုဏ္ေတာ္အေပါင္းကို ေဟာၾကားရင္း၊ ေရးသားရင္းသာ သက္တမ္းကုန္သြားမယ္၊ ဘုရားရွင္ရဲ႕ဂုဏ္ေတာ္ ကေတာ့ မကုန္ႏိုင္ပါဘူး။ အခု ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ ၉ ပါးဟာ ၾကည္ညိဳသဒၶါတရားတိုးပြါးႏိုင္တဲ့၊ သိသာျမင္သာ လြယ္ေတဲ့ အႏွစ္ထုတ္ထားတဲ့ ဂုဏ္ေတာ္ အနည္းငယ္ သာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဂုဏ္ေတာ္ ၉ပါးထဲက အရဟံ- ကိေလသာရန္အေပါင္းကို ေအာင္ႏိုင္ေတာ္မူေသာျမတ္စြာဘုရား။ ဆိတ္ကြယ္ရာ အရပ္၌ပင္ မေကာင္းမႈမွန္ သမွ် ကို ျပဳေတာ္မမူေသာျမတ္စြာဘုရား။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ပူေဇာ္အထူးကို ခံယူေတာ္မူ ထုိက္ေသာ ျမတ္စြာဘုရား။ ပုထုဇဥ္ေတြအေနနဲ႔ ကိေလသာေတြကလည္းထူေျပာ၊ သူမ်ားေ႔ရွမွာက်တစ္မ်ိဳး၊ ကြယ္ရာက်တစ္မ်ိဳး၊ စိတ္ေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳးအဖံုဖံု၊ ဟန္ေဆာင္မႈေတြ အျပည့္နဲ႔မဟုတ္လား။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီဂုဏ္ေတာ္တစ္ခုနဲ႔တင္ ၾကည္ညိဳ ထုိက္ေနပါၿပီ။ ဘယ္သူနဲ႔မွ ႏိႈင္းယွဥ္လို႔မရေအာင္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္ေတာ္ မူပါတယ္။ ဒါက ဘုရားျဖစ္ၿပီးလို႔ ၾကည္ညိဳထိုက္တယ္ဆိုတာ မထူးျခားေသးဘူး။ ဘုရားေလာင္းကတည္းက စိတ္ဓာတ္က အလြန္ ျမင့္ျမတ္ေတာ္မူပါတယ္။
သုေမဓာရွင္ရေသ့ဘ၀ ကုေဋ ၈၀ ႂကြယ္၀ခ်မ္းသာတာေတြကို မိဘဘိုးဘြားေတြထားခဲ့ေပလည္း ခင္တြယ္ မေနဘူး။ အကုန္လံုးကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး ရေသ့ျပဳပါတယ္။ သာမန္ပုဂၢိဳလ္ေတြအေနနဲ႔ ရထားတာေတြကို စြန္႔လႊတ္ဖို႔ မေျပာနဲ႔ ရခ်င္လြန္းလို႔ ေသေဘးကို မေတြးႏိုင္ဘဲ ရွာေဖြေနၾကတာမဟုတ္လား။ ဥစၥာပစၥည္းေတြ ဆံုးရံႈးတာနဲ႔ရင္ဆိုင္ရရင္ တခ်ိဳ႕႐ူးသြားၾကတယ္။ မစြန္႔လႊတ္ႏိုင္လို႔ေလ။ ဘုရား အေလာင္းေတာ္မ်ားက်ေတာ့ အားလံုးကိုစြန္႔လႊတ္ႏိုင္တာဟာ ဘယ္ေလာက္ၾကည္ညိဳစရာ ေကာင္းလိုက္သလဲ။ ေနာက္ၿပီး အဲဒီဘ၀မွာ ပါရမီ တရားေတြက ျပည့္ေနၿပီတဲ့။ တခဏေလးအားထုတ္လိုက္တာနဲ႔ ရဟႏၲာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဘိဉာဥ္ နဲ႔ ေ၀ေနယ်သတၱ၀ါေတြ လမ္းမွားၿပီး သံသရာမွာ တ၀ဲလည္လည္နဲ႔ က်င္လည္ေနၾကတာကို ျမင္ေတာ္မူေတာ့ လြန္စြာ သနားက႐ုဏာျဖစ္ေတာ္မူပါတယ္။
- သစၥာေလးပါးတရားေတာ္ကို ငါသိသလို သတၱ၀ါအမ်ားကို သိေစရမယ္။
- ငါသံသရာမွလြတ္ေျမာက္သလို သတၱ၀ါအမ်ားကို လြတ္ေျမာက္ေစရမယ္။
- ငါသံသရာမွကူးေျမာက္သလို သတၱ၀ါးအမ်ားလည္း ကူးေျမာက္ေစရမယ္။
ဆိုၿပီး သတၱ၀ါအမ်ားအတြက္ လက္ရွိဘ၀မွာ သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ပါလ်က္ အရဟတၲ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ေရာက္ေအာင္ အားမထုတ္ ေတာ့ဘဲ ဘုရားဆုကိုပန္ေတာ္မူပါတယ္။ သတၱအမ်ားကို သနားငဲ့ညွာတဲ့ မဟာက႐ုဏာေတာ္ေၾကာင့္ ဘ၀ေပါင္း ေလးအသေခ်ၤနဲ႔ကမၻာ တစ္သိန္းၾကာေအာင္ ကုိယ္က်ိဳးစြန္႔အနစ္နာ ခံခဲ့တယ္။ သူတစ္ပါးကိုသာ ဦးစားေပးေတာ္မူတယ္။ က်င့္တဲ့ေနရာမွာ-
- ေလာကအတြက္က်င့္ေတာ္မူတယ္။
- ၿပီးေတာ့ ေဆြမ်ိဳးအတြက္က်င့္ေတာ္မူတယ္။
- မိမိဘုရားျဖစ္ဖို႔ က်င့္ေတာ္မူတယ္။
ေလာကကုိ ဦးစားေပးပါတယ္။ သူတစ္ပါးအက်ိဳးကိုသာ အစဥ္အျမဲ ဦးစားေပးတယ္။ ကိုယ့္က်ိဳးကို စြန္႔လႊတ္ႏိုင္တယ္။ ဘယ္ေလာက္ ၾကည္ညိဳစရာေကာင္းလိုက္သလဲ။ ဒီစိတ္ထားေတြဟာ အေလာင္းေတာ္ဘ၀ ကတည္းက ထားႏိုင္ခဲ့တဲ့စိတ္ထားေတြ။ ဘုရားျဖစ္တဲ့အခါမွာ သူတစ္ပါးအက်ိဳးအတြက္ အားထုတ္ေတာ္မူ တဲ့ေနရာမွာ တုႏိႈင္းမဲ့ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရားျဖစ္ၿပီး ၄၅ ၀ါကာလပတ္လံုး တစ္ေန႔ ၂၄ နာရီမွာ ၁ နာရီ ၁၅ မိနစ္ခန္႔သာ အနားယူေတာ္မူတယ္။ က်န္တဲ့အခ်ိန္မွာ သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းတရားကို လူ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာတို႔ကို ေန႔စဥ္ ေဟာၾကားဆံုးမေတာ္မူတယ္။ ပရိနိဗၺာန္ျပဳခါနီးအထိ သတိတရားျဖင့္ ေနရစ္ခဲ့ၾကရန္နဲ႕ သံသရာလြတ္ေျမာက္ဖို႔ရန္ သတိတရား အေရးႀကီးေၾကာင္းကို ဆံုးမထားရစ္ခဲ့ပါတယ္။ ပရဟိတလုပ္တဲ့ေနရာမွာ အႏိႈင္းမဲ့ပုဂၢိဳလ္ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ သူတစ္ပါးအက်ိဳး ပရဟိတ ေဆာင္ရြက္ ၾကတယ္ဆိုတာ ဘုရားေလာင္းက်င့္စဥ္၊ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ ၾကီး ႏွစ္သက္ေတာ္မူတဲ့၊ လမ္းျပေတာ္မူတဲ့ က်င့္စဥ္ပါပဲ။
တရားဂုဏ္ေတာ္
တရားဂုဏ္ေတာ္ ၆ ပါးထဲမွာ အခုက်င့္လွ်င္ အခုရတဲ့ဂုဏ္ေတာ္ပါတယ္။ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈက်င့္ေနစဥ္မွာ၊ မေကာင္းမႈကို မျပဳလုပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ၊ စိတ္ကိုျဖဴစင္ေအာင္ ထားေနခ်ိန္မွာ စိတ္ဟာ ေအးခ်မ္းေနတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေနတယ္။ အခါကို မလင့္ဘဲ ခ်က္ခ်င္းက်င့္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္းပဲ ရႏိုင္တဲ့ ေအးခ်မ္းမႈပဲ။ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ခံစားတဲ့ေနရာမွာ ဘုရားရွင္ေတာ္တို႔ ေရာင့္ရဲေတာ္မမူၾကဘူးလို႔ မွတ္သိရတယ္။ ဘယ္ေလာက္အထိ ရွင္ေတာ္ဘုရားမ်ား နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ခံစားေတာ္မူၾကသလဲဆိုရင္ တရားစကားမ်ားေျပာၿပီးလို႔ နာၾကားသူ အေပါင္းက သာဓုေခၚေနခ်ိန္ ခဏေလးေတာင္ ဖလသမာပတ္ ၀င္စားေတာ္မူပါ တယ္တဲ့။ ေသခ်င္းတရားကို သတၱ၀ါတိုင္း ၾကံဳေတြ႔ၾကရတယ္။ ဆင္းရဲတကာ့ဆင္းရဲဆံုးဟာ ေသခ်င္းတရားပါပဲ။ ေသခ်င္းတရားမရွိတဲ့ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ ၿငိမ္းေအးလိုက္မလဲ။
ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးက ဘုရားျဖစ္ၿပီး အေလးအျမတ္ျပဳအပ္တဲ့အရာကိုမရွိဘဲေနလို႔ မသင့္ေတာ္ေၾကာင္းသိေတာ္မူေတာ့ မိမိသိတဲ့တရားေတာ္ကုိပဲ ျပန္ၿပီးအေလးအျမတ္ျပဳေတာ္မူရပါတယ္။ ဒကာ၊ ဒကာမတို႔အတြက္ တရားဂုဏ္ေတာ္အား အေလးအျမတ္ျပဳ အပ္တယ္၊ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ထိုက္တယ္ဆိုတာ ဆိုဖြယ္ရာမရွိေတာ့ဘူး။
သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္
မိမိကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ေနၾကတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြ႔ရဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္ေတြကိုလည္း သိထားရပါမယ္။ သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္ ၉ ပါးရွိတဲ့ အထဲက အနည္းငယ္ေျပာျပပါမယ္။ အခု သာသနာေတာ္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီ။ ဘုရားေဟာၾကားခဲ့တဲ့တရားေတြကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္၊ ကြယ္ မသြားေအာင္ သံဃာေတာ္အဆက္ဆက္က ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒကာ၊ ဒကာမတို႔ ဒီတရားေတြ အခုထိ နားၾကားႏိုင္ ေနတာပဲျဖစ္တယ္။ သံဃာေတာ္ေတြသာ မထိန္းသိမ္း မေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ဘူးဆိုရင္ ဒီလြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းတရားေတြကို အခုအခ်ိန္မွာ ဘယ္နာၾကားႏိုင္ပါ့မလဲ။ ဒါသည္ပင္ ေကာင္းစြာ က်င့္ၾကံေတာ္မူၾကတဲ့ သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္တစ္ပါးပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ သံဃာေတာ္ေတြ ဟာ ေျဖာင့္မတ္စြာက်င့္ေတာ္မူတယ္။ လူေတြလို အေျပာတစ္မ်ိဳး၊ အလုပ္တစ္မ်ိဳး ဟန္မေဆာင္ရ ဘူး။ ေျပာတိုင္းလုပ္ၿပီး လုပ္တဲ့အတိုင္းေျပာရတဲ့ အက်င့္ျမတ္ေတြနဲ႔ ျပည့္စံုေတာ္မူၾကတယ္။
ဘုရားစကား အဆံုးအမေတာ္ေတြကို သဂၤါယနာတင္ခဲ့ၾကတဲ့ေနရာမွာ ပထမအၾကိမ္ကေန တတိယအၾကိမ္ အထိ တင္ခဲ့တဲ့အခါမွာ ႏႈတ္တိုက္အာဂံုေဆာင္ခဲ့ၾကရတယ္။ ႏႈတ္တိုက္ အဆင့္ဆင့္သင္ေပးခဲ့ၾကတယ္။ သင္အံေလ့က်က္တဲ့ ပရိယတၱိသာသနာ၊ လက္ေတြ႔အားထုတ္ တဲ့ ပဋိပတၱိသာသနာ၊ သိျမင္ခံစားတဲ့ ပရိေ၀ဒသာသနာဆိုတဲ့ သာသနာေတာ္သံုးပါးကို ဦးေဆာင္ဦးရြက္ ျပဳေနၾကတာေၾကာင့္ သံဃာေတာ္ ေတြဟာ ကိုးကြယ္ထိုက္တယ္။ ပူေဇာ္ထိုက္ေပတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြရဲ႕ လူေတြ႔ထက္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္တဲ့ အခ်က္ေတြကိုေျပာရရင္-
ဦးေခါင္းကို တံုးထားျခင္းႏွင့္ ဖန္ရည္စြန္းသကၤန္း၀တ္ဆင္ျခင္းအသြင္။ လူေတြမွာ ဆံပင္မွာအလွတရားဆိုၿပီး တသသနဲ႔ ၿဖီးလိမ္းၾကတယ္။ အေရာင္အမ်ိဳးမ်ိဳး ခ်ယ္သေနၾကတယ္။ ဒီအဆင္းအေပၚမွာ သာယာတပ္မက္ၿပီး စြဲလန္းေနၾကတယ္။ ဒီဆံေကသာနဲ႔ဆက္ႏြယ္ၿပီး ကိေလသာတရား အလြန္ထူေျပာၾကတယ္။ လူေတြက အ၀တ္အစားဆိုေတာ့လည္း လွပတာ၊ ႏူးညံ့တာ စသျဖင့္ ေရြးခ်ယ္၀တ္ဆင္ၾကတယ္။ ဒီပြဲဆိုရင္ ဒီအ၀တ္အစားနဲ႔၊ ဟိုပြဲက်ေတာ့ ဟိုအ၀တ္အစားနဲ႔ အစရွိ သည္ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ေနၾကရ၊ ျပင္ဆင္ေနၾကရတယ္။ အ၀တ္အစားေၾကာင္ုပင္ ကိေလသာေတြ ထူေျပာေနတတ္တယ္။ သံဃာေတြက်ေတာ့ ဦးေခါင္းဆိုတာကလည္း လိမ္းခ်ယ္ေနစရာမလိုသလို ဖန္ရည္စြန္းတဲ့ သကၤန္းလည္းျဖစ္၊ အပိုင္းပိုင္းေတြကို ဆက္စပ္ထား တဲ့ ခ်ဳပ္႐ိုးေၾကာင္းေတြနဲ႔ဆိုေတာ့ တြယ္မက္စရာ အလြန္နည္းတယ္။ ၿပီးေတာ့ သကၤန္းကို အဟတၱဓဇလို႔ ေခၚတယ္။ အရတၱဖိုလ္ဆိုက္ေရာက္တဲ့ပုဂၢိဳလ္အတြက္ သကၤန္းကခံထားႏိုင္တယ္။ လူ၀တ္ေၾကာင္တစ္ဦး အဟတၱဖိုလ္ ဆိုက္ေရာက္လို႔ရွိရင္ လူ႔ အ၀တ္အစားေတြက မခံႏိုင္လို႔ အလ်င္အျမန္ပဲ ပရိနိဗၺာန္ျပဳရတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြက်ေတာ့ အရဟတၱဖိုလ္ဆိုက္လည္း သက္တမ္းကုန္ ေအာင္ေနႏိုင္တယ္။ ဦးျပည္းတံုးထား တာနဲ႔ သကၤန္းဆင္ျမန္းထားတဲ့အသြင္နဲ႔တင္ လူေတြထက္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္တယ္လို႔ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကား ထားေတာ္မူပါတယ္။
အနာဂါမ္လူ၀တ္ေၾကာင္နဲ႕ယေန႔မွ၀တ္တဲ့ ကုိရင္၊ ရဟန္း။ လူ၀တ္ေၾကာင္က အနာဂါမ္ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္လင့္ကစား ယေန႔မွ၀တ္တဲ့ ကိုရင္ေလးကိုပင္ ရွိခိုးထိုက္တယ္။ ပူေဇာ္ထိုက္တယ္။ အ႐ိုအေသေပးရတယ္။ အေလးအျမတ္ျပဳရတယ္။ ျမင့္ျမတ္တဲ့ေနရာမွာထိုင္ၿပီး အနာဂါမ္လူ၀တ္ေၾကာင္ ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ အ႐ိုအေသးေပးျခင္း ကို ခံယူထိုက္ေပတယ္။ ကိုရင္က အရိယာလူ၀တ္ေၾကာင္ကို ျပန္ၿပီး ရွိခိုးဦးခ် စရာမလိုဘူး။ ေထႀကီး၀ါႀကီး သံဃာေတာ္အစုအေ၀းထဲမွာ ကိုရင္ေလးက ၀င္ေရာက္ၿပီး ထိုင္လို႔ရတယ္။ လူ၀တ္ေၾကာင္အနာဂါမ္ပုဂၢိဳလ္က သံဃာေတာ္မ်ားၾကားမွာ၊ ျမင့္ျမတ္တဲ့ေနရာမွာ ၀င္ၿပီးေနရာယူလို႔မရဘူး။
သံဃာ့ဥပုသ္။ သံဃာေတာ္မ်ားဟာ ၁၅ ရက္တစ္ႀကိမ္ သိမ္ထဲမွာ ဥပုသ္ျပဳတဲ့အခါ ၾသ၀ါဒ ပါတိေမာက္ေဒသနာကို နာၾကားခြင့္ရွိတယ္။ လူေတြမွာ အဲဒီလိုမ်ိဳး ဥပုသ္ျပဳ ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္ေဒသနာကို နာၾကားရတာမ်ဳိးမရွိဘူး။ ၿပီးေတာ့ ရဟန္းေတာ္မ်ား ေစာင့္ထိန္းေတာ္မူရတဲ့ သီလေတာ္မ်ားဟာ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ၂၂၇ ပါး၊ အက်ယ္အားျဖင့္ ကုေဋ ၉ ေထာင္ေက်ာ္ေသာ သီလေတာ္ျမတ္ တို႔ကို ေစာင့္ထိန္းၾကရၿပီး လူေတြကဲ့သို႔ သာမန္ေဆာက္တည္ထားတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ အေလးအနက္ ထားၿပီး ေဆာက္တည္ရတာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ ရဲ႕ အာဏာေဒသနာေတာ္ကို မပ်က္မကြက္ လိုက္နာရတာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ အႏုပည့္ညတ္ခ်က္ေတြကိုလည္း အခ်င္းခ်င္းေဒသနာ ျပန္ၾကားကာ အျပစ္ကို၀န္ခံၿပီး ေနာက္မက်ဴးလြန္မိေအာင္ သတိျဖင့္ဆင္ျခင္ေနထိုင္ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္သီလဂုဏ္အားျဖင့္ လည္း လူေတြထက္ အလြန္တရာ သာလြန္ျမင့္ျမတ္ေတာ္မူၾကပါတယ္။
ထိုကဲ့သို႔ သာလြန္ျမင့္ျမတ္တဲ့ ဂုဏ္ေတာ္တို႔နဲ႔ ျပည့္စံုေတာ္မူၾကတဲ့ “ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ”တို႔ဟာ ေတြ႔ၾကံဳရခဲ့၊ ျမင္ေတြ႔ရခဲတဲ့ ေလာကုတၱရာရတနာေတာ္မ်ားပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရားပြင့္တဲ့ ကာလနဲ႔ၾကံဳေတြ႔ရမွ ျမင္ေတြ႔ၾကားသိရတဲ့ ရတနာျမတ္သံုးပါးျဖစ္တယ္။ ဘုရားပြင့္ဖို႔ဆိုတာကလည္း ဘုရားပြင့္တဲ့ ကမၻာမွာေတာင္ တစ္ဆူနဲ႔တစ္ဆူၾကားမွာ ႏွစ္အသေခ်ၤ ၾကာျမင့္တယ္။ ဒါက ဘုရားပြင့္တဲ့ကမၻာမွာ တစ္ဆူနဲ႔တစ္ဆူၾကား ေရတြက္ၾကည့္လို႔။ ဘုရားပြင့္တဲ့ကမၻာနဲ႔ မပြင့္နဲ႔ကမၻာရဲ႕ ၾကားကာလမွာေတာ့ ကမၻာမ်ားစြာ ျခားတယ္။ အဲဒီဘုရားမပြင့္တဲ့ ကမၻာမွာေတာ့ သာသနာေတာ္ ေနေရာင္လေရာင္ ထြန္းေတာက္တဲ့ကာလမ်ိဳးကို ၾကံဳေတြ႔ခြင့္မရွိႏိုင္ဘူး။ တစ္ကမၻာ၊ ႏွစ္ကမၻာလို႔ ေရတြက္ရတာ လြယ္ေပမယ့္ တစ္ကမၻာရဲ႕သက္တမ္းကို ႏွစ္အေရအတြက္ ေရတြက္ဖုိ႔ အလြန္ခက္ခဲျပန္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကမၻာသက္တမ္းကိုတြက္ရလွ်င္ တစ္ယူဇနာပတ္လည္ရွိတဲ့လိႈဏ္ေခါင္းထဲမွာ ေရြးေစ့ေလး မ်ား ျပည့္ ညပ္ေနေအာင္ရွိေနတယ္။ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာျပည့္မွ ေရြးေစ့တစ္လံုးကို ထုတ္ရမယ္။ အဲဒီ လို ေရြးေစ့ေလးေတြကို တစ္လံုးတစ္လံုးစီ ႏွစ္တစ္ရာျပည့္မွ တစ္ခါထုတ္၊ အဲဒီေရြးေစ့ေလးေတြသာ ကုန္သြားမယ္၊ တစ္ကမၻာရဲ႕သက္တမ္းက မကုန္ေသးဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။ “ရခဲမွ ရတနာ”လို႔ဆိုတဲ့အတိုင္း ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာဟာ အလြန္ျမင္ေတြ႔ရခဲ၊ ၾကားသိရခဲတဲ့ တုႏိႈင္းမဲ့ရတနာေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာတို႔ကို႔ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္း သရဂံုသံုးပါးေဆာက္တည္ၿပီး ငါးပါးေသာ သီလေတာ္ျမတ္တို႔ကို မက်ိဳးမေပါက္ ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ၾကကာ အလိုရွိအပ္ေတာင့္တ အပ္တဲ့ ျမတ္နိဗၺာန္ကို ရလြယ္ေရာက္လြယ္၊ မ်က္ေမွာက္ျပဳလြယ္တဲ့ သူေတာ္ေကာင္း၊ သူေတာ္ျမတ္ မ်ား ျဖစ္ၾကပါေစ။”
တရားခ်စ္္ခင္သူေတာ္စင္မ်ားအားလံုး ေလာကီ၊ ေလာကုတ္ ႏွစ္ျဖာခ်မ္းသာၾကီးပြါးေၾကာင္းတရားတို႔ကို ႀကိဳးစားအားထုတ္ၿပီး နိဗၺာန္သို႔ လွ်င္ျမန္ေစာစြာ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ၾကပါေစ။
(ဣဒံ ေမ ပုညံ၊ အသ၀ကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု။)
အျပည့္အစုံသုိ႔
ျပန္သိမ္းရန္
ျပန္သိမ္းရန္
ျပန္သိမ္းရန္
ျပန္သိမ္းရန္
ျပန္သိမ္းရန္
ျပန္သိမ္းရန္
ေမြ႕ေလ်ာ္ဖြယ္အားလံုးကို တရား၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ျခင္းက ေအာင္ႏိုင္၏။
သာယာခ်မ္းျမ ျမတ္ဗုဒၶ
သတိေပးဆံုးမစာ
ဓေမၼာဟေ၀ ရကၡိတ ဓမၼစာရီ
“အခ်ိန္သည္ လူကိုမေစာင့္”
|
အခ်ိန္ကို တန္ဘိုးထားပါ။ |
| သတၱ၀ါအားလံုး ေဘးရန္ေၾကာင့္ၾက ဆင္းရဲကင္း၍ ေကာင္းက်ိဳးလိုရာဆႏၵ ျပည့္၀ႏိုင္ၾကပါေစ။ |
ဧည့္သည္ေတာ္မ်ားစာရင္း
ယခု (1) ေယာက္
စာဖတ္ေနပါသည္။
မာတိကာ
- ► 2010 (6)
- ► 2009 (14)
6 Nov 2011
ေကာင္းမႈလုပ္တာ မဂၤလာ
“နေမာ တႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ”
“ကုသုိလ္ေကာင္းမႈျပဳလုပ္တယ္ဆိုတာ
မဂၤလာတရားေတာ္နဲ႔ညီညြတ္တဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈပဲျဖစ္ပါ တယ္။
ေကာင္းမႈလုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္ဟာ မဂၤလာရွိတဲ့အခ်ိန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ေကာင္းမႈျပဳလုပ္ေနခ်ိန္မွာ ဘုရားရွင္တိုင္းေဟာၾကားဆံုးမေတာ္မူတဲ့
အဆံုးအမနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့အခ်ိန္ျဖစ္တယ္။
- မေကာင္းမႈမွန္သမွ် ဘာတစ္ခုမွ် မလုပ္ၾကနဲ႔။ အေ၀းကေရွာင္ၾကဥ္ၾက။- ေကာင္းမႈမွန္သမွ် ျပဳလုပ္ၾက။
- မိမိစိတ္ကို အျမဲတမ္း ျဖဴစင္ေအာင္ထားၾက။
(မေကာင္းမႈေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္၊ ျဖဴေအာင္စိတ္ကိုထား) ဆိုတဲ့ဘုရားရွင္တိုင္းရဲ႕ အဆံုးအမတရားေတာ္နဲ႔ ကိုက္ညီေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မဂၤလာနဲ႔ ျပည့္စံုေနတယ္လို႔ ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါ တယ္။
ၿပီးေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔အေနနဲ႔ မိမိတို႔ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ၾကတဲ့ ဘုရား၊ တရား သံဃာဟာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ထိုက္တဲ့ ဘယ္လို အရည္အခ်င္းေတြနဲ႔ျပည့္စံုေတာ္မူတယ္ဆိုတာကိုလည္း သိထားရမယ္။ အေပၚယံ ယံုၾကည္မႈမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ အမွန္တကယ္ ဉာဏ္နဲ႔သိၿပီး ယံုၾကည္မႈမ်ိဳးျဖစ္ေနေတာ့ ပိုၿပီးေလးနက္ မႈရွိသလို ပါရမီကိုလည္း အလ်င္အျမန္ျပည့္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာတို႔ရဲ႕ ယံုၾကည္ထိုက္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ၊ ဂုဏ္ေတာ္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတဲ့အထဲက အနည္းငယ္ ေဟာၾကားလိုပါတယ္။
ဘုရားဂုဏ္ေတာ္
ဘုရားရွင္ရဲ႕ဂုဏ္ေတာ္ကို ေဟာၾကားေရးသားလို႔ မကုန္ႏိုင္ဘူး။ ဂုဏ္ေတာ္အနႏၲနဲ႔ျပည့္စံုေတာ္မူတယ္။ ဂုဏ္ေတာ္အေပါင္းကို ေဟာၾကားရင္း၊ ေရးသားရင္းသာ သက္တမ္းကုန္သြားမယ္၊ ဘုရားရွင္ရဲ႕ဂုဏ္ေတာ္ ကေတာ့ မကုန္ႏိုင္ပါဘူး။ အခု ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ ၉ ပါးဟာ ၾကည္ညိဳသဒၶါတရားတိုးပြါးႏိုင္တဲ့၊ သိသာျမင္သာ လြယ္ေတဲ့ အႏွစ္ထုတ္ထားတဲ့ ဂုဏ္ေတာ္ အနည္းငယ္ သာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဂုဏ္ေတာ္ ၉ပါးထဲက အရဟံ- ကိေလသာရန္အေပါင္းကို ေအာင္ႏိုင္ေတာ္မူေသာျမတ္စြာဘုရား။ ဆိတ္ကြယ္ရာ အရပ္၌ပင္ မေကာင္းမႈမွန္ သမွ် ကို ျပဳေတာ္မမူေသာျမတ္စြာဘုရား။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ပူေဇာ္အထူးကို ခံယူေတာ္မူ ထုိက္ေသာ ျမတ္စြာဘုရား။ ပုထုဇဥ္ေတြအေနနဲ႔ ကိေလသာေတြကလည္းထူေျပာ၊ သူမ်ားေ႔ရွမွာက်တစ္မ်ိဳး၊ ကြယ္ရာက်တစ္မ်ိဳး၊ စိတ္ေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳးအဖံုဖံု၊ ဟန္ေဆာင္မႈေတြ အျပည့္နဲ႔မဟုတ္လား။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီဂုဏ္ေတာ္တစ္ခုနဲ႔တင္ ၾကည္ညိဳ ထုိက္ေနပါၿပီ။ ဘယ္သူနဲ႔မွ ႏိႈင္းယွဥ္လို႔မရေအာင္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္ေတာ္ မူပါတယ္။ ဒါက ဘုရားျဖစ္ၿပီးလို႔ ၾကည္ညိဳထိုက္တယ္ဆိုတာ မထူးျခားေသးဘူး။ ဘုရားေလာင္းကတည္းက စိတ္ဓာတ္က အလြန္ ျမင့္ျမတ္ေတာ္မူပါတယ္။
သုေမဓာရွင္ရေသ့ဘ၀ ကုေဋ ၈၀ ႂကြယ္၀ခ်မ္းသာတာေတြကို မိဘဘိုးဘြားေတြထားခဲ့ေပလည္း ခင္တြယ္ မေနဘူး။ အကုန္လံုးကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး ရေသ့ျပဳပါတယ္။ သာမန္ပုဂၢိဳလ္ေတြအေနနဲ႔ ရထားတာေတြကို စြန္႔လႊတ္ဖို႔ မေျပာနဲ႔ ရခ်င္လြန္းလို႔ ေသေဘးကို မေတြးႏိုင္ဘဲ ရွာေဖြေနၾကတာမဟုတ္လား။ ဥစၥာပစၥည္းေတြ ဆံုးရံႈးတာနဲ႔ရင္ဆိုင္ရရင္ တခ်ိဳ႕႐ူးသြားၾကတယ္။ မစြန္႔လႊတ္ႏိုင္လို႔ေလ။ ဘုရား အေလာင္းေတာ္မ်ားက်ေတာ့ အားလံုးကိုစြန္႔လႊတ္ႏိုင္တာဟာ ဘယ္ေလာက္ၾကည္ညိဳစရာ ေကာင္းလိုက္သလဲ။ ေနာက္ၿပီး အဲဒီဘ၀မွာ ပါရမီ တရားေတြက ျပည့္ေနၿပီတဲ့။ တခဏေလးအားထုတ္လိုက္တာနဲ႔ ရဟႏၲာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဘိဉာဥ္ နဲ႔ ေ၀ေနယ်သတၱ၀ါေတြ လမ္းမွားၿပီး သံသရာမွာ တ၀ဲလည္လည္နဲ႔ က်င္လည္ေနၾကတာကို ျမင္ေတာ္မူေတာ့ လြန္စြာ သနားက႐ုဏာျဖစ္ေတာ္မူပါတယ္။
- သစၥာေလးပါးတရားေတာ္ကို ငါသိသလို သတၱ၀ါအမ်ားကို သိေစရမယ္။
- ငါသံသရာမွလြတ္ေျမာက္သလို သတၱ၀ါအမ်ားကို လြတ္ေျမာက္ေစရမယ္။
- ငါသံသရာမွကူးေျမာက္သလို သတၱ၀ါးအမ်ားလည္း ကူးေျမာက္ေစရမယ္။
ဆိုၿပီး သတၱ၀ါအမ်ားအတြက္ လက္ရွိဘ၀မွာ သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ပါလ်က္ အရဟတၲ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ေရာက္ေအာင္ အားမထုတ္ ေတာ့ဘဲ ဘုရားဆုကိုပန္ေတာ္မူပါတယ္။ သတၱအမ်ားကို သနားငဲ့ညွာတဲ့ မဟာက႐ုဏာေတာ္ေၾကာင့္ ဘ၀ေပါင္း ေလးအသေခ်ၤနဲ႔ကမၻာ တစ္သိန္းၾကာေအာင္ ကုိယ္က်ိဳးစြန္႔အနစ္နာ ခံခဲ့တယ္။ သူတစ္ပါးကိုသာ ဦးစားေပးေတာ္မူတယ္။ က်င့္တဲ့ေနရာမွာ-
- ေလာကအတြက္က်င့္ေတာ္မူတယ္။
- ၿပီးေတာ့ ေဆြမ်ိဳးအတြက္က်င့္ေတာ္မူတယ္။
- မိမိဘုရားျဖစ္ဖို႔ က်င့္ေတာ္မူတယ္။
ေလာကကုိ ဦးစားေပးပါတယ္။ သူတစ္ပါးအက်ိဳးကိုသာ အစဥ္အျမဲ ဦးစားေပးတယ္။ ကိုယ့္က်ိဳးကို စြန္႔လႊတ္ႏိုင္တယ္။ ဘယ္ေလာက္ ၾကည္ညိဳစရာေကာင္းလိုက္သလဲ။ ဒီစိတ္ထားေတြဟာ အေလာင္းေတာ္ဘ၀ ကတည္းက ထားႏိုင္ခဲ့တဲ့စိတ္ထားေတြ။ ဘုရားျဖစ္တဲ့အခါမွာ သူတစ္ပါးအက်ိဳးအတြက္ အားထုတ္ေတာ္မူ တဲ့ေနရာမွာ တုႏိႈင္းမဲ့ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရားျဖစ္ၿပီး ၄၅ ၀ါကာလပတ္လံုး တစ္ေန႔ ၂၄ နာရီမွာ ၁ နာရီ ၁၅ မိနစ္ခန္႔သာ အနားယူေတာ္မူတယ္။ က်န္တဲ့အခ်ိန္မွာ သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းတရားကို လူ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာတို႔ကို ေန႔စဥ္ ေဟာၾကားဆံုးမေတာ္မူတယ္။ ပရိနိဗၺာန္ျပဳခါနီးအထိ သတိတရားျဖင့္ ေနရစ္ခဲ့ၾကရန္နဲ႕ သံသရာလြတ္ေျမာက္ဖို႔ရန္ သတိတရား အေရးႀကီးေၾကာင္းကို ဆံုးမထားရစ္ခဲ့ပါတယ္။ ပရဟိတလုပ္တဲ့ေနရာမွာ အႏိႈင္းမဲ့ပုဂၢိဳလ္ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ သူတစ္ပါးအက်ိဳး ပရဟိတ ေဆာင္ရြက္ ၾကတယ္ဆိုတာ ဘုရားေလာင္းက်င့္စဥ္၊ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ ၾကီး ႏွစ္သက္ေတာ္မူတဲ့၊ လမ္းျပေတာ္မူတဲ့ က်င့္စဥ္ပါပဲ။
တရားဂုဏ္ေတာ္
တရားဂုဏ္ေတာ္ ၆ ပါးထဲမွာ အခုက်င့္လွ်င္ အခုရတဲ့ဂုဏ္ေတာ္ပါတယ္။ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈက်င့္ေနစဥ္မွာ၊ မေကာင္းမႈကို မျပဳလုပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ၊ စိတ္ကိုျဖဴစင္ေအာင္ ထားေနခ်ိန္မွာ စိတ္ဟာ ေအးခ်မ္းေနတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေနတယ္။ အခါကို မလင့္ဘဲ ခ်က္ခ်င္းက်င့္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္းပဲ ရႏိုင္တဲ့ ေအးခ်မ္းမႈပဲ။ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ခံစားတဲ့ေနရာမွာ ဘုရားရွင္ေတာ္တို႔ ေရာင့္ရဲေတာ္မမူၾကဘူးလို႔ မွတ္သိရတယ္။ ဘယ္ေလာက္အထိ ရွင္ေတာ္ဘုရားမ်ား နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ခံစားေတာ္မူၾကသလဲဆိုရင္ တရားစကားမ်ားေျပာၿပီးလို႔ နာၾကားသူ အေပါင္းက သာဓုေခၚေနခ်ိန္ ခဏေလးေတာင္ ဖလသမာပတ္ ၀င္စားေတာ္မူပါ တယ္တဲ့။ ေသခ်င္းတရားကို သတၱ၀ါတိုင္း ၾကံဳေတြ႔ၾကရတယ္။ ဆင္းရဲတကာ့ဆင္းရဲဆံုးဟာ ေသခ်င္းတရားပါပဲ။ ေသခ်င္းတရားမရွိတဲ့ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ ၿငိမ္းေအးလိုက္မလဲ။
ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးက ဘုရားျဖစ္ၿပီး အေလးအျမတ္ျပဳအပ္တဲ့အရာကိုမရွိဘဲေနလို႔ မသင့္ေတာ္ေၾကာင္းသိေတာ္မူေတာ့ မိမိသိတဲ့တရားေတာ္ကုိပဲ ျပန္ၿပီးအေလးအျမတ္ျပဳေတာ္မူရပါတယ္။ ဒကာ၊ ဒကာမတို႔အတြက္ တရားဂုဏ္ေတာ္အား အေလးအျမတ္ျပဳ အပ္တယ္၊ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ထိုက္တယ္ဆိုတာ ဆိုဖြယ္ရာမရွိေတာ့ဘူး။
သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္
မိမိကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ေနၾကတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြ႔ရဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္ေတြကိုလည္း သိထားရပါမယ္။ သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္ ၉ ပါးရွိတဲ့ အထဲက အနည္းငယ္ေျပာျပပါမယ္။ အခု သာသနာေတာ္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီ။ ဘုရားေဟာၾကားခဲ့တဲ့တရားေတြကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္၊ ကြယ္ မသြားေအာင္ သံဃာေတာ္အဆက္ဆက္က ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒကာ၊ ဒကာမတို႔ ဒီတရားေတြ အခုထိ နားၾကားႏိုင္ ေနတာပဲျဖစ္တယ္။ သံဃာေတာ္ေတြသာ မထိန္းသိမ္း မေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ဘူးဆိုရင္ ဒီလြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းတရားေတြကို အခုအခ်ိန္မွာ ဘယ္နာၾကားႏိုင္ပါ့မလဲ။ ဒါသည္ပင္ ေကာင္းစြာ က်င့္ၾကံေတာ္မူၾကတဲ့ သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္တစ္ပါးပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ သံဃာေတာ္ေတြ ဟာ ေျဖာင့္မတ္စြာက်င့္ေတာ္မူတယ္။ လူေတြလို အေျပာတစ္မ်ိဳး၊ အလုပ္တစ္မ်ိဳး ဟန္မေဆာင္ရ ဘူး။ ေျပာတိုင္းလုပ္ၿပီး လုပ္တဲ့အတိုင္းေျပာရတဲ့ အက်င့္ျမတ္ေတြနဲ႔ ျပည့္စံုေတာ္မူၾကတယ္။
ဘုရားစကား အဆံုးအမေတာ္ေတြကို သဂၤါယနာတင္ခဲ့ၾကတဲ့ေနရာမွာ ပထမအၾကိမ္ကေန တတိယအၾကိမ္ အထိ တင္ခဲ့တဲ့အခါမွာ ႏႈတ္တိုက္အာဂံုေဆာင္ခဲ့ၾကရတယ္။ ႏႈတ္တိုက္ အဆင့္ဆင့္သင္ေပးခဲ့ၾကတယ္။ သင္အံေလ့က်က္တဲ့ ပရိယတၱိသာသနာ၊ လက္ေတြ႔အားထုတ္ တဲ့ ပဋိပတၱိသာသနာ၊ သိျမင္ခံစားတဲ့ ပရိေ၀ဒသာသနာဆိုတဲ့ သာသနာေတာ္သံုးပါးကို ဦးေဆာင္ဦးရြက္ ျပဳေနၾကတာေၾကာင့္ သံဃာေတာ္ ေတြဟာ ကိုးကြယ္ထိုက္တယ္။ ပူေဇာ္ထိုက္ေပတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြရဲ႕ လူေတြ႔ထက္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္တဲ့ အခ်က္ေတြကိုေျပာရရင္-
ဦးေခါင္းကို တံုးထားျခင္းႏွင့္ ဖန္ရည္စြန္းသကၤန္း၀တ္ဆင္ျခင္းအသြင္။ လူေတြမွာ ဆံပင္မွာအလွတရားဆိုၿပီး တသသနဲ႔ ၿဖီးလိမ္းၾကတယ္။ အေရာင္အမ်ိဳးမ်ိဳး ခ်ယ္သေနၾကတယ္။ ဒီအဆင္းအေပၚမွာ သာယာတပ္မက္ၿပီး စြဲလန္းေနၾကတယ္။ ဒီဆံေကသာနဲ႔ဆက္ႏြယ္ၿပီး ကိေလသာတရား အလြန္ထူေျပာၾကတယ္။ လူေတြက အ၀တ္အစားဆိုေတာ့လည္း လွပတာ၊ ႏူးညံ့တာ စသျဖင့္ ေရြးခ်ယ္၀တ္ဆင္ၾကတယ္။ ဒီပြဲဆိုရင္ ဒီအ၀တ္အစားနဲ႔၊ ဟိုပြဲက်ေတာ့ ဟိုအ၀တ္အစားနဲ႔ အစရွိ သည္ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ေနၾကရ၊ ျပင္ဆင္ေနၾကရတယ္။ အ၀တ္အစားေၾကာင္ုပင္ ကိေလသာေတြ ထူေျပာေနတတ္တယ္။ သံဃာေတြက်ေတာ့ ဦးေခါင္းဆိုတာကလည္း လိမ္းခ်ယ္ေနစရာမလိုသလို ဖန္ရည္စြန္းတဲ့ သကၤန္းလည္းျဖစ္၊ အပိုင္းပိုင္းေတြကို ဆက္စပ္ထား တဲ့ ခ်ဳပ္႐ိုးေၾကာင္းေတြနဲ႔ဆိုေတာ့ တြယ္မက္စရာ အလြန္နည္းတယ္။ ၿပီးေတာ့ သကၤန္းကို အဟတၱဓဇလို႔ ေခၚတယ္။ အရတၱဖိုလ္ဆိုက္ေရာက္တဲ့ပုဂၢိဳလ္အတြက္ သကၤန္းကခံထားႏိုင္တယ္။ လူ၀တ္ေၾကာင္တစ္ဦး အဟတၱဖိုလ္ ဆိုက္ေရာက္လို႔ရွိရင္ လူ႔ အ၀တ္အစားေတြက မခံႏိုင္လို႔ အလ်င္အျမန္ပဲ ပရိနိဗၺာန္ျပဳရတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြက်ေတာ့ အရဟတၱဖိုလ္ဆိုက္လည္း သက္တမ္းကုန္ ေအာင္ေနႏိုင္တယ္။ ဦးျပည္းတံုးထား တာနဲ႔ သကၤန္းဆင္ျမန္းထားတဲ့အသြင္နဲ႔တင္ လူေတြထက္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္တယ္လို႔ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကား ထားေတာ္မူပါတယ္။
အနာဂါမ္လူ၀တ္ေၾကာင္နဲ႕ယေန႔မွ၀တ္တဲ့ ကုိရင္၊ ရဟန္း။ လူ၀တ္ေၾကာင္က အနာဂါမ္ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္လင့္ကစား ယေန႔မွ၀တ္တဲ့ ကိုရင္ေလးကိုပင္ ရွိခိုးထိုက္တယ္။ ပူေဇာ္ထိုက္တယ္။ အ႐ိုအေသေပးရတယ္။ အေလးအျမတ္ျပဳရတယ္။ ျမင့္ျမတ္တဲ့ေနရာမွာထိုင္ၿပီး အနာဂါမ္လူ၀တ္ေၾကာင္ ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ အ႐ိုအေသးေပးျခင္း ကို ခံယူထိုက္ေပတယ္။ ကိုရင္က အရိယာလူ၀တ္ေၾကာင္ကို ျပန္ၿပီး ရွိခိုးဦးခ် စရာမလိုဘူး။ ေထႀကီး၀ါႀကီး သံဃာေတာ္အစုအေ၀းထဲမွာ ကိုရင္ေလးက ၀င္ေရာက္ၿပီး ထိုင္လို႔ရတယ္။ လူ၀တ္ေၾကာင္အနာဂါမ္ပုဂၢိဳလ္က သံဃာေတာ္မ်ားၾကားမွာ၊ ျမင့္ျမတ္တဲ့ေနရာမွာ ၀င္ၿပီးေနရာယူလို႔မရဘူး။
သံဃာ့ဥပုသ္။ သံဃာေတာ္မ်ားဟာ ၁၅ ရက္တစ္ႀကိမ္ သိမ္ထဲမွာ ဥပုသ္ျပဳတဲ့အခါ ၾသ၀ါဒ ပါတိေမာက္ေဒသနာကို နာၾကားခြင့္ရွိတယ္။ လူေတြမွာ အဲဒီလိုမ်ိဳး ဥပုသ္ျပဳ ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္ေဒသနာကို နာၾကားရတာမ်ဳိးမရွိဘူး။ ၿပီးေတာ့ ရဟန္းေတာ္မ်ား ေစာင့္ထိန္းေတာ္မူရတဲ့ သီလေတာ္မ်ားဟာ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ၂၂၇ ပါး၊ အက်ယ္အားျဖင့္ ကုေဋ ၉ ေထာင္ေက်ာ္ေသာ သီလေတာ္ျမတ္ တို႔ကို ေစာင့္ထိန္းၾကရၿပီး လူေတြကဲ့သို႔ သာမန္ေဆာက္တည္ထားတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ အေလးအနက္ ထားၿပီး ေဆာက္တည္ရတာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ ရဲ႕ အာဏာေဒသနာေတာ္ကို မပ်က္မကြက္ လိုက္နာရတာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ အႏုပည့္ညတ္ခ်က္ေတြကိုလည္း အခ်င္းခ်င္းေဒသနာ ျပန္ၾကားကာ အျပစ္ကို၀န္ခံၿပီး ေနာက္မက်ဴးလြန္မိေအာင္ သတိျဖင့္ဆင္ျခင္ေနထိုင္ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္သီလဂုဏ္အားျဖင့္ လည္း လူေတြထက္ အလြန္တရာ သာလြန္ျမင့္ျမတ္ေတာ္မူၾကပါတယ္။
ထိုကဲ့သို႔ သာလြန္ျမင့္ျမတ္တဲ့ ဂုဏ္ေတာ္တို႔နဲ႔ ျပည့္စံုေတာ္မူၾကတဲ့ “ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ”တို႔ဟာ ေတြ႔ၾကံဳရခဲ့၊ ျမင္ေတြ႔ရခဲတဲ့ ေလာကုတၱရာရတနာေတာ္မ်ားပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရားပြင့္တဲ့ ကာလနဲ႔ၾကံဳေတြ႔ရမွ ျမင္ေတြ႔ၾကားသိရတဲ့ ရတနာျမတ္သံုးပါးျဖစ္တယ္။ ဘုရားပြင့္ဖို႔ဆိုတာကလည္း ဘုရားပြင့္တဲ့ ကမၻာမွာေတာင္ တစ္ဆူနဲ႔တစ္ဆူၾကားမွာ ႏွစ္အသေခ်ၤ ၾကာျမင့္တယ္။ ဒါက ဘုရားပြင့္တဲ့ကမၻာမွာ တစ္ဆူနဲ႔တစ္ဆူၾကား ေရတြက္ၾကည့္လို႔။ ဘုရားပြင့္တဲ့ကမၻာနဲ႔ မပြင့္နဲ႔ကမၻာရဲ႕ ၾကားကာလမွာေတာ့ ကမၻာမ်ားစြာ ျခားတယ္။ အဲဒီဘုရားမပြင့္တဲ့ ကမၻာမွာေတာ့ သာသနာေတာ္ ေနေရာင္လေရာင္ ထြန္းေတာက္တဲ့ကာလမ်ိဳးကို ၾကံဳေတြ႔ခြင့္မရွိႏိုင္ဘူး။ တစ္ကမၻာ၊ ႏွစ္ကမၻာလို႔ ေရတြက္ရတာ လြယ္ေပမယ့္ တစ္ကမၻာရဲ႕သက္တမ္းကို ႏွစ္အေရအတြက္ ေရတြက္ဖုိ႔ အလြန္ခက္ခဲျပန္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကမၻာသက္တမ္းကိုတြက္ရလွ်င္ တစ္ယူဇနာပတ္လည္ရွိတဲ့လိႈဏ္ေခါင္းထဲမွာ ေရြးေစ့ေလး မ်ား ျပည့္ ညပ္ေနေအာင္ရွိေနတယ္။ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာျပည့္မွ ေရြးေစ့တစ္လံုးကို ထုတ္ရမယ္။ အဲဒီ လို ေရြးေစ့ေလးေတြကို တစ္လံုးတစ္လံုးစီ ႏွစ္တစ္ရာျပည့္မွ တစ္ခါထုတ္၊ အဲဒီေရြးေစ့ေလးေတြသာ ကုန္သြားမယ္၊ တစ္ကမၻာရဲ႕သက္တမ္းက မကုန္ေသးဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။ “ရခဲမွ ရတနာ”လို႔ဆိုတဲ့အတိုင္း ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာဟာ အလြန္ျမင္ေတြ႔ရခဲ၊ ၾကားသိရခဲတဲ့ တုႏိႈင္းမဲ့ရတနာေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာတို႔ကို႔ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္း သရဂံုသံုးပါးေဆာက္တည္ၿပီး ငါးပါးေသာ သီလေတာ္ျမတ္တို႔ကို မက်ိဳးမေပါက္ ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ၾကကာ အလိုရွိအပ္ေတာင့္တ အပ္တဲ့ ျမတ္နိဗၺာန္ကို ရလြယ္ေရာက္လြယ္၊ မ်က္ေမွာက္ျပဳလြယ္တဲ့ သူေတာ္ေကာင္း၊ သူေတာ္ျမတ္ မ်ား ျဖစ္ၾကပါေစ။”
တရားခ်စ္္ခင္သူေတာ္စင္မ်ားအားလံုး ေလာကီ၊ ေလာကုတ္ ႏွစ္ျဖာခ်မ္းသာၾကီးပြါးေၾကာင္းတရားတို႔ကို ႀကိဳးစားအားထုတ္ၿပီး နိဗၺာန္သို႔ လွ်င္ျမန္ေစာစြာ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ၾကပါေစ။
(ဣဒံ ေမ ပုညံ၊ အသ၀ကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု။)
အျပည့္အစုံသုိ႔
ျပန္သိမ္းရန္
22 Jul 2011
ေလာကီ၊ ေလာကုတ္ ႏွစ္ျဖာခ်မ္းသာၾကီးပြါးေၾကာင္းတရားမ်ား
“နေမာ တႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ”
ေကာင္းတာက်င့္ေတာ့
ေကာင္းက်ိဳးရ၊ မေကာင္းတာက်င့္ေတာ့ ဆိုးက်ိဳးရတယ္ဆိုတာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ
အားလံုး လက္ခံယံုၾကည္ၾကတဲ့ ကံနဲ႔ကံအက်ိဳးအေပၚ သက္၀င္ယံုၾကည္တတ္ၾကျခင္း
ကမၼႆကတာ သမၼာဒိ႒ိအျမင္ပါပဲ။ လူခ်မ္းသာ၊ နတ္ခ်မ္းသာ၊ ျဗဟၼာခ်မ္း သာေတြ
ခံစားခ်င္ၾကလို႔ ေကာင္းမႈေတြ အားထုတ္ေနတာမ်ိဳးဆိုရင္လည္း ကိုယ့္ခႏၶာ
ကုိယ္ေရာင္းစားေနသလို ျဖစ္ေနမယ္။ အက်ိဳးတရားကို ဉာဏ္နဲ႔သိၿပီး
ဒီဘ၀ေတြရေနလွ်င္ ဒီဒုကၡေတြက လြတ္မွာမဟုတ္၊ ၾကံဳၿပီးရင္းၾကံဳ၊
ဆုံၿပီးရင္းဆံုၾကရကာ ဟိုဘ၀နဲ႔ သြားၿပီးဒုကၡခံလိုက္၊ ဒီဘ၀နဲ႔ေနၿပီး
ဒုကၡခံလိုက္နဲ႔ ဒုကၡနယ္ထဲက မလြတ္တမ္းေနခဲ့ၾကတဲ့ သံသရာ၀ဲရဟတ္ၾကီးက
လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ရန္အလို႔ငွါ၊ ဒုကၡအေပါင္းက ကင္းလြတ္ရာ အမွန္ျဖစ္တဲ့
နိဗၺာန္ရရွိရန္အလို႔ငွါ အားထုတ္မွသာလွ်င္ ဉာဏ္ပါတာေၾကာင့္
ပါရမီျဖည့္ဆည္းျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ဘုရားလက္ထက္က ပုဏၰားတစ္ဦးက ေမးေလွ်ာက္လို႔ ဘုရားရွင္ေျဖၾကားေတာ္မူတဲ့တရားကို ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာလူငယ္မ်ားရဲ႕ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာျပဳတကၠသိုလ္(ITBMU)တြင္ ပရိယတၱိ စာေပမ်ားသင္ယူေနၾကသည့္ စာသင္သားရဟန္းေတာ္မ်ားအား (၂၂)ၾကိမ္ေျမာက္လစဥ္အလွဴေတာ္၌ စာသင္သား ရဟန္းေတာ္ေဟာၾကားခ်ီးျမွင့္လိုက္တဲ့တရားကို ဓမၼဒါနေရးသားလိုက္ပါတယ္။ ေလာကီ အတြက္ေရာ ေလာကုတၱရာအတြက္ေရာ ခ်မ္းသားၾကီးပြါးေၾကာင္းတရားမ်ားက ဘယ္လိုတရားမ်ိဳးေတြပါလဲ ေမးေလွ်ာက္တဲ့ အခါမွာ ဘုရားရွင္က ေလာကီအတြက္ ခ်မ္းသားႀကီးပြါးေၾကာင္းတရားက ၄ ပါး၊ ေလာကုတၱရာအတြက္ ခ်မ္းသာႀကီးပြါးေၾကာင္းတရားက ၄ ပါးရွိေၾကာင္း ေ၀ဖန္ပိုင္း ျခား၍ ေျဖၾကားေတာ္မူပါတယ္။
ေလာကီခ်မ္းသာႀကီးပြါးေၾကာင္းတရား ၄ ပါး
၁) ဥ႒ာနသမၸဒါ(ထၾကြလံု႔လရွိျခင္း)။ ။“မႀကိဳးစားဘဲ အပ်င္းထူ၊ ဆုပဲေတာင္းေနသူ၊ ကယ္မည့္သူ ဘယ္မရွိ၊ ေသခ်ာဒုကၡ ေရာက္မည္သိ”ဆိုတဲ့ ကဗ်ာစာသားေလးအတုိင္းပါပဲ။ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ လံု႔လမရွိလွ်င္ေတာ့ သူ႔အတြက္ ေအာင္ျမင္မႈ၊ ႀကီးပြြါးတိုးတက္ မႈဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွ ေရာက္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ခ်မ္းသာႀကီးပြါးခ်င္ရင္ လံု႔လရွိရမယ္၊ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈရွိရပါမယ္။ ဒါမွ တိုးတက္ေအာင္ျမင္မွာ ေသခ်ာပါတယ္။
၂) အာရကၡသမၸဒါ(လံု႔လ၀ီရိယေၾကာင့္ရရွိေသာ စည္းစိမ္ဥစၥာမ်ားကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမး္ေစာင့္ေရွာက္တတ္ျခင္း)။ ။ စီးပြါးဥစၥာ ေတြေတာ့ ရွာထားတယ္၊ ျပည့္စံုႂကြယ္၀လာတယ္။ ဒါနဲ႔တင္ မျပည့္စံုေသးျပန္ပါဘူး။ “ေရ၊ မီး၊ မင္း၊ ခိုးသူ၊ အေမြခံ သားဆိုး သမီးဆိုး”ဆိုတဲ့ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါးက အခ်ိန္မေရြး ဖ်က္ဆီးပစ္ ႏိုင္တာေၾကာင့္ ဘယ္လိုမ်ိဳး ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းထားလွ်င္ လြတ္ႏိုင္မလဲ၊ ကာကြယ္ၿပီးသားျဖစ္မလဲဆိုတာကိုလည္း တတ္ကၽြမ္းနားလည္ ေနရမယ္။ ေဆာင္ရြက္တတ္ရပါ့မယ္။ ဒါမွ ရထားတဲ့ စည္းစိမ္ဥစၥာေတြက ယုတ္ေလ်ာ့မသြားဘဲ ၾကာရွည္စြာတည္တံ့ႏိုင္မွာပဲျဖစ္တယ္။ ရ,ထား သမွ် အက်ိဳးမရွိ ကိုယ္ကုိယ္တိုင္ သံုးျဖဳန္းပစ္ေနလွ်င္လည္း ရရွိထားသမွ် ဥစၥာေတြဖ်က္ဆီးပစ္ဖို႔ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ရန္သူလည္း ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ အေပ်ာ္အပါး၊ အေသာက္အစား၊ အေမာ္အႂကြားေတြ၊ အေလာင္း ကစားေတြလုပ္မိလွ်င္ တျဖည္းျဖည္းလံုးပါးပါးၿပီး ေနာက္ဆံုး မြဲျပာက် ဆင္းရဲသြားသူေတြ(အထည္ႀကီးပ်က္ေတြ) ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္ ဆိုတာ အျမဲသတိရွိၾကရပါမယ္။
၃) ကလ်ာဏမိတၱသမၸဒါ(မိတ္ေဆြေကာင္းမ်ားႏွင့္ေပါင္းေဖာ္ျခင္း)။ ။ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းကို မေပါင္းသင္းမိဘဲ မိတ္ေဆြယုတ္မ်ား နဲ႔ ေပါင္းသင္းမိလွ်င္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ မိမိကို ဒုကၡေပးမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ မိတ္ေဆြေကာင္းဆိုတာက အခ်ိန္တိုင္းမွာ ကိုယ့္အေပၚ ေကာင္းေအာင္ပဲ အၾကံျပဳတယ္၊ ကိုယ့္အက်ိဳးစီးပြါးတိုးတက္တာကို မနာလိုမျဖစ္တတ္ဘူး။ ကိုယ့္ဥစၥာစည္းစိမ္းေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႔လိုက ေစာင့္ေရွာက္ေပး တတ္တယ္။ မိတ္ေဆြယုတ္က်ေတာ့ အဲလို မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္ကိုခင္လို႔ေပါင္းတာမ်ိဳးမဟုတ္၊ ကိုယ့္ဆီက ဘာရမလဲဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ လာေပါင္းသင္းတာမ်ိဳးဆိုေတာ့ မရရေအာင္ တစ္နည္းနည္းနဲ႔ အကြက္ဆင္ေနမယ္။ အလိုမက်ရင္ ကိုယ့္ကို ေခ်ာက္ခ်မယ္။ စည္းစိမ္ပ်က္ ေအာင္လုပ္မယ္။ ေရွ႕တစ္မ်ိဳး ကြယ္ယာတစ္မ်ိဳး ဟန္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔ ေပါင္းသင္းမယ္။ အၾကံဉာဏ္ဆိုးေတြဟာ မိတ္ေဆြယုတ္ဆီမွာ အစဥ္ ရွိေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိတ္ေဆြေကာင္းရဲ႕တန္ဘိုးဟာ အလြန္ႀကီးျမတ္လွပါတယ္။
၄) သမဇီ၀ိတသမၸဒါ(ဥစၥာအင္အားႏွင့္တိုင္းထြာ၍ ညီမွ်စြာအသက္ေမြးျခင္း)။ ။ ရတာက တစ္ပဲ၊ သံုးတာက တစ္ပိႆာ ဆိုရင္ေတာ့ အေႂကြးက ေနာက္ဘ၀ထိေတာင္ ဆပ္လို႔ မေက်ႏိုင္ျဖစ္ေနမယ္။ ရတာကနည္းနည္း စားခ်င္တာကမ်ားမ်ား၊ သံုးခ်င္တာက သူ႔ထက္ေတာ့ ေအာက္မက်ခ်င္ျဖစ္ေနေတာ့ ရတာနဲ႔ သံုးတာ မမွ်တဲ့အတြက္ ဘယ္လိုမွ စီးပြါးဥစၥာက စုႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။ “ေခၽြတာစုေဆာင္း သူေဌးေလာင္း” ဆိုတဲ့အတိုင္း ကိုယ့္၀င္ေငြနဲ႔ထြက္ေငြ ႏိႈင္းႏိႈင္းခ်ိန္ခ်ိန္နဲ႔ သံုးစြဲရမယ္။ ၿပီးေတာ့ အသံုးနဲ႔အျဖဳန္း ကြဲကြဲျပားျပား နားလည္ၾကရပါမယ္။ ၀င္ေငြ ထြက္ေငြကို ေသခ်ာစိစစ္တြက္ခ်က္ၿပီး ရတာေလးနဲ႔ ၀ေအာင္စား၊ ရတာေလးနဲ႔ လွေအာင္၀တ္ ဆိုတဲ့အတိုင္း မွ်မွ်တတျဖစ္ေအာင္ အသံုးျပဳ တတ္မွ ဥစၥာစီးပြါးေတြဟာ လိုတာထက္ပိုအကုန္တဲ့အတြက္၊ ျဖဳန္းတဲ့သေဘာ မျဖစ္ေတာ့တဲ့အတြက္ တစ္ေန႔တစ္ျခား ဒီေရအလားကဲ့သို႔ တိုးပြါး စည္ပင္ေနမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေလာကုတၱရာခ်မ္းသာႀကီးပြါးေၾကာင္းတရား ၄ ပါး
၁) သဒၶါသမၸဒါ(ရတနာသံုးပါးဂုဏ္ႏွင့္ ကံ,ကံ၏အက်ိဳးကို ယံုၾကည္ျခင္း)။ ။ေလာကမွာ အျမတ္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ရတနာတို႔သည္ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာတို႔ျဖစ္ၾကတယ္။ ရတနာသံုးပါးဂုဏ္ေတြက ဘာေတြလဲ၊ ထုိဂုဏ္ေတာ္တို႔ ရွိေတာ္မူၾကတဲ့အတြက္ ကိုးကြယ္ထိုက္တယ္၊ အေလးအျမတ္ျပဳအပ္တယ္၊ သံသရာ၀ဲဒုကၡမွလြတ္ေအာင္ လမ္းျပေတာ္မူၾကတဲ့ ရတနာျမတ္သံုးပါးတို႔ဟာ ေလာကီရတနာမ်ိဳးစံုတို႔ထက္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္ေတာ္မူတယ္ စသျဖင့္ ယံုၾကည္မႈ သဒၶါသမၸဒါ ရွိၾကရမယ္။ ရတနာျမတ္သံုးပါး ဂုဏ္ေတာ္ေတြကို ယံုၾကည္မွ ဘုရားရွင္ အဆံုး အမေတြကို လိုက္နာႏိုင္မယ္။ တရားေတာ္ကို သက္၀င္ယံုၾကည္မွ တရားအဆံုးအမစာေပေတြကို အေလးဂ႐ုျပဳၿပီး က်င့္ၾကံပြြါးမ်ားအားထုတ္ႏိုင္မယ္။ ဘုရားသားေတာ္ရဟန္းသံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္ေတြဟာ လည္း ဘုရားရွင္ေတာ္ကိုစား လက္ဆင့္ကမ္းဆံုးမေတာ္မူၾကတယ္၊ သီလဂုဏ္၊ သမာဓိဂုဏ္၊ ပညာဂုဏ္တို႔ျမင့္ျမတ္တဲ့အတြက္ ေလာကရဲ႕ သစၥာတရားေတြကို ေဟာေျပာဆံုးမေတာ္မူႏိုင္ၾကတယ္ စသျဖင့္ ၾကည္ညိဳသဒၶါတရားရွိမွ မိမိတို႔အေနနဲ႔ အိုေဘး၊ နာေဘး၊ ေသေဘးဆိုတဲ့ အၾကီးဆံုးေဘးေတြက လြတ္ေျမာက္ႏိုင္မွာပဲျဖစ္တယ္။ “သဒၶါတရားက လက္နဲ႔တူတယ္”လို႔ ဘုရားရွင္က ဥပမာေဆာင္ျပပါတယ္။ လက္မပါတဲ့သူေတြဟာ ကိုယ့္ေ႔ရွမွာ ေရႊေငြဥစၥာရတနာေတြကို ေတြ႔ေနေသာ္လည္း ေကာက္မယူႏိုင္၊ သယ္မသြားႏိုင္သလိုဘဲ ရတနာျမတ္သံုးပါးအေပၚမွာ သဒၶါတရားနဲ႔ မျပည့္စံုေတာ့ အဆံုးအမေတြကို မလိုက္နာႏိုင္၊ သံသရာမွ မလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ဘဲ သံသရာထဲမွာ အဖန္ဖန္က်င္လည္ေနၾကရတယ္။ သာသနာေတာ္နဲ႔ ၾကံဳေသာ္လည္း သာသနာေတာ္ကိုမၾကိဳက္တဲ့ အတြက္ သာသနာေတာ္အဆံုးအမအတိုင္း ဘယ္လိုမွ ေနႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သံသရာက လြတ္ေျမာက္ဖို႔ ေ၀းေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ေအာင္၊ မလြတ္ေျမာက္ေသးခင္ၾကားကာလမွာလည္း ခ်မ္းသာၾကီးပြါးႏိုင္ဖို႔ရန္အတြက္ သဒၶါသမၸတၱိ ျဖစ္ေနရပါမယ္။
၂) သီလသမၸဒါ(လူတို႔ေစာင့္ေရွာက္က်င့္သံုးေသာ ငါးပါးသီလႏွင့္ျပည့္စံုျခင္း)။ ။ သီလနဲ႔မျပည့္စံုလွ်င္ ေျခမပါတဲ့သူနဲ႔တူတယ္။ ခရီးမတြင္ ႏိုင္ဘူး။ သံသရာအဆံုးျဖစ္တဲ့နိဗၺာန္ကို ဘယ္လိုမွမေရာက္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ သိထားရပါမယ္။ သီလဆိုတာက ကို္ယ္က က်င့္မွ ရႏိုင္တဲ့ တရားျဖစ္ တဲ့အတြက္ တျခားသူေတြဆီက ေတာင္းယူလုိ႔လည္းမရ၊ ငွါးသံုးလို႔လည္းမရ၊ ခိုးယူလို႔လည္းမရႏိုင္ဘူး။ တျခားသူကို အငွါးေစာင့္ခိုင္းလို႔လည္း မရႏိုင္ဘူးေလ။ သီလနဲ႔မျပည့္စံုေတာ့ ဘယ္ေလက္ပဲခ်မ္းသာႂကြယ္၀ေနသူျဖစ္ပါေစ ပညာရွိတို႔ မခ်ီးမြမ္းဘူး။ ရနံ႔ကင္းေနတဲ့ ေပါက္ပြင့္နဲ႔တူေန တယ္။ ပါဏာတိပါတကံကို မေစာင့္ထိန္းခ့ဲေတာ့ သက္တမ္းေစ့မေနရဘူး။ ကိုယ္လက္အဂၤါမစံုလင္ဘဲျဖစ္ၾကရတယ္။ ဥပဓိ႐ုပ္လည္း မတင့္တယ္တာေၾကာင့္ လူေတာမတိုးႏိုင္ဘဲ ရွိေနတတ္တယ္။ အဒိႏၷာဒါန (သူ႔ဥစၥာခိုးျခင္း)ကံေတြကို မေစာင့္ထိန္းခဲ့ေတာ့ ဘ၀တိုင္း ဆင္းရဲႏံုခ်ာ တဲ့ဘ၀ကို ရရွိရတယ္။ သူတစ္ပါးေတြလို ေကာင္းေကာင္းမစားႏိုင္၊ ေကာင္းေကာင္းမ၀တ္ႏိုင္၊ ေကာင္းေကာင္း မသံုးႏိုင္ေတာ့ဘူး။ စည္းစိမ္ဥစၥာ နဲ႔ ႂကြယ္၀တဲ့မိဘေတြဆီမွာ လူလာျဖစ္လာေသာ္လည္း မီးေဘးနဲ႔ၾကံဳလို႔ ကိုယ္ေမြးလာမွ မိဘေတြ ဆင္းရဲ႕သားဘ၀ ျပန္ေရာက္ရတယ္။ ကိုယ္ ကိုယ္တိုင္ရွာေဖြစုေဆာင္းႏိုင္လို႔ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀လာေသာ္လည္း အတိတ္ကံက မေကာင္းခဲ့တဲ့အတြက္ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါးေၾကာင့္ ျပန္ဆံုး႐ံႈးသြား ရတာမ်ိဳးေတြ ၾကံဳေတြ႔ရတတ္တယ္။ ကာေမသုမိစၧာစာရ(သူတစ္ပါးအိမ္ယာျပစ္မွားျခင္း)ကံေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့မိ ေတာ့ မိန္းမမဟုတ္၊ ေယာက်္ား မဟုတ္တဲ့အျဖစ္ေတြကိုရၾကတယ္။ မိန္းမဘ၀ေတြကိုသာ အၾကိမ္ၾကိမ္ ရရွိၾကရတယ္။ လင္ေကာင္းသားေကာင္းမရႏိုင္ဘဲ “လင္းဆိုးမယား တဖားဖား”ဆိုသလို ဒုကၡပင္လယ္ေ၀ရ တတ္တယ္။ မုသာ၀ါဒ(လိမ္ညာလွည့္ျဖားျခင္း)ကံေတြကို က်ဴးလြန္ခဲ့မိေတာ့ စကားမပီသ၊ သြားကမညီ၊ လူၾကားထဲက်ေတာ့ သိကၡာရွိရွိမေနႏိုင္၊ အသားအေရေတြက ေျခာက္ေျခာက္ကပ္ကပ္ျဖစ္ရတတ္တယ္။ သုရာေမရယ(ေသရည္ေသရက္၊ မူးယစ္ေဆး၀ါသုံးျခင္း)ကဲေတြကို က်ဴးလြန္ခဲ့ေတာ့ အ႐ူးဘ၀၊ က်ပ္မျပည့္တဲ့အျဖစ္၊ စိတ္မၿငိမ္ဘဲ ဂေယာက္ဂယက္ျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အျဖစ္ေတြကို ရၾကရတယ္။ တခ်ိဳ႕အရက္ေသာက္လြန္းသူေတြ စိတ္ဂေယာင္ေခ်ာက္ခ်ားျဖစ္တာေတြ ေတြ႔ျမင္ၾကပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ သံသရာမွာလည္း ဆင္းရဲ၊ နိဗၺာန္နဲ႔လည္း ေ၀းသထက္ေ၀းေနတာမ်ိဳးေတြ မျဖစ္ရေအာင္ သီလနဲ႔ျပည့္စံုေအာင္ က်င့္ၾကံရမွာပဲျဖစ္တယ္။ ဒါမွ သံသရာမွာလည္း ခ်မ္းသာၾကီးပြါးမယ္၊ နိဗၺာန္ကိုလည္း မ်က္ေမွာင္ျပဳႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
၃) စာဂသမၸဒါ(သူတစ္ပါးတို႔ကို ေပးကမ္းစြန္႔ၾကဲျခင္း)။ ။ “ဆုပ္လွ်င္ယုတ္၊ ျဖန္႔လွ်င္ျမတ္”ဆိုသလိုပဲ မိမိမွာရွိထားသမွ် စည္းစိမ္ဥစၥာ ေတြကို မေပးရက္၊ မကမ္းရက္ ဆုပ္ကိုင္ထားလွ်င္ သံသရာမွာ ဆင္းရဲေၾကာင္းလည္းျဖစ္၊ နိဗၺာန္နဲ႔မနီးႏိုင္ေတာ့ဘူး။ စြန္႔ၾကဲေပးကမ္းတာဟာ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေလာဘကိုသတ္တာပါပဲ။ ဥစၥာပစၥည္းေတြအေပၚမွာ ခင္တြယ္ေနတဲ့ တဏွာေလာဘေတြမစြန္႔ႏိုင္လွ်င္၊ ဒီဥစၥာပစၥည္းေတြကို ခင္တြယ္ေနလွ်င္ “ေလာဘနဲ႔ေသ ၿပိတၱာျပည္၊ မေသြေရာက္တတ္တယ္”ဆိုတဲ့အတိုင္း ေသခါနီးမွာ ဥစၥာပစၥည္းေတြခင္တြယ္ၿပီးေသလို႔ ေဘးနားမွာ ၿပိတၱာသြားျဖစ္တာ၊ ဥစၥာေစာင့္ဘ၀ေတြ သြားျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းေတြ ဗုဒၶဘာသာအဆံုးအမစကားေတြကို နာၾကားမွတ္သား ဖူးၾကပါမယ္။ “တစ္စတစ္စ၊ စြန္႔၀ံ့မွလွ်င္၊ ဘ၀ေနာက္ေႏွာင္း၊ ဆက္တိုင္းေကာင္း၏”ဆိုတဲ့ အဆံုးအမအတိုင္း ရွာထားတဲ့ဥစၥာေတြအေပၚမွာ သူတစ္ပါးတို႔ကိုလည္းေပးကမ္းစြန္႔ၾကဲႏိုင္ရပါမယ္။ ဒါမွ သံသရာမွာက်င္လည္ေနရဦးမယ္ဆိုလွ်င္ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာေနရမယ္။ တစ္ဆင့္ထက္ တစ္ဆင့္ ျမင့္သည္ထက္ျမင့္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ သုေမဓာရေသ့ဘ၀ ကုေဋ ၁၆၀ ကို ႏွစ္ဖက္မိဘဘိုးဘြားမ်ားက တစ္ဖက္ ကုေဋ ၈၀ စီ အေမြေတြ ထားရစ္ခဲ့တယ္။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္က စဥ္းစားပါတယ္။ “အဘိုးအဘြား၊ အေဖအေမေတြဟာ ဥစၥာပစၥည္းေတြကို ရွာေဖြစုေဆာင္းတာကိုသာ လုပ္ႏိုင္ၾကတယ္။ ကိုယ့္ေနာက္ပါေအာင္ေတာ့ မလုပ္ႏိုင္ၾကဘူး။ ငါကေတာ့ ကိုယ့္ေနာက္ပါေအာင္ သယ္ေဆာင္သြားမယ္”လို႔ ေတြးေတာပါတယ္။ လိုခ်င္တာလာေရာက္ယူႏိုင္ေၾကာင္း တိုင္းသူျပည္သားအားလံုးကို ေမာင္းတီးၿပီးေၾကျငာပါတယ္။ ေပးလု႔ိမကုန္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ယူခ်င္တ့ဲသူယူၾက ေစဆိုၿပီး ဥစၥာပစၥည္းအားလံုးကိုထားခဲ့ကာ ရေသ့ေဘာင္ အျမန္၀င္ေရာက္ခဲ့ကာ အဲဒီဘ၀မွာ ဘုရားျဖစ္ရန္ ဗ်ာဒိတ္ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ပါရမီ ၁၀ ပါးမွာ စာဂ-စြန္႔ၾကဲေပးကမ္းျခင္းနဲ႔ စတင္ျဖည့္ခဲ့ပါတယ္။ သံသရာဘ၀ေတြမွာ ဥစၥာႂကြယ္၀ရတာ၊ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာေနရတာ၊ မရွိဆိုတဲ့စကား မၾကားရတဲ့ဘ၀ေတြရရွိတာေတြဟာ စာဂသမၸဒါနဲ႔ ျပည့္စံုမွသာ ရရွိိႏိုင္တဲ့အက်ိဳး တရားေတြပဲျဖစ္တယ္။ ေနာက္ဆံုး နိဗၺာန္အထိ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေပးေဆာင္ႏိုင္ ပါတယ္။
၄) ပညာသမၸဒါ(အမွားအမွန္ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္ေသာအသိပညာႏွင့္ျပည့္စံုျခင္း)။ ။ပညာဆိုတာ အေမွာင္ထဲမွာ အလင္းေရာင္ထြန္းၿပီး မျမင္ႏိုင္တာေတြကို ျမင္ရသလို၊ ေနမင္းရဲ႕အလင္းေရာင္ဟာ ကမၻာေလာကတစ္ခုလံုးကို ထြန္းလင္းေတာက္ပေနသလို၊ ေမွာက္ထား တဲ့အရာတစ္ခုကို လွန္ျပလိုက္တဲ့အခါ ဘာလဲဆိုတာကို သိျမင္ၿပီး သံသယေတြကင္းေပ်ာက္သြားသလို ပညာဟာလည္း အမွားကို အမွားမွန္း သိသြားတဲ့အခါ၊ ယံုမွားသံသယစိတ္အညစ္အေၾကးေတြ ကင္းစင္လြင့္ေပ်ာက္ၿပီး စိတ္ေတြ ၾကည္လင္မႈ ရရွိသြားတယ္။ ေႏွာင္ဖြဲ႔တတ္တဲ့ တရားေတြကို အာ႐ံုကိုအာ႐ုံမွန္းသိတာေၾကာင့္ ၿငိတြယ္မႈမရွိဘဲ တဏွာကင္းတဲ့စိတ္၊ လြတ္ေျမာက္တဲ့စိတ္ျဖစ္ေစတာလည္း ပညာပဲျဖစ္တယ္။ မေဖာက္မျပန္ မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ သစၥာေလးပါးကို ထိုးထြင္းသိျမင္လိုက္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ သံသရာမွလြတ္ေျမာက္တဲ့ ပညာဉာဏ္နဲ႔ျပည့္စံုသြားပါၿပီ။ အမွားလား၊ အမွန္လားဆုိတာကို ခြဲျခားတတ္တဲ့ပညာမရွိရင္ အမွားကိုလည္း အမွန္ထင္၊ အမွန္တရားကိုလည္း အမွားလို႔ ျမင္ေနတတ္တဲ့ အတြက္ မွားၿပီးရင္းမွားကာ အ၀ိဇၨာအေမွာင္ဖံုးၿပီး တဏွာေၾကာင့္ ဘ၀ဒုကၡေတြ အၾကိမ္ၾကိမ္ အဖန္တလဲလဲကူးေျျပာင္းေနၿပီး ခႏၶာေျပာင္း ေသေနရေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ပညာဉာဏ္နဲ႔ျပည့္စံုမွ အမွားကင္းၿပီး အလင္းေပၚႏိုင္မွာပဲျဖစ္တယ္။ ပညာထက္ျမတ္ေသာတရား မရွိဘူး။ ပညာဟာ တရားအားလံုးရဲ႕ အထြတ္အျမတ္တရား၊ တဏွာပုိက္ကြန္ကို ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္တဲ့တရား၊ ဒုကၡအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေစတဲ့တရား၊ တဏွာအားလံုး ၿပိဳက်ေအာင္ ၿဖိဳခြင္းႏိုင္တဲ့အတြက္ ဒုကၡအဆံုးနိဗၺာန္ကို ေရာက္ေစလို႔ ပညာထက္ျမတ္တဲ့တရား မရွိေတာ့ဘူး။
တရားခ်စ္္ခင္သူေတာ္စင္မ်ားအားလံုး ေလာကီ၊ ေလာကုတ္ ႏွစ္ျဖာခ်မ္းသာၾကီးပြါးေၾကာင္းတရားတို႔ကို ႀကိဳးစားအားထုတ္ၿပီး နိဗၺာန္သို႔ လွ်င္ျမန္ေစာစြာ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ၾကပါေစ။
(ဣဒံ ေမ ပုညံ၊ အသ၀ကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု။)
အျပည့္အစုံသုိ႔ဘုရားလက္ထက္က ပုဏၰားတစ္ဦးက ေမးေလွ်ာက္လို႔ ဘုရားရွင္ေျဖၾကားေတာ္မူတဲ့တရားကို ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာလူငယ္မ်ားရဲ႕ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာျပဳတကၠသိုလ္(ITBMU)တြင္ ပရိယတၱိ စာေပမ်ားသင္ယူေနၾကသည့္ စာသင္သားရဟန္းေတာ္မ်ားအား (၂၂)ၾကိမ္ေျမာက္လစဥ္အလွဴေတာ္၌ စာသင္သား ရဟန္းေတာ္ေဟာၾကားခ်ီးျမွင့္လိုက္တဲ့တရားကို ဓမၼဒါနေရးသားလိုက္ပါတယ္။ ေလာကီ အတြက္ေရာ ေလာကုတၱရာအတြက္ေရာ ခ်မ္းသားၾကီးပြါးေၾကာင္းတရားမ်ားက ဘယ္လိုတရားမ်ိဳးေတြပါလဲ ေမးေလွ်ာက္တဲ့ အခါမွာ ဘုရားရွင္က ေလာကီအတြက္ ခ်မ္းသားႀကီးပြါးေၾကာင္းတရားက ၄ ပါး၊ ေလာကုတၱရာအတြက္ ခ်မ္းသာႀကီးပြါးေၾကာင္းတရားက ၄ ပါးရွိေၾကာင္း ေ၀ဖန္ပိုင္း ျခား၍ ေျဖၾကားေတာ္မူပါတယ္။
ေလာကီခ်မ္းသာႀကီးပြါးေၾကာင္းတရား ၄ ပါး
၁) ဥ႒ာနသမၸဒါ(ထၾကြလံု႔လရွိျခင္း)။ ။“မႀကိဳးစားဘဲ အပ်င္းထူ၊ ဆုပဲေတာင္းေနသူ၊ ကယ္မည့္သူ ဘယ္မရွိ၊ ေသခ်ာဒုကၡ ေရာက္မည္သိ”ဆိုတဲ့ ကဗ်ာစာသားေလးအတုိင္းပါပဲ။ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ လံု႔လမရွိလွ်င္ေတာ့ သူ႔အတြက္ ေအာင္ျမင္မႈ၊ ႀကီးပြြါးတိုးတက္ မႈဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွ ေရာက္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ခ်မ္းသာႀကီးပြါးခ်င္ရင္ လံု႔လရွိရမယ္၊ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈရွိရပါမယ္။ ဒါမွ တိုးတက္ေအာင္ျမင္မွာ ေသခ်ာပါတယ္။
၂) အာရကၡသမၸဒါ(လံု႔လ၀ီရိယေၾကာင့္ရရွိေသာ စည္းစိမ္ဥစၥာမ်ားကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမး္ေစာင့္ေရွာက္တတ္ျခင္း)။ ။ စီးပြါးဥစၥာ ေတြေတာ့ ရွာထားတယ္၊ ျပည့္စံုႂကြယ္၀လာတယ္။ ဒါနဲ႔တင္ မျပည့္စံုေသးျပန္ပါဘူး။ “ေရ၊ မီး၊ မင္း၊ ခိုးသူ၊ အေမြခံ သားဆိုး သမီးဆိုး”ဆိုတဲ့ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါးက အခ်ိန္မေရြး ဖ်က္ဆီးပစ္ ႏိုင္တာေၾကာင့္ ဘယ္လိုမ်ိဳး ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းထားလွ်င္ လြတ္ႏိုင္မလဲ၊ ကာကြယ္ၿပီးသားျဖစ္မလဲဆိုတာကိုလည္း တတ္ကၽြမ္းနားလည္ ေနရမယ္။ ေဆာင္ရြက္တတ္ရပါ့မယ္။ ဒါမွ ရထားတဲ့ စည္းစိမ္ဥစၥာေတြက ယုတ္ေလ်ာ့မသြားဘဲ ၾကာရွည္စြာတည္တံ့ႏိုင္မွာပဲျဖစ္တယ္။ ရ,ထား သမွ် အက်ိဳးမရွိ ကိုယ္ကုိယ္တိုင္ သံုးျဖဳန္းပစ္ေနလွ်င္လည္း ရရွိထားသမွ် ဥစၥာေတြဖ်က္ဆီးပစ္ဖို႔ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ရန္သူလည္း ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ အေပ်ာ္အပါး၊ အေသာက္အစား၊ အေမာ္အႂကြားေတြ၊ အေလာင္း ကစားေတြလုပ္မိလွ်င္ တျဖည္းျဖည္းလံုးပါးပါးၿပီး ေနာက္ဆံုး မြဲျပာက် ဆင္းရဲသြားသူေတြ(အထည္ႀကီးပ်က္ေတြ) ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္ ဆိုတာ အျမဲသတိရွိၾကရပါမယ္။
၃) ကလ်ာဏမိတၱသမၸဒါ(မိတ္ေဆြေကာင္းမ်ားႏွင့္ေပါင္းေဖာ္ျခင္း)။ ။ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းကို မေပါင္းသင္းမိဘဲ မိတ္ေဆြယုတ္မ်ား နဲ႔ ေပါင္းသင္းမိလွ်င္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ မိမိကို ဒုကၡေပးမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ မိတ္ေဆြေကာင္းဆိုတာက အခ်ိန္တိုင္းမွာ ကိုယ့္အေပၚ ေကာင္းေအာင္ပဲ အၾကံျပဳတယ္၊ ကိုယ့္အက်ိဳးစီးပြါးတိုးတက္တာကို မနာလိုမျဖစ္တတ္ဘူး။ ကိုယ့္ဥစၥာစည္းစိမ္းေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႔လိုက ေစာင့္ေရွာက္ေပး တတ္တယ္။ မိတ္ေဆြယုတ္က်ေတာ့ အဲလို မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္ကိုခင္လို႔ေပါင္းတာမ်ိဳးမဟုတ္၊ ကိုယ့္ဆီက ဘာရမလဲဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ လာေပါင္းသင္းတာမ်ိဳးဆိုေတာ့ မရရေအာင္ တစ္နည္းနည္းနဲ႔ အကြက္ဆင္ေနမယ္။ အလိုမက်ရင္ ကိုယ့္ကို ေခ်ာက္ခ်မယ္။ စည္းစိမ္ပ်က္ ေအာင္လုပ္မယ္။ ေရွ႕တစ္မ်ိဳး ကြယ္ယာတစ္မ်ိဳး ဟန္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔ ေပါင္းသင္းမယ္။ အၾကံဉာဏ္ဆိုးေတြဟာ မိတ္ေဆြယုတ္ဆီမွာ အစဥ္ ရွိေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိတ္ေဆြေကာင္းရဲ႕တန္ဘိုးဟာ အလြန္ႀကီးျမတ္လွပါတယ္။
၄) သမဇီ၀ိတသမၸဒါ(ဥစၥာအင္အားႏွင့္တိုင္းထြာ၍ ညီမွ်စြာအသက္ေမြးျခင္း)။ ။ ရတာက တစ္ပဲ၊ သံုးတာက တစ္ပိႆာ ဆိုရင္ေတာ့ အေႂကြးက ေနာက္ဘ၀ထိေတာင္ ဆပ္လို႔ မေက်ႏိုင္ျဖစ္ေနမယ္။ ရတာကနည္းနည္း စားခ်င္တာကမ်ားမ်ား၊ သံုးခ်င္တာက သူ႔ထက္ေတာ့ ေအာက္မက်ခ်င္ျဖစ္ေနေတာ့ ရတာနဲ႔ သံုးတာ မမွ်တဲ့အတြက္ ဘယ္လိုမွ စီးပြါးဥစၥာက စုႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။ “ေခၽြတာစုေဆာင္း သူေဌးေလာင္း” ဆိုတဲ့အတိုင္း ကိုယ့္၀င္ေငြနဲ႔ထြက္ေငြ ႏိႈင္းႏိႈင္းခ်ိန္ခ်ိန္နဲ႔ သံုးစြဲရမယ္။ ၿပီးေတာ့ အသံုးနဲ႔အျဖဳန္း ကြဲကြဲျပားျပား နားလည္ၾကရပါမယ္။ ၀င္ေငြ ထြက္ေငြကို ေသခ်ာစိစစ္တြက္ခ်က္ၿပီး ရတာေလးနဲ႔ ၀ေအာင္စား၊ ရတာေလးနဲ႔ လွေအာင္၀တ္ ဆိုတဲ့အတိုင္း မွ်မွ်တတျဖစ္ေအာင္ အသံုးျပဳ တတ္မွ ဥစၥာစီးပြါးေတြဟာ လိုတာထက္ပိုအကုန္တဲ့အတြက္၊ ျဖဳန္းတဲ့သေဘာ မျဖစ္ေတာ့တဲ့အတြက္ တစ္ေန႔တစ္ျခား ဒီေရအလားကဲ့သို႔ တိုးပြါး စည္ပင္ေနမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေလာကုတၱရာခ်မ္းသာႀကီးပြါးေၾကာင္းတရား ၄ ပါး
၁) သဒၶါသမၸဒါ(ရတနာသံုးပါးဂုဏ္ႏွင့္ ကံ,ကံ၏အက်ိဳးကို ယံုၾကည္ျခင္း)။ ။ေလာကမွာ အျမတ္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ရတနာတို႔သည္ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာတို႔ျဖစ္ၾကတယ္။ ရတနာသံုးပါးဂုဏ္ေတြက ဘာေတြလဲ၊ ထုိဂုဏ္ေတာ္တို႔ ရွိေတာ္မူၾကတဲ့အတြက္ ကိုးကြယ္ထိုက္တယ္၊ အေလးအျမတ္ျပဳအပ္တယ္၊ သံသရာ၀ဲဒုကၡမွလြတ္ေအာင္ လမ္းျပေတာ္မူၾကတဲ့ ရတနာျမတ္သံုးပါးတို႔ဟာ ေလာကီရတနာမ်ိဳးစံုတို႔ထက္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္ေတာ္မူတယ္ စသျဖင့္ ယံုၾကည္မႈ သဒၶါသမၸဒါ ရွိၾကရမယ္။ ရတနာျမတ္သံုးပါး ဂုဏ္ေတာ္ေတြကို ယံုၾကည္မွ ဘုရားရွင္ အဆံုး အမေတြကို လိုက္နာႏိုင္မယ္။ တရားေတာ္ကို သက္၀င္ယံုၾကည္မွ တရားအဆံုးအမစာေပေတြကို အေလးဂ႐ုျပဳၿပီး က်င့္ၾကံပြြါးမ်ားအားထုတ္ႏိုင္မယ္။ ဘုရားသားေတာ္ရဟန္းသံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္ေတြဟာ လည္း ဘုရားရွင္ေတာ္ကိုစား လက္ဆင့္ကမ္းဆံုးမေတာ္မူၾကတယ္၊ သီလဂုဏ္၊ သမာဓိဂုဏ္၊ ပညာဂုဏ္တို႔ျမင့္ျမတ္တဲ့အတြက္ ေလာကရဲ႕ သစၥာတရားေတြကို ေဟာေျပာဆံုးမေတာ္မူႏိုင္ၾကတယ္ စသျဖင့္ ၾကည္ညိဳသဒၶါတရားရွိမွ မိမိတို႔အေနနဲ႔ အိုေဘး၊ နာေဘး၊ ေသေဘးဆိုတဲ့ အၾကီးဆံုးေဘးေတြက လြတ္ေျမာက္ႏိုင္မွာပဲျဖစ္တယ္။ “သဒၶါတရားက လက္နဲ႔တူတယ္”လို႔ ဘုရားရွင္က ဥပမာေဆာင္ျပပါတယ္။ လက္မပါတဲ့သူေတြဟာ ကိုယ့္ေ႔ရွမွာ ေရႊေငြဥစၥာရတနာေတြကို ေတြ႔ေနေသာ္လည္း ေကာက္မယူႏိုင္၊ သယ္မသြားႏိုင္သလိုဘဲ ရတနာျမတ္သံုးပါးအေပၚမွာ သဒၶါတရားနဲ႔ မျပည့္စံုေတာ့ အဆံုးအမေတြကို မလိုက္နာႏိုင္၊ သံသရာမွ မလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ဘဲ သံသရာထဲမွာ အဖန္ဖန္က်င္လည္ေနၾကရတယ္။ သာသနာေတာ္နဲ႔ ၾကံဳေသာ္လည္း သာသနာေတာ္ကိုမၾကိဳက္တဲ့ အတြက္ သာသနာေတာ္အဆံုးအမအတိုင္း ဘယ္လိုမွ ေနႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သံသရာက လြတ္ေျမာက္ဖို႔ ေ၀းေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ေအာင္၊ မလြတ္ေျမာက္ေသးခင္ၾကားကာလမွာလည္း ခ်မ္းသာၾကီးပြါးႏိုင္ဖို႔ရန္အတြက္ သဒၶါသမၸတၱိ ျဖစ္ေနရပါမယ္။
၂) သီလသမၸဒါ(လူတို႔ေစာင့္ေရွာက္က်င့္သံုးေသာ ငါးပါးသီလႏွင့္ျပည့္စံုျခင္း)။ ။ သီလနဲ႔မျပည့္စံုလွ်င္ ေျခမပါတဲ့သူနဲ႔တူတယ္။ ခရီးမတြင္ ႏိုင္ဘူး။ သံသရာအဆံုးျဖစ္တဲ့နိဗၺာန္ကို ဘယ္လိုမွမေရာက္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ သိထားရပါမယ္။ သီလဆိုတာက ကို္ယ္က က်င့္မွ ရႏိုင္တဲ့ တရားျဖစ္ တဲ့အတြက္ တျခားသူေတြဆီက ေတာင္းယူလုိ႔လည္းမရ၊ ငွါးသံုးလို႔လည္းမရ၊ ခိုးယူလို႔လည္းမရႏိုင္ဘူး။ တျခားသူကို အငွါးေစာင့္ခိုင္းလို႔လည္း မရႏိုင္ဘူးေလ။ သီလနဲ႔မျပည့္စံုေတာ့ ဘယ္ေလက္ပဲခ်မ္းသာႂကြယ္၀ေနသူျဖစ္ပါေစ ပညာရွိတို႔ မခ်ီးမြမ္းဘူး။ ရနံ႔ကင္းေနတဲ့ ေပါက္ပြင့္နဲ႔တူေန တယ္။ ပါဏာတိပါတကံကို မေစာင့္ထိန္းခ့ဲေတာ့ သက္တမ္းေစ့မေနရဘူး။ ကိုယ္လက္အဂၤါမစံုလင္ဘဲျဖစ္ၾကရတယ္။ ဥပဓိ႐ုပ္လည္း မတင့္တယ္တာေၾကာင့္ လူေတာမတိုးႏိုင္ဘဲ ရွိေနတတ္တယ္။ အဒိႏၷာဒါန (သူ႔ဥစၥာခိုးျခင္း)ကံေတြကို မေစာင့္ထိန္းခဲ့ေတာ့ ဘ၀တိုင္း ဆင္းရဲႏံုခ်ာ တဲ့ဘ၀ကို ရရွိရတယ္။ သူတစ္ပါးေတြလို ေကာင္းေကာင္းမစားႏိုင္၊ ေကာင္းေကာင္းမ၀တ္ႏိုင္၊ ေကာင္းေကာင္း မသံုးႏိုင္ေတာ့ဘူး။ စည္းစိမ္ဥစၥာ နဲ႔ ႂကြယ္၀တဲ့မိဘေတြဆီမွာ လူလာျဖစ္လာေသာ္လည္း မီးေဘးနဲ႔ၾကံဳလို႔ ကိုယ္ေမြးလာမွ မိဘေတြ ဆင္းရဲ႕သားဘ၀ ျပန္ေရာက္ရတယ္။ ကိုယ္ ကိုယ္တိုင္ရွာေဖြစုေဆာင္းႏိုင္လို႔ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀လာေသာ္လည္း အတိတ္ကံက မေကာင္းခဲ့တဲ့အတြက္ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါးေၾကာင့္ ျပန္ဆံုး႐ံႈးသြား ရတာမ်ိဳးေတြ ၾကံဳေတြ႔ရတတ္တယ္။ ကာေမသုမိစၧာစာရ(သူတစ္ပါးအိမ္ယာျပစ္မွားျခင္း)ကံေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့မိ ေတာ့ မိန္းမမဟုတ္၊ ေယာက်္ား မဟုတ္တဲ့အျဖစ္ေတြကိုရၾကတယ္။ မိန္းမဘ၀ေတြကိုသာ အၾကိမ္ၾကိမ္ ရရွိၾကရတယ္။ လင္ေကာင္းသားေကာင္းမရႏိုင္ဘဲ “လင္းဆိုးမယား တဖားဖား”ဆိုသလို ဒုကၡပင္လယ္ေ၀ရ တတ္တယ္။ မုသာ၀ါဒ(လိမ္ညာလွည့္ျဖားျခင္း)ကံေတြကို က်ဴးလြန္ခဲ့မိေတာ့ စကားမပီသ၊ သြားကမညီ၊ လူၾကားထဲက်ေတာ့ သိကၡာရွိရွိမေနႏိုင္၊ အသားအေရေတြက ေျခာက္ေျခာက္ကပ္ကပ္ျဖစ္ရတတ္တယ္။ သုရာေမရယ(ေသရည္ေသရက္၊ မူးယစ္ေဆး၀ါသုံးျခင္း)ကဲေတြကို က်ဴးလြန္ခဲ့ေတာ့ အ႐ူးဘ၀၊ က်ပ္မျပည့္တဲ့အျဖစ္၊ စိတ္မၿငိမ္ဘဲ ဂေယာက္ဂယက္ျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အျဖစ္ေတြကို ရၾကရတယ္။ တခ်ိဳ႕အရက္ေသာက္လြန္းသူေတြ စိတ္ဂေယာင္ေခ်ာက္ခ်ားျဖစ္တာေတြ ေတြ႔ျမင္ၾကပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ သံသရာမွာလည္း ဆင္းရဲ၊ နိဗၺာန္နဲ႔လည္း ေ၀းသထက္ေ၀းေနတာမ်ိဳးေတြ မျဖစ္ရေအာင္ သီလနဲ႔ျပည့္စံုေအာင္ က်င့္ၾကံရမွာပဲျဖစ္တယ္။ ဒါမွ သံသရာမွာလည္း ခ်မ္းသာၾကီးပြါးမယ္၊ နိဗၺာန္ကိုလည္း မ်က္ေမွာင္ျပဳႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
၃) စာဂသမၸဒါ(သူတစ္ပါးတို႔ကို ေပးကမ္းစြန္႔ၾကဲျခင္း)။ ။ “ဆုပ္လွ်င္ယုတ္၊ ျဖန္႔လွ်င္ျမတ္”ဆိုသလိုပဲ မိမိမွာရွိထားသမွ် စည္းစိမ္ဥစၥာ ေတြကို မေပးရက္၊ မကမ္းရက္ ဆုပ္ကိုင္ထားလွ်င္ သံသရာမွာ ဆင္းရဲေၾကာင္းလည္းျဖစ္၊ နိဗၺာန္နဲ႔မနီးႏိုင္ေတာ့ဘူး။ စြန္႔ၾကဲေပးကမ္းတာဟာ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေလာဘကိုသတ္တာပါပဲ။ ဥစၥာပစၥည္းေတြအေပၚမွာ ခင္တြယ္ေနတဲ့ တဏွာေလာဘေတြမစြန္႔ႏိုင္လွ်င္၊ ဒီဥစၥာပစၥည္းေတြကို ခင္တြယ္ေနလွ်င္ “ေလာဘနဲ႔ေသ ၿပိတၱာျပည္၊ မေသြေရာက္တတ္တယ္”ဆိုတဲ့အတိုင္း ေသခါနီးမွာ ဥစၥာပစၥည္းေတြခင္တြယ္ၿပီးေသလို႔ ေဘးနားမွာ ၿပိတၱာသြားျဖစ္တာ၊ ဥစၥာေစာင့္ဘ၀ေတြ သြားျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းေတြ ဗုဒၶဘာသာအဆံုးအမစကားေတြကို နာၾကားမွတ္သား ဖူးၾကပါမယ္။ “တစ္စတစ္စ၊ စြန္႔၀ံ့မွလွ်င္၊ ဘ၀ေနာက္ေႏွာင္း၊ ဆက္တိုင္းေကာင္း၏”ဆိုတဲ့ အဆံုးအမအတိုင္း ရွာထားတဲ့ဥစၥာေတြအေပၚမွာ သူတစ္ပါးတို႔ကိုလည္းေပးကမ္းစြန္႔ၾကဲႏိုင္ရပါမယ္။ ဒါမွ သံသရာမွာက်င္လည္ေနရဦးမယ္ဆိုလွ်င္ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာေနရမယ္။ တစ္ဆင့္ထက္ တစ္ဆင့္ ျမင့္သည္ထက္ျမင့္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ သုေမဓာရေသ့ဘ၀ ကုေဋ ၁၆၀ ကို ႏွစ္ဖက္မိဘဘိုးဘြားမ်ားက တစ္ဖက္ ကုေဋ ၈၀ စီ အေမြေတြ ထားရစ္ခဲ့တယ္။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္က စဥ္းစားပါတယ္။ “အဘိုးအဘြား၊ အေဖအေမေတြဟာ ဥစၥာပစၥည္းေတြကို ရွာေဖြစုေဆာင္းတာကိုသာ လုပ္ႏိုင္ၾကတယ္။ ကိုယ့္ေနာက္ပါေအာင္ေတာ့ မလုပ္ႏိုင္ၾကဘူး။ ငါကေတာ့ ကိုယ့္ေနာက္ပါေအာင္ သယ္ေဆာင္သြားမယ္”လို႔ ေတြးေတာပါတယ္။ လိုခ်င္တာလာေရာက္ယူႏိုင္ေၾကာင္း တိုင္းသူျပည္သားအားလံုးကို ေမာင္းတီးၿပီးေၾကျငာပါတယ္။ ေပးလု႔ိမကုန္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ယူခ်င္တ့ဲသူယူၾက ေစဆိုၿပီး ဥစၥာပစၥည္းအားလံုးကိုထားခဲ့ကာ ရေသ့ေဘာင္ အျမန္၀င္ေရာက္ခဲ့ကာ အဲဒီဘ၀မွာ ဘုရားျဖစ္ရန္ ဗ်ာဒိတ္ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ပါရမီ ၁၀ ပါးမွာ စာဂ-စြန္႔ၾကဲေပးကမ္းျခင္းနဲ႔ စတင္ျဖည့္ခဲ့ပါတယ္။ သံသရာဘ၀ေတြမွာ ဥစၥာႂကြယ္၀ရတာ၊ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာေနရတာ၊ မရွိဆိုတဲ့စကား မၾကားရတဲ့ဘ၀ေတြရရွိတာေတြဟာ စာဂသမၸဒါနဲ႔ ျပည့္စံုမွသာ ရရွိိႏိုင္တဲ့အက်ိဳး တရားေတြပဲျဖစ္တယ္။ ေနာက္ဆံုး နိဗၺာန္အထိ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေပးေဆာင္ႏိုင္ ပါတယ္။
၄) ပညာသမၸဒါ(အမွားအမွန္ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္ေသာအသိပညာႏွင့္ျပည့္စံုျခင္း)။ ။ပညာဆိုတာ အေမွာင္ထဲမွာ အလင္းေရာင္ထြန္းၿပီး မျမင္ႏိုင္တာေတြကို ျမင္ရသလို၊ ေနမင္းရဲ႕အလင္းေရာင္ဟာ ကမၻာေလာကတစ္ခုလံုးကို ထြန္းလင္းေတာက္ပေနသလို၊ ေမွာက္ထား တဲ့အရာတစ္ခုကို လွန္ျပလိုက္တဲ့အခါ ဘာလဲဆိုတာကို သိျမင္ၿပီး သံသယေတြကင္းေပ်ာက္သြားသလို ပညာဟာလည္း အမွားကို အမွားမွန္း သိသြားတဲ့အခါ၊ ယံုမွားသံသယစိတ္အညစ္အေၾကးေတြ ကင္းစင္လြင့္ေပ်ာက္ၿပီး စိတ္ေတြ ၾကည္လင္မႈ ရရွိသြားတယ္။ ေႏွာင္ဖြဲ႔တတ္တဲ့ တရားေတြကို အာ႐ံုကိုအာ႐ုံမွန္းသိတာေၾကာင့္ ၿငိတြယ္မႈမရွိဘဲ တဏွာကင္းတဲ့စိတ္၊ လြတ္ေျမာက္တဲ့စိတ္ျဖစ္ေစတာလည္း ပညာပဲျဖစ္တယ္။ မေဖာက္မျပန္ မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ သစၥာေလးပါးကို ထိုးထြင္းသိျမင္လိုက္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ သံသရာမွလြတ္ေျမာက္တဲ့ ပညာဉာဏ္နဲ႔ျပည့္စံုသြားပါၿပီ။ အမွားလား၊ အမွန္လားဆုိတာကို ခြဲျခားတတ္တဲ့ပညာမရွိရင္ အမွားကိုလည္း အမွန္ထင္၊ အမွန္တရားကိုလည္း အမွားလို႔ ျမင္ေနတတ္တဲ့ အတြက္ မွားၿပီးရင္းမွားကာ အ၀ိဇၨာအေမွာင္ဖံုးၿပီး တဏွာေၾကာင့္ ဘ၀ဒုကၡေတြ အၾကိမ္ၾကိမ္ အဖန္တလဲလဲကူးေျျပာင္းေနၿပီး ခႏၶာေျပာင္း ေသေနရေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ပညာဉာဏ္နဲ႔ျပည့္စံုမွ အမွားကင္းၿပီး အလင္းေပၚႏိုင္မွာပဲျဖစ္တယ္။ ပညာထက္ျမတ္ေသာတရား မရွိဘူး။ ပညာဟာ တရားအားလံုးရဲ႕ အထြတ္အျမတ္တရား၊ တဏွာပုိက္ကြန္ကို ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္တဲ့တရား၊ ဒုကၡအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေစတဲ့တရား၊ တဏွာအားလံုး ၿပိဳက်ေအာင္ ၿဖိဳခြင္းႏိုင္တဲ့အတြက္ ဒုကၡအဆံုးနိဗၺာန္ကို ေရာက္ေစလို႔ ပညာထက္ျမတ္တဲ့တရား မရွိေတာ့ဘူး။
တရားခ်စ္္ခင္သူေတာ္စင္မ်ားအားလံုး ေလာကီ၊ ေလာကုတ္ ႏွစ္ျဖာခ်မ္းသာၾကီးပြါးေၾကာင္းတရားတို႔ကို ႀကိဳးစားအားထုတ္ၿပီး နိဗၺာန္သို႔ လွ်င္ျမန္ေစာစြာ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ၾကပါေစ။
(ဣဒံ ေမ ပုညံ၊ အသ၀ကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု။)
ျပန္သိမ္းရန္
31 Jan 2011
က႐ုဏာထား၍ မုဒိတာပြါးပါ
“နေမာ တႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ”
က႐ုဏာထား၍
က႐ုဏာတရားသည္ စာနာေထာက္ထားျခင္း၊ သနားငဲ့ညွာျခင္း၊ ႀကီးႏိုင္ငယ္ညွင္းမျပဳျခင္းဟူ၍ နားလည္ႏိုင္ပါသည္။ ခြန္အားႀကီးသူက ခြန္အားနည္းသူကို ႏိုင့္ထက္စီးနင္းမျပဳဘဲ အက်ိဳးစီးပြါး ျဖစ္ေအာင္ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္းတရားပင္ျဖစ္၏။ ခြန္အားဆိုရာ၌ ကာယ၊ ဉာဏ၊ ၀ီရိယ၊ ဘုန္းကံပါရမီမ်ား အစရွိသည္ျဖင့္ ႀကီးသူ၊ ငယ္သူဟူ၍ ရွိေပသည္
ကာယဗလႀကီးသူတို႔က ကိုယ္ကာယနည္းသူတို႔ကို ႏိုင္ထက္ကလူ ျပဳတတ္ၾက၏။ ဉာဏ္ပညာ ႀကီးသူတို႔က ဉာဏ္ပညာနည္းသူတို႔ကို ႏွိမ္တတ္ၾက၏။ ဘုန္းကံႀကီးသူတို႔ကလည္း ဘုန္းကံ နည္းသူတို႔အေပၚ အထင္ေသး အျမင္ေသးျဖင့္ ဆက္ဆံတတ္ၾကေပသည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ျခင္းမွာ က႐ုဏာဓာတ္ နည္းပါးမႈေၾကာင့္ျဖစ္၏။ က႐ုဏာဓာတ္ေခါင္းပါးေသာအရပ္၌ ခြန္အား နည္းသူတို႔အတြက္ ေနစရာလည္း,မရ၊ စားစရာလည္း,မ၀၊ ၀တ္စရာလည္း,မလွမပ ျဖစ္ၾကရ ေပသည္။ က်ားက သမင္ကို စား၏။ က်ားကို မုဆိုးက ျမွားျဖင့္ခြင္း၏။ က႐ုဏာတရား ေခါင္းပါးမႈ၏ျမင္ကြင္း အလြန္ပင္ အ႐ုပ္ဆိုးလွေပသည္။ က႐ုဏာတရားေခါင္းပါး၍ အခ်င္းခ်င္း ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ေနသမွ် ရန္မီးမၿငိမ္း ကိေလသာအပူမီးသာ ေဖာင္းပြေစေတာ့၏။ သံသရာတစ္ဖက္ကမ္း ဘယ္ဆီတြင္ လွမ္းမျမင္ႏိုင္ေတာ့ၿပီ။ သတၱ၀ါတို႔အား က႐ုဏာထားႏိုင္ ၾကကုန္ေသာ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္တို႔ကား ဒုကၡအေပါင္းမွကင္းလြတ္ရာ နိဗၺာန္ေသာင္ကမ္းသို႔ လွမ္းႂကြေရာက္ရွိေတာ္မူၾကကုန္ၿပီ။
ထိုသို႔ပင္ မကေသး၊ အျခားေသာ သတၱ၀ါတို႔ကုိလည္း သူတို႔ကဲ့သို႔ အၿမိဳက္ခ်မ္းသာ ခံစား ႏိုင္ေအာင္ လမ္းျပေပးေတာ္မူၾကကုန္၏။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ႀကီး၏ ဘုရားျဖစ္ရန္ ဆုပန္ခဲ့ ျခင္းသည္ အျခားေသာသတၱ၀ါတို႔ကို သနားငဲ့ညွာေတာ္မူေသာ က႐ုဏာတရားေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္၏။ ငါေကာင္းစားေရးကို ေရွ႕တန္းမတင္၊ သူတစ္ပါးေကာင္းစားေရးကိုသာ ေရွ႕တန္းတင္ တတ္ေသာ ျမင့္ျမတ္သည့္စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ဘုရားဆုပန္သည့္ သုေမဓာရွင္ရေသ့ဘ၀တြင္ အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္ရဖို႔ ပါရမီရင့္က်က္ေနၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ငါတစ္ပါးတည္း ကုိယ္လြတ္မ႐ုန္း၊ သူတစ္ပါးတို႔ကိုပါ လမ္းျပကယ္တင္ေတာ္မူဦးမည္ဟု ႀကီးစြာေသာက႐ုဏာတရား ျဖစ္ေတာ္မူ ေသာေၾကာင့္ သစၥာေလးပါးျမတ္တရားအား ထူးကဲစြာေဟာၾကားႏိုင္သည့္ သဗၺညဳတ ေရႊဉာဏ္ေတာ္ရရွိေရးအတြက္ ေလးအသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းကာလတ္ပတ္လံုး အပင္ပန္း အဆင္းရဲခံကာ အနစ္နာခံခဲ့ေတာ္မူေလ၏။
တစ္ခုေသာဘ၀တြင္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ႀကီးသည္ သမင္တို႔ကိုအုပ္စိုးသည့္ ေရႊသမင္မင္း ျဖစ္ခဲ့ေသာကာလ၌ သမင္အသားကို ႏွစ္သက္စြာစားေသာက္တတ္ေသာ ဘုရင္ႀကီး၏ အမိန္႔ေၾကာင့္ သမင္အေပါင္း ျခံတစ္၀န္းတည္းတြင္ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံခဲ့ရေလသည္။ မင္းခ်င္းတို႔က တစ္ေန႔လွ်င္ သမင္တစ္ေကာင္က် ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္၍ ဘုရင္ထံ သမင္ဟင္း ဆက္သၾကရ ေပသည္။ သမင္တို႔မွာလည္း မိမိအသက္အေရးထက္ ဘယ္အေရးမွ မယွဥ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ေၾကာက္အားလန္႔အားႏွင့္ ေျပးလႊားခုန္ေပါက္ကာ အသက္ေဘးမွ႐ုန္းထြက္ၾကရာတြင္ အခ်င္း ခ်င္းတိုက္ခိုက္မိ၍ ေသေဘးသို႔ပင္ မေရာက္ခ်င္ဘဲ ဆိုက္ေရာက္ၾကရကုန္၏။ ထုိအေရးကို ျမင္ေတြ႔ေနရသည့္ ဘုရားအေလာင္း ေရႊသမင္မင္းႀကီးက ၾကံစည္စဥ္းစားေတာ္မူရာတြင္ ထို ကဲ့သို႔ ေျပးလႊားမႈမျပဳဘဲ တစ္ေန႔လွ်င္ တစ္ေကာင္က်၊ အလွည့္က် လည္စင္းၿပီး အေသခံ ေပးရန္ သမင္အေပါင္းတို႔ကို အၾကံျပဳေတာ္္မူရာ သမင္းအေပါင္းကလည္း လက္ခံၾကေလ သည္။
သမင္အုပ္စုႏွစ္စုရွိၾကရာ တစ္ဖက္အုပ္စုကိုအုပ္စုိးသည္က အရွင္ေဒ၀ဒတ္အေလာင္း သမင္ မင္းျဖစ္ေလ၏။ အုပ္စုႏွစ္စုမွ တစ္ဖက္တစ္ေကာင္ အလွည့္က်ျဖင့္ စဥ္းတီတုံးတြင္ ေန႔စဥ္ လည္းစင္းခံ ေသပြဲ၀င္ၾကရင္း တစ္ေန႔၌ အရွင္ေဒ၀ဒတ္အေလာင္း သမင္မင္းအုပ္စုမွ ကုိယ္၀န္ ေဆာင္ သမင္မတစ္ေကာင္အလွည့္သို႔ ေရာက္ခ်ိန္တြင္ ေခါင္းေဆာင္သမင္ႀကီးထံ အသနား ခံေတာ္မူေလ၏။ ေဒ၀ဒတ္အေလာင္းသမင္မင္းက အယူခံပယ္ခ်လိုက္သျဖင့္ ဘုရား အေလာင္းေတာ္ ေရႊသမင္းႀကီးထံ တစ္ဖန္ အသနားခံေလ၏။ အေလာင္းေတာ္ႀကီးသည္ ပါရမီျဖည့္က်င့္ေနသည္ကိုက မိမိအတြက္ မဟုတ္ခဲ့။ သူတစ္ပါးတို႔အတြက္သာ ေရွ႕တန္းတင္ ထားခဲ့သည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သူတစ္ပါးအတြက္ အသက္ကုိေပးဖို႔ မေႏွးအျမန္ မိမိသာ ေသပြဲ ၀င္မည္ဟု ထုိသမင္မေလးအစား မိမိအသက္ကိုေပးရန္ စဥ္းတီတံုး၌ လည္းစင္းခံခဲ့ေတာ္ မူေလ၏။ ထုိျမင့္ျမတ္မႈသေဘာကို ျမင္ေတြ႔ၾကရသည့္ မင္းခ်င္းတို႔က ရွင္ဘုရင္ႀကီးထံ ေလွ်ာက္ၾကားၾကသျဖင့္ ဘုရင္ႀကီးက အလြန္ေလးစားေတာ္မူကာ ဘုရားအေလာင္း ေရႊသမင္ ႀကီး၏ သတၱ၀ါတို႔၏အသက္ကို သတ္ျဖတ္ျခင္းမွေရွာင္ၾကဥ္ေရး တရားစကားကို နာၾကားခဲ့ရ ၿပီးေနာက္ သမင္အေပါင္းတို႔ကို ေဘးမဲ့ေပး ခ်မ္းသာခြင့္ျပဳခဲ့ေလသည္။ ဘုရားအေလာင္း ေတာ္ႀကီး၏ က႐ုဏာဓာတ္ အလြန္ႀကီးျမတ္မႈမွာ ၾကည္ညိဳစရာအလြန္ေကာင္းလွပါသည္။
က႐ုဏာတရား ႀကီးမားၾကေသာသူေတာ္ေကာင္းတို႔သည္ ေဘးဒုကၡအခက္အခဲမ်ား ၾကံဳေတြ႔ ေနၾကသူ၊ မိမိထက္ပိုၿပီး ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္သူတို႔ကိုေတြ႔လွ်င္ သနားၾကင္နာစိတ္မ်ားျဖစ္ကာ “သူတို႔ကို ငါဘာမ်ားကူညီ ေပးႏိုင္ပါမည္နည္း”ဟု ေတြးၾကေပသည္။ ကူညီႏိုင္သေလာက္ ကူညီခ်င္စိတ္မ်ား တဖြားဖြားျဖစ္ၾကၿပီး ထုိဒုကၡေရာက္ေနသူအေပါင္းတို႔အား လွဴဒါန္းေပးကမ္း ျခင္းအမႈမ်ားကိုလည္း လြန္စြာႏွစ္သက္ေတာ္မူၾကေပ သည္။ လာဘ္လာဘေပါျခင္း၊ လာဘ္လာဘနည္းျခင္း၊ အခ်ီးအမြမ္းခံရျခင္း၊ အကဲ့ရဲ႕ခံရျခင္း၊ အေႁခြအရံေပါျခင္း၊ အေႁခြအရံ နည္းျခင္း၊ ခ်မ္းသာျခင္းႏွင့္ျပည့္စံုျခင္း၊ ဆင္းရဲဒုကၡႏွင့္ၾကံဳေတြ႔ရျခင္းစသည့္ ေလာကဓံတရား တို႔သည္ တစ္ေျပးတည္းရွိေနသည္မဟုတ္၊ အနိမ့္အျမင့္ရွိတတ္သည့္သေဘာသာလွ်င္ ေလာကဓမၼတာျဖစ္သည့္ အတြက္ ဒုကၡဆင္းရဲႏွင့္ လူတိုင္းေတြ႔ၾကံဳၾကရ၏။ ထိုအခ်ိန္၌ အခ်င္းခ်င္းကူညီေဖးမျခင္းအမႈသည္ သူေတာ္တို႔၏အလုပ္ပင္ျဖစ္သည္။ မိမိ၌ရွိေသာ အခြင့္ အေရးေကာင္းတို႔ကို မိမိတစ္ေယာက္တည္းမခံစား၊ သူတစ္ပါးတို႔ကိုလည္း ေ၀မွ်ခံစား သံုးေဆာင္မည္ဟူေသာစိတ္ထားသည္ သူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ က႐ုဏာစိတ္ထားပင္တည္း။ သည့္ထက္ ျမင့္ျမတ္သည့္စိတ္ ေမြးျမဴႏိုင္သည့္အခါ မိမိရထားသည့္ အခြင့္အေရးကိုပင္ မိမိ မသံုးေဆာင္ေတာ့ဘဲ သူတစ္ပါးအတြက္ စြန္႔လႊတ္ႏိုင္ေပသည္။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ႀကီးမ်ားသည္ ပါရမီျဖည့္က်င့္ရာ၌ သူတစ္ပါးအတြက္ မိမိအသက္ကိုပင္ စြန္႔လႊတ္ႏိုင္ျခင္းမွာ ႀကီးစြာေသာက႐ုဏာစိတ္ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။
ဘုရားရွင္သည္ ေလာကကို တစ္ေန႔လွ်င္ ေျခာက္ႀကိမ္ၾကည့္႐ႈေတာ္မူပါသည္။ က႐ုဏာသမာ ပတ္၀င္စားေတာ္မူျခင္းဟုလည္းေခၚ၏။ ထိုသို႔က႐ုဏာသမာပတ္၀င္စားရာ၌ စတုတၳစ်ာန္အထိ ပင္ေရာက္ေတာ္မူေၾကာင္း မွတ္သားသိရွိရပါသည္။ ထိုသို႔ ေန႔စဥ္ၾကည့္႐ႈေတာ္မူၿပီး သတၱ၀ါ တို႔ကို ကယ္တင္ႏိုင္ျခင္းရွိ/မရွိဆင္ျခင္ၿပီး ကယ္တင္ႏိုင္သည့္သတၱ၀ါျဖစ္က သံသရာမွ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း၊ ေဘးဒုကၡမွ ကင္းလြတ္ေၾကာင္း တရားေဟာၾကားဆံုးမၿပီး လမ္းမွန္ျပ ကယ္တင္ေပးေတာ္မူ၏။ ထိုသို႔ ကယ္တင္ရာ၌ တန္ခိုးေတာ္ျဖင့္ ခ်မ္းသာေစဟူ၍ ဖန္ဆင္း ေပးျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္။ သတၱ၀ါတို႔သည္ “အတၱာဟိ အတၱေနာ နာေထာ- မိမိကိုယ္ကိုသာ အားကိုးအားထားရာ”ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ မိမိျပဳလုပ္ေသာ မေနာကံအမႈ၊ ၀စီကံအမႈ၊ ကာယကံ အမႈတို႔သာလွ်င္ မိမိအက်ိဳးကိုျဖစ္ထြန္းေစသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သတၱ၀ါတို႔၏ ထိုအမႈတို႔ ေကာင္းေအာင္ ဆံုးမေပးျခင္း၊ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းကို ဘုရားရွင္က ကယ္တင္ေတာ္မူျခင္းဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာစကားပံု၌ “လဲေနသူကို ထူေပးပါ၊ အားငယ္သူကို အားေပးပါ”ဆိုေသာစကားမ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္း က႐ုဏာထားၾကရန္အတြက္ ႏိႈးေဆာ္ထားေသာပညာရွိတို႔စကားျဖစ္၏။ ယခုေခတ္ မိဘမဲ့ ကေလးေဂဟာမ်ား၊ ဘိုးဘြားရိပ္သာမ်ား၊ မ်က္မျမင္ေစာင့္ေရွာက္ေရးေက်ာင္း၊ အခမဲ့ ေဆးကုခန္း၊ ေဆးေပးခန္းမ်ား၊ နားမၾကားသူမ်ားေက်ာင္း၊ အနာႀကီးေရာဂါသည္စခန္း အစရွိသည္ျဖင့္ ဘ၀အက်ိဳးေပးမေကာင္းသူ၊ အိုမင္းမစြမ္းၾကသူတို႔ကို ၀ိုင္း၀န္းၿပီး ကူညီေဖးမ ေစာင့္ေရွာက္ၾကသည္မွာ က႐ုဏာစိတ္ရွိသူတို႔၏ မြန္ျမတ္ေသာေဆာင္ရြက္မႈတို႔ျဖစ္ေပသည္။
က႐ုဏာဘာ၀နာပြါးမ်ားရာ၌ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ေနသူတို႔ကိုအာ႐ံုျပဳ၍ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ေန ျခင္းမွ လြတ္ေျမာက္ၾကပါေစ၊ ေဘးရန္ေတြ႔ေနၾကသူတုိ႔ကိုအာ႐ံုျပဳ၍ ေဘးရန္အေပါင္းမွ လြန္ ေျမာက္ၾကပါေစ၊ စုိးရိမ္ေသာကတို႔ျဖင့္ ပူေဆြးေနသူတို႔ိကုိအာ႐ံုျပဳ၍ စိုးရိမ္ေသာကေရာက္ေန ျခင္းမွ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ၾကပါေစဟူ၍ ပြါးမ်ားရေပသည္။ က႐ုဏာအစား ေသာက၀င္လာတတ္ ေသာေၾကာင့္ သတိရွိရေပမည္။ ဒုကၡေရာက္ေနသူကို ျမင္ေတြ႔ရသည့္အခါ သနားက႐ုဏာ ျဖစ္မိျခင္းမွ ေသာကသို႔ေရာက္ၿပီး ငိုးေႂကြးမိတတ္၏။ တစ္ခါတစ္ရံ သနားစရာဟု ႏွလံုးသြင္းမိ ျခင္းကေန ႏွလံုးမသာမယာျဖစ္ရျခင္းတို႔မွာ က႐ုဏာစိတ္မွ သတိဉာဏ္ကင္းလြတ္၍ ေသာက သို႔ေရာက္သြားျခင္းပင္ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္စပ္မႈကို ဆင္ျခင္ျခင္း သတိဉာဏ္ ေ႔ရွသြားရွိရန္မွာ အခ်ိန္တိုင္းလိုအပ္လွေပသည္။
မုဒိတာပြါးပါ
“စည္းစိမ္အရာ၊ သူ႔ခ်မ္းသာ၌၊ ဣႆာမျပဳ၊ ၀မ္းေျမာက္႐ႈေလာ့။”ဟူေသာ မန္လည္ဆရာ ေတာ္ဘုရားႀကီး၏ မဃေဒ၀လကၤာသည္ အခ်င္းခ်င္း မနာလို၊ ၀န္တိုစိတ္မ်ား မထားဘဲ သူတစ္ပါးခ်မ္းသာျခင္းကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ကာ မုဒိတာပြါးရန္ ဆံုးမထားပါသည္။ ဘုရားရွင္ကလည္း သတၱ၀ါေတြ ခ်မ္းသာခ်င္လ်က္ မခ်မ္းသာဘဲ ဆင္းရဲေနလ်က္သာ ရွိေနၾက ျခင္းမွာ ဣႆာ၊ မစၧရိယစိတ္မ်ားေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္ဟူ၍ နတ္သားတစ္ပါး၏ ေမးေလွ်ာက္ ျခင္းကို ေျဖၾကားေတာ္မူခဲ့ေပသည္။
ႏွလံုးသြင္းေန႐ံုျဖင့္ အကုသိုလ္ရေနသည့္အလုပ္မွာ သူတစ္ပါးခ်မ္းသာအား ဣႆာမစၧရိယ ပြါးေနေသာအလုပ္ျဖစ္သလို ႏွလံုးသြင္းေန႐ံုျဖင့္ ကုသိုလ္တရားျဖစ္ေနေသာအလုပ္မွာလည္း သူတစ္ပါးတို႔၏ခ်မ္းသာအား မုဒိတာပြါးေနသည့္အလုပ္ပင္ျဖစ္၏။ ေကာင္းမႈျပဳတတ္သူကိုျမင္ လွ်င္ “မြန္ျမတ္လိုက္တာ၊ ဂုဏ္ယူစရာ ေကာင္းလိုက္တာ”ဟူ၍ မုဒိတာပြါးလိုက္လွ်င္ ကိုယ္ပါ သူေကာင္းမႈျပဳသလို ကုသိုလ္ေတြျဖစ္ႏိုင္ေသာ္လည္း သူတစ္ပါးကုသိုလ္လုပ္ေနသည့္အလုပ္ ကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ မုဒိတာမပြါးႏိုင္ဘဲ မဲ့ရြဲ႕ေစာင္းေျမာင္းတတ္ေသာသူတို႔မွာကား ေနရင္းထိုင္ရင္ပင္ မိမိအတြက္ ငရဲမီးမ်ားကို မိမိကိုယ္တိုင္ေမႊးေနသလိုျဖစ္ေတာ့၏။
ပညာဉာဏ္အလင္းမရသူတို႔မွာ သာသနာတြင္းလူျဖစ္ရေသာ္လည္း ရခဲလွသည့္ဒုလႅဘတရား ကို ၾကံဳေတာင့္ၾကံဳခဲ၊ ရေတာင့္ရခဲဟူ၍ သတိမရွိႏိုင္ေတာ့ဘဲ ကာယဒုစ႐ိုက္၊ ၀စီဒုစ႐ိုက္၊ မေနာဒုစ႐ိုက္တို႔ျဖင့္ ေနကုန္ေအာင္ အခ်ိန္ကိုအသံုးခ်ၾကေပသည္။ ေသာက္မယ္၊ စားမယ္၊ ေပ်ာ္မယ္၊ ပါးမယ္ဟူ၍ အခ်ိန္ကို အသံုးခ်ေနၾကေတာ့၏။ ထုိသို႔ျမင္ေတြရလွ်င္လည္း က႐ုဏာ ထား၍ သံေ၀ဂပြါးရမည္ျဖစ္ပါသည္။ “မင္းတို႔မလို႔ ေငြရွိလို႔ အရက္ေကာင္းေကာင္း ၀ယ္ေသာက္ႏိုင္တယ္၊ တို႔ျဖင့္ ေငြမရွိလို႔ ထန္းေရခါးေလးေတာင္ မေသာက္ႏိုင္ဘူး”ဟူ၍ သူတစ္ပါးမေကာင္းမႈကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာအားေပးျခင္းမ်ဳိးကို မုဒိတာပြါးျခင္းဟု မဆိုလိုေပ။
သူ၏ခ်မ္းသာႂကြယ္၀ေနျခင္းကို မုဒိတာပြါးေပးရေသာ္လည္း မေကာင္းမႈလုပ္ျခင္းကိုကား အားေပးအားေျမွာက္ မလုပ္မိရန္ သတိရွိသင့္ေပသည္။ တခ်ိဳ႕လူႀကီးမ်ားသည္ လူငယ္မ်ား အရက္ေသာက္ မိန္းမ႐ႈပ္သည္ကို မည္သုိ႔ခြင့္လႊတ္ၿပီး တလြဲမုဒိတာပြါးၾကသနည္းဆိုရလွ်င္ “လူငယ္ပဲ ဒီေလာက္ေတာ့ ရွိမွာပဲ။ ငယ္တုန္း ေပ်ာ္ထားၾကကြ။ ႀကီးလာလွ်င္ သားေတြသမီးေတြနဲ႔ ငယ္ငယ္ကလို ႐ႈပ္လို႔ေပြလို႔ မေကာင္းဘူးဟ။ မင္းတို႔ေခတ္မင္းတို႔ခါမွာ နည္းစနစ္ေတြက ေကာင္းေတာ့ အကာအကြယ္ေတြက ေပါသနဲ႔ ဟန္က်သကြာ”ဟူ၍ ျဖစ္၏။
ျမတ္ဗုဒၶ၏အဆံုးအမကား “အျပစ္ကင္းကြာ၊ စိတ္ခ်မ္းသာ၊ မွတ္ပါကုသိုလ္သေဘာတည္း”ဟူ၍ ျဖစ္ေပသည္။ အျပစ္မကင္းေသာ စိတ္ခ်မ္းသာျခင္းမ်ိဳးမွန္သမွ် မိမိ၏ႏွလံုးသြင္း၊ အေျပာ၊ အလုပ္တို႔သည္ စိတ္ခ်မ္းသာေနေသာ္လည္း ကုသိုလ္တရားမျဖစ္ႏိုင္ေပ။ အျပစ္ကင္းေအာင္ ေနမွ စိတ္ခ်မ္းသာမႈအစစ္ရသလို ကုသိုလ္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မုဒိတာပြါးမ်ား ရာတြင္ သူတစ္ပါးတို႔၏ေကာင္းက်ိဳးရရွိျခင္း၊ ေကာင္းေသာအမႈ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းတို႔ကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ရေပမည္။
ဗုဒၶဘာသာသူေတာ္စင္မ်ား ေကာင္းမႈျပဳၿပီးတိုင္း အမွ်ေ၀ကာ ေၾကးစည္ထု၊ ေခါင္းေလာင္းထိုး ၾကသည္မွာ မိမိ၏ေကာင္းမႈအဖို႔ဘာဂကို သူတစ္ပါးတို႔အားလည္း ၀မ္းေျမာက္ေစလိုေသာဆႏၵ၊ မိမိရသကဲ့သို႔ ရႏိုင္ၾကေစလိုေသာဆႏၵေၾကာင့္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္၏။ ထိုသို႔ၾကားသိရလွ်င္ “အသင္၏ ပညာႏွင့္ယွဥ္ေသာ ကုသိုလ္တို႔အား သာဓုေခၚပါ၏”ဟူ၍ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ကာ ၎၏ေကာင္းမႈျပဳႏိုင္ျခင္း၊ မိမိထက္ သာလြန္မြန္ျမတ္ေသာ အားထုတ္ႏိုင္ျခင္း တရားတို႔ကို မုဒိတာပြြါးမ်ားရေပသည္။
တစ္ခါက သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ဦးရွိရာ တစ္ေန႔သ၌ တစ္ဦးက ျမစ္ေခ်ာင္းတစ္ခုေဘးတြင္ ငါးမွ်ား၍ ေန၏။ က်န္တစ္ဦးက ဥပုသ္သီတင္းေဆာက္တည္ရန္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသို႔သြား၏။ ေက်ာင္း သိုသြားေနေသာသူက ငါးမွ်ားေနေသာ သူငယ္ခ်င္းကို ေက်ာင္းမေရာက္ခင္လမ္း၌ ေတြ႔ဆံု စကားေျပာႏႈတ္ဆက္ခဲ့ေလသည္။ ေက်ာင္းသို႔ေရာက္ၿပီး ရဟန္းေတာ္ထံမွ ရွစ္ပါးသီလ ခံယူေဆာက္တည္ကာ ေက်ာင္း၀န္းတြင္ရွိေနစဥ္ စဥ္းစားေနသည္မွာ “ဥပုသ္သီတင္း ေဆာက္ တည္ရတာ ပ်င္းစရာေကာင္းလိုက္တာ။ ငါ့သူငယ္ခ်င္းလို ေအးေအးေဆးေဆး ငါးမွ်ားၿပီး ေန တာက အပန္းေျပဦးမယ္”ဟူ၍ျဖစ္၏။ ငါးမွ်ားေနေသာသူငယ္ခ်င္းက စဥ္းစားေနသည္မွာ “ငါဘ၀ ဆင္းရဲလွ၍ ငါးမွ်ားၿပီး ငါးေလးေတြေရာင္းခ်ကာ ၀မ္းေရးေက်ာင္းေနရတယ္။ ငါ့ သူငယ္ခ်င္းက်ေတာ့ ဘ၀ေပးကုသိုလ္ကံ ေကာင္းလိုက္တာ။ သူ႔မိဘေတြကခ်မ္းသာေတာ့ ငါ့လို အကုသိုလ္ အလုပ္နဲ႔လည္း အသက္ေမြးစရာမလိုဘူး။ အခုလို ဥပုသ္ေန႔ေတြမွာလည္း သီတင္းသီလေတြေဆာက္တည္ၿပီး ေကာင္းမႈကုသိုလ္ေတြျပဳေနလိုက္တာ သာဓုေခၚပါတယ္။”ဟူ၍ သူငယ္ခ်င္း၏ မိမိထက္ ေကာင္းမႈ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းအား မုဒိတာပြါး၍ ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္ေနေလသည္။ မေကာင္းမႈျပဳလုပ္ေန ေသာ္လည္း ႏွလံုးသြင္းမွန္ေနခ်ိန္မွာ ႐ုတ္တရက္ေသသြားလွ်င္ ငွါးမွ်ားေနသူက နတ္ျပည္ေရာက္ႏိုင္ေသာ္လည္း ဥပုသ္ သီတင္းေဆာက္တည္ေနသူက မေကာင္းမႈအေၾကာင္းစဥ္းစားေနခ်ိန္ ေသသြားလွ်င္ အပါယ္သို႔ က်ေရာက္ႏိုင္ေပသည္။
သူတစ္ပါးတို႔၏ ေကာင္းျမတ္ေသာအက်ိဳးတရားရရွိေနျခင္း၊ အခြင့္ထူးခံစားေနရျခင္း၊ မိမိထက္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္ေနျခင္း၊ မိမိထက္ ေကာင္းမႈတရားမ်ား ပိုမိုေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္း စသည့္ အရည္အခ်င္းေကာင္းမ်ားႏွင့္ ကံုလံုႂကြယ္၀ေနသူတို႔ႏွင့္ေတြ႔လွ်င္ ဣႆာမစၧရိယစိတ္မ်ား မျဖစ္ပြါးဘဲ မုဒိတာပြါး၍ ကုသိုလ္တရားမ်ား တိုးပြါးေအာင္ ႏွလံုးသြင္းသင့္ေပသည္။ ထိုသို႔ သူတစ္ပါးတို႔၏ ခ်မ္းသာျခင္းအား မုဒိတာပြါးေနျခင္းသည္ ေငြကုန္စရာမလို၊ အခ်ိန္ေပးၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနစရာမလိုဘဲရရွိသည့္ ပါရမီကုသိုလ္ထူးပင္ျဖစ္၏။ ထို႔ေနာက္ သူတစ္ပါးတို႔၏ စည္းစိမ္ဥစၥာ ေပါႂကြယ္၀ျခင္းကို မုဒိတာပြါးေန႐ံုျဖင့္ ေရာင့္ရဲမေနဘဲ မိမိက ေစာင့္ေရွာက္ေပး ႏိုင္ပါက ေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္း၊ သည့္ထက္မက တိုးပြါးေအာင္အၾကံျပဳေပးႏိုင္က အၾကံဉာဏ္ ေပးျခင္း စသည္္ျဖင့္ သူတစ္ပါးတို႔၏ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာရရွိေရးအတြက္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္း သင့္ေပသည္။
“ေမတၱာထား၍ ဥေပကၡာပြါးပါ၊ က႐ုဏာထား၍ မုဒိတာပြါးပါ”ဟူေသာ ဓမၼေဆာင္းပါးႏွစ္ပုဒ္ျဖင့္ တစ္ကန္႔စီ ေပါင္းစပ္ေရးသားေဖာ္ျပလိုက္ရေသာ္လည္း “ေမတၱာ၊ က႐ုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥေပကၡာ” စသည့္ ျဗဟၼစိုရ္တရားေလးပါးစလံုး အတူညီမွ်ေနေအာင္ ပြါးမ်ားအားထုတ္ေနရမည္ျဖစ္၏။ ထိုတရားေလးပါးတို႔သည္ ကမၻာႀကီးကို ေစာင့္ၾကပ္ေသာတရားေလးပါးလည္းျဖစ္သလို လူတို႔ ၏အသက္ကိုလည္း ေစာင့္ေရွာက္ေသာတရားတို႔ျဖစ္၏။ လူသားတို႔ ျဗဟၼစိုရ္တရားျဖင့္ ေနထိုင္က်င့္ၾကံသူမ်ားသည့္အခ်ိန္တြင္ ရာသီဥတုေကာင္း၍ လူ႔သက္တမ္းမွာလည္း အ သေခ်ၤယအထိ ရွိေပသည္။ လူသားတို႔ ျဗဟၼစိုရ္တရားေခါင္းပါး၍ အခ်င္းခ်င္း ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္ၾကသည့္အခါတြင္ ကပ္သံုးပါးဆိုက္၍ ေနာက္ဆံုး ကမၻာႀကီးပင္ပ်က္ရပါဦးမည္။
ေဆာင္းပါးနိဂံုးအေနျဖင့္ ပ႒ာန္းဆရာေတာ္ဦး၀ိသုဒၶ ေရးသားဆံုးမထားေသာ ျဗဟၼစိုရ္တရား ေလးပါးက်င့္ၾကံပံုလကၤာေလးျဖင့္ အဆံုးသပ္ပါမည္-
“တန္းတူေတြ႔ရင္ ေမတၱာ၀င္၊ မ၀င္ႏိုင္က ၿပိဳင္တတ္သည္
ၿပိဳင္မည့္အစား ေမတၱာပြါး၊ စိတ္ထားျပဳျပင္ ေျပာင္းရမည္။
နိမ့္သူေတြ႔ရင္ က႐ုဏာ၀င္၊ မ၀င္ႏိုင္က ႏိုင္တတ္သည္
ႏိုင္မည့္အစား က႐ုဏာပြါး၊ စိတ္ထားျပဳျပင္ ေျပာင္းရမည္။
ျမင့္သူေတြ႔ရင္ မုဒိတာ၀င္၊ မ၀င္ႏိုင္က ရြဲ႕တတ္သည္
ရြဲ႕႔မည့္အစား မုဒိတာပြါး၊ စိတ္ထားျပဳျပင္ ေျပာင္းရမည္။
မိုက္သူေတြ႔ရင္ ဥေပကၡာ၀င္၊ မ၀င္ႏိုင္က မဲ့တတ္သည္
မဲ့မည့္အစား ဥေပကၡာပြါး၊ စိတ္ထားျပဳျပင္ ေျပာင္းရမည္။
စိတ္ကိုလည္းျပင္ ႐ုပ္လည္းျပင္၊ ျပင္ဆင္တိုင္းရ ျပဳတိုင္းလွ
သုခနိဗၺာန္ တိုင္လိမ့္မည္။”
စာ႐ႈသူ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားအားလံုး ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ ခ်မ္းသာျခင္းႏွင့္ ျပည့္စံုႏိုင္ၾကပါေစ။
(ဣဒံ ေမ ပုညံ၊ အသ၀ကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု။)
အျပည့္အစုံသုိ႔က႐ုဏာတရားသည္ စာနာေထာက္ထားျခင္း၊ သနားငဲ့ညွာျခင္း၊ ႀကီးႏိုင္ငယ္ညွင္းမျပဳျခင္းဟူ၍ နားလည္ႏိုင္ပါသည္။ ခြန္အားႀကီးသူက ခြန္အားနည္းသူကို ႏိုင့္ထက္စီးနင္းမျပဳဘဲ အက်ိဳးစီးပြါး ျဖစ္ေအာင္ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္းတရားပင္ျဖစ္၏။ ခြန္အားဆိုရာ၌ ကာယ၊ ဉာဏ၊ ၀ီရိယ၊ ဘုန္းကံပါရမီမ်ား အစရွိသည္ျဖင့္ ႀကီးသူ၊ ငယ္သူဟူ၍ ရွိေပသည္
ကာယဗလႀကီးသူတို႔က ကိုယ္ကာယနည္းသူတို႔ကို ႏိုင္ထက္ကလူ ျပဳတတ္ၾက၏။ ဉာဏ္ပညာ ႀကီးသူတို႔က ဉာဏ္ပညာနည္းသူတို႔ကို ႏွိမ္တတ္ၾက၏။ ဘုန္းကံႀကီးသူတို႔ကလည္း ဘုန္းကံ နည္းသူတို႔အေပၚ အထင္ေသး အျမင္ေသးျဖင့္ ဆက္ဆံတတ္ၾကေပသည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ျခင္းမွာ က႐ုဏာဓာတ္ နည္းပါးမႈေၾကာင့္ျဖစ္၏။ က႐ုဏာဓာတ္ေခါင္းပါးေသာအရပ္၌ ခြန္အား နည္းသူတို႔အတြက္ ေနစရာလည္း,မရ၊ စားစရာလည္း,မ၀၊ ၀တ္စရာလည္း,မလွမပ ျဖစ္ၾကရ ေပသည္။ က်ားက သမင္ကို စား၏။ က်ားကို မုဆိုးက ျမွားျဖင့္ခြင္း၏။ က႐ုဏာတရား ေခါင္းပါးမႈ၏ျမင္ကြင္း အလြန္ပင္ အ႐ုပ္ဆိုးလွေပသည္။ က႐ုဏာတရားေခါင္းပါး၍ အခ်င္းခ်င္း ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ေနသမွ် ရန္မီးမၿငိမ္း ကိေလသာအပူမီးသာ ေဖာင္းပြေစေတာ့၏။ သံသရာတစ္ဖက္ကမ္း ဘယ္ဆီတြင္ လွမ္းမျမင္ႏိုင္ေတာ့ၿပီ။ သတၱ၀ါတို႔အား က႐ုဏာထားႏိုင္ ၾကကုန္ေသာ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္တို႔ကား ဒုကၡအေပါင္းမွကင္းလြတ္ရာ နိဗၺာန္ေသာင္ကမ္းသို႔ လွမ္းႂကြေရာက္ရွိေတာ္မူၾကကုန္ၿပီ။
ထိုသို႔ပင္ မကေသး၊ အျခားေသာ သတၱ၀ါတို႔ကုိလည္း သူတို႔ကဲ့သို႔ အၿမိဳက္ခ်မ္းသာ ခံစား ႏိုင္ေအာင္ လမ္းျပေပးေတာ္မူၾကကုန္၏။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ႀကီး၏ ဘုရားျဖစ္ရန္ ဆုပန္ခဲ့ ျခင္းသည္ အျခားေသာသတၱ၀ါတို႔ကို သနားငဲ့ညွာေတာ္မူေသာ က႐ုဏာတရားေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္၏။ ငါေကာင္းစားေရးကို ေရွ႕တန္းမတင္၊ သူတစ္ပါးေကာင္းစားေရးကိုသာ ေရွ႕တန္းတင္ တတ္ေသာ ျမင့္ျမတ္သည့္စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ဘုရားဆုပန္သည့္ သုေမဓာရွင္ရေသ့ဘ၀တြင္ အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္ရဖို႔ ပါရမီရင့္က်က္ေနၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ငါတစ္ပါးတည္း ကုိယ္လြတ္မ႐ုန္း၊ သူတစ္ပါးတို႔ကိုပါ လမ္းျပကယ္တင္ေတာ္မူဦးမည္ဟု ႀကီးစြာေသာက႐ုဏာတရား ျဖစ္ေတာ္မူ ေသာေၾကာင့္ သစၥာေလးပါးျမတ္တရားအား ထူးကဲစြာေဟာၾကားႏိုင္သည့္ သဗၺညဳတ ေရႊဉာဏ္ေတာ္ရရွိေရးအတြက္ ေလးအသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းကာလတ္ပတ္လံုး အပင္ပန္း အဆင္းရဲခံကာ အနစ္နာခံခဲ့ေတာ္မူေလ၏။
တစ္ခုေသာဘ၀တြင္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ႀကီးသည္ သမင္တို႔ကိုအုပ္စိုးသည့္ ေရႊသမင္မင္း ျဖစ္ခဲ့ေသာကာလ၌ သမင္အသားကို ႏွစ္သက္စြာစားေသာက္တတ္ေသာ ဘုရင္ႀကီး၏ အမိန္႔ေၾကာင့္ သမင္အေပါင္း ျခံတစ္၀န္းတည္းတြင္ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံခဲ့ရေလသည္။ မင္းခ်င္းတို႔က တစ္ေန႔လွ်င္ သမင္တစ္ေကာင္က် ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္၍ ဘုရင္ထံ သမင္ဟင္း ဆက္သၾကရ ေပသည္။ သမင္တို႔မွာလည္း မိမိအသက္အေရးထက္ ဘယ္အေရးမွ မယွဥ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ေၾကာက္အားလန္႔အားႏွင့္ ေျပးလႊားခုန္ေပါက္ကာ အသက္ေဘးမွ႐ုန္းထြက္ၾကရာတြင္ အခ်င္း ခ်င္းတိုက္ခိုက္မိ၍ ေသေဘးသို႔ပင္ မေရာက္ခ်င္ဘဲ ဆိုက္ေရာက္ၾကရကုန္၏။ ထုိအေရးကို ျမင္ေတြ႔ေနရသည့္ ဘုရားအေလာင္း ေရႊသမင္မင္းႀကီးက ၾကံစည္စဥ္းစားေတာ္မူရာတြင္ ထို ကဲ့သို႔ ေျပးလႊားမႈမျပဳဘဲ တစ္ေန႔လွ်င္ တစ္ေကာင္က်၊ အလွည့္က် လည္စင္းၿပီး အေသခံ ေပးရန္ သမင္အေပါင္းတို႔ကို အၾကံျပဳေတာ္္မူရာ သမင္းအေပါင္းကလည္း လက္ခံၾကေလ သည္။
သမင္အုပ္စုႏွစ္စုရွိၾကရာ တစ္ဖက္အုပ္စုကိုအုပ္စုိးသည္က အရွင္ေဒ၀ဒတ္အေလာင္း သမင္ မင္းျဖစ္ေလ၏။ အုပ္စုႏွစ္စုမွ တစ္ဖက္တစ္ေကာင္ အလွည့္က်ျဖင့္ စဥ္းတီတုံးတြင္ ေန႔စဥ္ လည္းစင္းခံ ေသပြဲ၀င္ၾကရင္း တစ္ေန႔၌ အရွင္ေဒ၀ဒတ္အေလာင္း သမင္မင္းအုပ္စုမွ ကုိယ္၀န္ ေဆာင္ သမင္မတစ္ေကာင္အလွည့္သို႔ ေရာက္ခ်ိန္တြင္ ေခါင္းေဆာင္သမင္ႀကီးထံ အသနား ခံေတာ္မူေလ၏။ ေဒ၀ဒတ္အေလာင္းသမင္မင္းက အယူခံပယ္ခ်လိုက္သျဖင့္ ဘုရား အေလာင္းေတာ္ ေရႊသမင္းႀကီးထံ တစ္ဖန္ အသနားခံေလ၏။ အေလာင္းေတာ္ႀကီးသည္ ပါရမီျဖည့္က်င့္ေနသည္ကိုက မိမိအတြက္ မဟုတ္ခဲ့။ သူတစ္ပါးတို႔အတြက္သာ ေရွ႕တန္းတင္ ထားခဲ့သည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သူတစ္ပါးအတြက္ အသက္ကုိေပးဖို႔ မေႏွးအျမန္ မိမိသာ ေသပြဲ ၀င္မည္ဟု ထုိသမင္မေလးအစား မိမိအသက္ကိုေပးရန္ စဥ္းတီတံုး၌ လည္းစင္းခံခဲ့ေတာ္ မူေလ၏။ ထုိျမင့္ျမတ္မႈသေဘာကို ျမင္ေတြ႔ၾကရသည့္ မင္းခ်င္းတို႔က ရွင္ဘုရင္ႀကီးထံ ေလွ်ာက္ၾကားၾကသျဖင့္ ဘုရင္ႀကီးက အလြန္ေလးစားေတာ္မူကာ ဘုရားအေလာင္း ေရႊသမင္ ႀကီး၏ သတၱ၀ါတို႔၏အသက္ကို သတ္ျဖတ္ျခင္းမွေရွာင္ၾကဥ္ေရး တရားစကားကို နာၾကားခဲ့ရ ၿပီးေနာက္ သမင္အေပါင္းတို႔ကို ေဘးမဲ့ေပး ခ်မ္းသာခြင့္ျပဳခဲ့ေလသည္။ ဘုရားအေလာင္း ေတာ္ႀကီး၏ က႐ုဏာဓာတ္ အလြန္ႀကီးျမတ္မႈမွာ ၾကည္ညိဳစရာအလြန္ေကာင္းလွပါသည္။
က႐ုဏာတရား ႀကီးမားၾကေသာသူေတာ္ေကာင္းတို႔သည္ ေဘးဒုကၡအခက္အခဲမ်ား ၾကံဳေတြ႔ ေနၾကသူ၊ မိမိထက္ပိုၿပီး ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္သူတို႔ကိုေတြ႔လွ်င္ သနားၾကင္နာစိတ္မ်ားျဖစ္ကာ “သူတို႔ကို ငါဘာမ်ားကူညီ ေပးႏိုင္ပါမည္နည္း”ဟု ေတြးၾကေပသည္။ ကူညီႏိုင္သေလာက္ ကူညီခ်င္စိတ္မ်ား တဖြားဖြားျဖစ္ၾကၿပီး ထုိဒုကၡေရာက္ေနသူအေပါင္းတို႔အား လွဴဒါန္းေပးကမ္း ျခင္းအမႈမ်ားကိုလည္း လြန္စြာႏွစ္သက္ေတာ္မူၾကေပ သည္။ လာဘ္လာဘေပါျခင္း၊ လာဘ္လာဘနည္းျခင္း၊ အခ်ီးအမြမ္းခံရျခင္း၊ အကဲ့ရဲ႕ခံရျခင္း၊ အေႁခြအရံေပါျခင္း၊ အေႁခြအရံ နည္းျခင္း၊ ခ်မ္းသာျခင္းႏွင့္ျပည့္စံုျခင္း၊ ဆင္းရဲဒုကၡႏွင့္ၾကံဳေတြ႔ရျခင္းစသည့္ ေလာကဓံတရား တို႔သည္ တစ္ေျပးတည္းရွိေနသည္မဟုတ္၊ အနိမ့္အျမင့္ရွိတတ္သည့္သေဘာသာလွ်င္ ေလာကဓမၼတာျဖစ္သည့္ အတြက္ ဒုကၡဆင္းရဲႏွင့္ လူတိုင္းေတြ႔ၾကံဳၾကရ၏။ ထိုအခ်ိန္၌ အခ်င္းခ်င္းကူညီေဖးမျခင္းအမႈသည္ သူေတာ္တို႔၏အလုပ္ပင္ျဖစ္သည္။ မိမိ၌ရွိေသာ အခြင့္ အေရးေကာင္းတို႔ကို မိမိတစ္ေယာက္တည္းမခံစား၊ သူတစ္ပါးတို႔ကိုလည္း ေ၀မွ်ခံစား သံုးေဆာင္မည္ဟူေသာစိတ္ထားသည္ သူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ က႐ုဏာစိတ္ထားပင္တည္း။ သည့္ထက္ ျမင့္ျမတ္သည့္စိတ္ ေမြးျမဴႏိုင္သည့္အခါ မိမိရထားသည့္ အခြင့္အေရးကိုပင္ မိမိ မသံုးေဆာင္ေတာ့ဘဲ သူတစ္ပါးအတြက္ စြန္႔လႊတ္ႏိုင္ေပသည္။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ႀကီးမ်ားသည္ ပါရမီျဖည့္က်င့္ရာ၌ သူတစ္ပါးအတြက္ မိမိအသက္ကိုပင္ စြန္႔လႊတ္ႏိုင္ျခင္းမွာ ႀကီးစြာေသာက႐ုဏာစိတ္ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။
ဘုရားရွင္သည္ ေလာကကို တစ္ေန႔လွ်င္ ေျခာက္ႀကိမ္ၾကည့္႐ႈေတာ္မူပါသည္။ က႐ုဏာသမာ ပတ္၀င္စားေတာ္မူျခင္းဟုလည္းေခၚ၏။ ထိုသို႔က႐ုဏာသမာပတ္၀င္စားရာ၌ စတုတၳစ်ာန္အထိ ပင္ေရာက္ေတာ္မူေၾကာင္း မွတ္သားသိရွိရပါသည္။ ထိုသို႔ ေန႔စဥ္ၾကည့္႐ႈေတာ္မူၿပီး သတၱ၀ါ တို႔ကို ကယ္တင္ႏိုင္ျခင္းရွိ/မရွိဆင္ျခင္ၿပီး ကယ္တင္ႏိုင္သည့္သတၱ၀ါျဖစ္က သံသရာမွ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း၊ ေဘးဒုကၡမွ ကင္းလြတ္ေၾကာင္း တရားေဟာၾကားဆံုးမၿပီး လမ္းမွန္ျပ ကယ္တင္ေပးေတာ္မူ၏။ ထိုသို႔ ကယ္တင္ရာ၌ တန္ခိုးေတာ္ျဖင့္ ခ်မ္းသာေစဟူ၍ ဖန္ဆင္း ေပးျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္။ သတၱ၀ါတို႔သည္ “အတၱာဟိ အတၱေနာ နာေထာ- မိမိကိုယ္ကိုသာ အားကိုးအားထားရာ”ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ မိမိျပဳလုပ္ေသာ မေနာကံအမႈ၊ ၀စီကံအမႈ၊ ကာယကံ အမႈတို႔သာလွ်င္ မိမိအက်ိဳးကိုျဖစ္ထြန္းေစသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သတၱ၀ါတို႔၏ ထိုအမႈတို႔ ေကာင္းေအာင္ ဆံုးမေပးျခင္း၊ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းကို ဘုရားရွင္က ကယ္တင္ေတာ္မူျခင္းဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာစကားပံု၌ “လဲေနသူကို ထူေပးပါ၊ အားငယ္သူကို အားေပးပါ”ဆိုေသာစကားမ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္း က႐ုဏာထားၾကရန္အတြက္ ႏိႈးေဆာ္ထားေသာပညာရွိတို႔စကားျဖစ္၏။ ယခုေခတ္ မိဘမဲ့ ကေလးေဂဟာမ်ား၊ ဘိုးဘြားရိပ္သာမ်ား၊ မ်က္မျမင္ေစာင့္ေရွာက္ေရးေက်ာင္း၊ အခမဲ့ ေဆးကုခန္း၊ ေဆးေပးခန္းမ်ား၊ နားမၾကားသူမ်ားေက်ာင္း၊ အနာႀကီးေရာဂါသည္စခန္း အစရွိသည္ျဖင့္ ဘ၀အက်ိဳးေပးမေကာင္းသူ၊ အိုမင္းမစြမ္းၾကသူတို႔ကို ၀ိုင္း၀န္းၿပီး ကူညီေဖးမ ေစာင့္ေရွာက္ၾကသည္မွာ က႐ုဏာစိတ္ရွိသူတို႔၏ မြန္ျမတ္ေသာေဆာင္ရြက္မႈတို႔ျဖစ္ေပသည္။
က႐ုဏာဘာ၀နာပြါးမ်ားရာ၌ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ေနသူတို႔ကိုအာ႐ံုျပဳ၍ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ေန ျခင္းမွ လြတ္ေျမာက္ၾကပါေစ၊ ေဘးရန္ေတြ႔ေနၾကသူတုိ႔ကိုအာ႐ံုျပဳ၍ ေဘးရန္အေပါင္းမွ လြန္ ေျမာက္ၾကပါေစ၊ စုိးရိမ္ေသာကတို႔ျဖင့္ ပူေဆြးေနသူတို႔ိကုိအာ႐ံုျပဳ၍ စိုးရိမ္ေသာကေရာက္ေန ျခင္းမွ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ၾကပါေစဟူ၍ ပြါးမ်ားရေပသည္။ က႐ုဏာအစား ေသာက၀င္လာတတ္ ေသာေၾကာင့္ သတိရွိရေပမည္။ ဒုကၡေရာက္ေနသူကို ျမင္ေတြ႔ရသည့္အခါ သနားက႐ုဏာ ျဖစ္မိျခင္းမွ ေသာကသို႔ေရာက္ၿပီး ငိုးေႂကြးမိတတ္၏။ တစ္ခါတစ္ရံ သနားစရာဟု ႏွလံုးသြင္းမိ ျခင္းကေန ႏွလံုးမသာမယာျဖစ္ရျခင္းတို႔မွာ က႐ုဏာစိတ္မွ သတိဉာဏ္ကင္းလြတ္၍ ေသာက သို႔ေရာက္သြားျခင္းပင္ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္စပ္မႈကို ဆင္ျခင္ျခင္း သတိဉာဏ္ ေ႔ရွသြားရွိရန္မွာ အခ်ိန္တိုင္းလိုအပ္လွေပသည္။
မုဒိတာပြါးပါ
“စည္းစိမ္အရာ၊ သူ႔ခ်မ္းသာ၌၊ ဣႆာမျပဳ၊ ၀မ္းေျမာက္႐ႈေလာ့။”ဟူေသာ မန္လည္ဆရာ ေတာ္ဘုရားႀကီး၏ မဃေဒ၀လကၤာသည္ အခ်င္းခ်င္း မနာလို၊ ၀န္တိုစိတ္မ်ား မထားဘဲ သူတစ္ပါးခ်မ္းသာျခင္းကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ကာ မုဒိတာပြါးရန္ ဆံုးမထားပါသည္။ ဘုရားရွင္ကလည္း သတၱ၀ါေတြ ခ်မ္းသာခ်င္လ်က္ မခ်မ္းသာဘဲ ဆင္းရဲေနလ်က္သာ ရွိေနၾက ျခင္းမွာ ဣႆာ၊ မစၧရိယစိတ္မ်ားေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္ဟူ၍ နတ္သားတစ္ပါး၏ ေမးေလွ်ာက္ ျခင္းကို ေျဖၾကားေတာ္မူခဲ့ေပသည္။
ႏွလံုးသြင္းေန႐ံုျဖင့္ အကုသိုလ္ရေနသည့္အလုပ္မွာ သူတစ္ပါးခ်မ္းသာအား ဣႆာမစၧရိယ ပြါးေနေသာအလုပ္ျဖစ္သလို ႏွလံုးသြင္းေန႐ံုျဖင့္ ကုသိုလ္တရားျဖစ္ေနေသာအလုပ္မွာလည္း သူတစ္ပါးတို႔၏ခ်မ္းသာအား မုဒိတာပြါးေနသည့္အလုပ္ပင္ျဖစ္၏။ ေကာင္းမႈျပဳတတ္သူကိုျမင္ လွ်င္ “မြန္ျမတ္လိုက္တာ၊ ဂုဏ္ယူစရာ ေကာင္းလိုက္တာ”ဟူ၍ မုဒိတာပြါးလိုက္လွ်င္ ကိုယ္ပါ သူေကာင္းမႈျပဳသလို ကုသိုလ္ေတြျဖစ္ႏိုင္ေသာ္လည္း သူတစ္ပါးကုသိုလ္လုပ္ေနသည့္အလုပ္ ကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ မုဒိတာမပြါးႏိုင္ဘဲ မဲ့ရြဲ႕ေစာင္းေျမာင္းတတ္ေသာသူတို႔မွာကား ေနရင္းထိုင္ရင္ပင္ မိမိအတြက္ ငရဲမီးမ်ားကို မိမိကိုယ္တိုင္ေမႊးေနသလိုျဖစ္ေတာ့၏။
ပညာဉာဏ္အလင္းမရသူတို႔မွာ သာသနာတြင္းလူျဖစ္ရေသာ္လည္း ရခဲလွသည့္ဒုလႅဘတရား ကို ၾကံဳေတာင့္ၾကံဳခဲ၊ ရေတာင့္ရခဲဟူ၍ သတိမရွိႏိုင္ေတာ့ဘဲ ကာယဒုစ႐ိုက္၊ ၀စီဒုစ႐ိုက္၊ မေနာဒုစ႐ိုက္တို႔ျဖင့္ ေနကုန္ေအာင္ အခ်ိန္ကိုအသံုးခ်ၾကေပသည္။ ေသာက္မယ္၊ စားမယ္၊ ေပ်ာ္မယ္၊ ပါးမယ္ဟူ၍ အခ်ိန္ကို အသံုးခ်ေနၾကေတာ့၏။ ထုိသို႔ျမင္ေတြရလွ်င္လည္း က႐ုဏာ ထား၍ သံေ၀ဂပြါးရမည္ျဖစ္ပါသည္။ “မင္းတို႔မလို႔ ေငြရွိလို႔ အရက္ေကာင္းေကာင္း ၀ယ္ေသာက္ႏိုင္တယ္၊ တို႔ျဖင့္ ေငြမရွိလို႔ ထန္းေရခါးေလးေတာင္ မေသာက္ႏိုင္ဘူး”ဟူ၍ သူတစ္ပါးမေကာင္းမႈကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာအားေပးျခင္းမ်ဳိးကို မုဒိတာပြါးျခင္းဟု မဆိုလိုေပ။
သူ၏ခ်မ္းသာႂကြယ္၀ေနျခင္းကို မုဒိတာပြါးေပးရေသာ္လည္း မေကာင္းမႈလုပ္ျခင္းကိုကား အားေပးအားေျမွာက္ မလုပ္မိရန္ သတိရွိသင့္ေပသည္။ တခ်ိဳ႕လူႀကီးမ်ားသည္ လူငယ္မ်ား အရက္ေသာက္ မိန္းမ႐ႈပ္သည္ကို မည္သုိ႔ခြင့္လႊတ္ၿပီး တလြဲမုဒိတာပြါးၾကသနည္းဆိုရလွ်င္ “လူငယ္ပဲ ဒီေလာက္ေတာ့ ရွိမွာပဲ။ ငယ္တုန္း ေပ်ာ္ထားၾကကြ။ ႀကီးလာလွ်င္ သားေတြသမီးေတြနဲ႔ ငယ္ငယ္ကလို ႐ႈပ္လို႔ေပြလို႔ မေကာင္းဘူးဟ။ မင္းတို႔ေခတ္မင္းတို႔ခါမွာ နည္းစနစ္ေတြက ေကာင္းေတာ့ အကာအကြယ္ေတြက ေပါသနဲ႔ ဟန္က်သကြာ”ဟူ၍ ျဖစ္၏။
ျမတ္ဗုဒၶ၏အဆံုးအမကား “အျပစ္ကင္းကြာ၊ စိတ္ခ်မ္းသာ၊ မွတ္ပါကုသိုလ္သေဘာတည္း”ဟူ၍ ျဖစ္ေပသည္။ အျပစ္မကင္းေသာ စိတ္ခ်မ္းသာျခင္းမ်ိဳးမွန္သမွ် မိမိ၏ႏွလံုးသြင္း၊ အေျပာ၊ အလုပ္တို႔သည္ စိတ္ခ်မ္းသာေနေသာ္လည္း ကုသိုလ္တရားမျဖစ္ႏိုင္ေပ။ အျပစ္ကင္းေအာင္ ေနမွ စိတ္ခ်မ္းသာမႈအစစ္ရသလို ကုသိုလ္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မုဒိတာပြါးမ်ား ရာတြင္ သူတစ္ပါးတို႔၏ေကာင္းက်ိဳးရရွိျခင္း၊ ေကာင္းေသာအမႈ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းတို႔ကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ရေပမည္။
ဗုဒၶဘာသာသူေတာ္စင္မ်ား ေကာင္းမႈျပဳၿပီးတိုင္း အမွ်ေ၀ကာ ေၾကးစည္ထု၊ ေခါင္းေလာင္းထိုး ၾကသည္မွာ မိမိ၏ေကာင္းမႈအဖို႔ဘာဂကို သူတစ္ပါးတို႔အားလည္း ၀မ္းေျမာက္ေစလိုေသာဆႏၵ၊ မိမိရသကဲ့သို႔ ရႏိုင္ၾကေစလိုေသာဆႏၵေၾကာင့္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္၏။ ထိုသို႔ၾကားသိရလွ်င္ “အသင္၏ ပညာႏွင့္ယွဥ္ေသာ ကုသိုလ္တို႔အား သာဓုေခၚပါ၏”ဟူ၍ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ကာ ၎၏ေကာင္းမႈျပဳႏိုင္ျခင္း၊ မိမိထက္ သာလြန္မြန္ျမတ္ေသာ အားထုတ္ႏိုင္ျခင္း တရားတို႔ကို မုဒိတာပြြါးမ်ားရေပသည္။
တစ္ခါက သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ဦးရွိရာ တစ္ေန႔သ၌ တစ္ဦးက ျမစ္ေခ်ာင္းတစ္ခုေဘးတြင္ ငါးမွ်ား၍ ေန၏။ က်န္တစ္ဦးက ဥပုသ္သီတင္းေဆာက္တည္ရန္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသို႔သြား၏။ ေက်ာင္း သိုသြားေနေသာသူက ငါးမွ်ားေနေသာ သူငယ္ခ်င္းကို ေက်ာင္းမေရာက္ခင္လမ္း၌ ေတြ႔ဆံု စကားေျပာႏႈတ္ဆက္ခဲ့ေလသည္။ ေက်ာင္းသို႔ေရာက္ၿပီး ရဟန္းေတာ္ထံမွ ရွစ္ပါးသီလ ခံယူေဆာက္တည္ကာ ေက်ာင္း၀န္းတြင္ရွိေနစဥ္ စဥ္းစားေနသည္မွာ “ဥပုသ္သီတင္း ေဆာက္ တည္ရတာ ပ်င္းစရာေကာင္းလိုက္တာ။ ငါ့သူငယ္ခ်င္းလို ေအးေအးေဆးေဆး ငါးမွ်ားၿပီး ေန တာက အပန္းေျပဦးမယ္”ဟူ၍ျဖစ္၏။ ငါးမွ်ားေနေသာသူငယ္ခ်င္းက စဥ္းစားေနသည္မွာ “ငါဘ၀ ဆင္းရဲလွ၍ ငါးမွ်ားၿပီး ငါးေလးေတြေရာင္းခ်ကာ ၀မ္းေရးေက်ာင္းေနရတယ္။ ငါ့ သူငယ္ခ်င္းက်ေတာ့ ဘ၀ေပးကုသိုလ္ကံ ေကာင္းလိုက္တာ။ သူ႔မိဘေတြကခ်မ္းသာေတာ့ ငါ့လို အကုသိုလ္ အလုပ္နဲ႔လည္း အသက္ေမြးစရာမလိုဘူး။ အခုလို ဥပုသ္ေန႔ေတြမွာလည္း သီတင္းသီလေတြေဆာက္တည္ၿပီး ေကာင္းမႈကုသိုလ္ေတြျပဳေနလိုက္တာ သာဓုေခၚပါတယ္။”ဟူ၍ သူငယ္ခ်င္း၏ မိမိထက္ ေကာင္းမႈ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းအား မုဒိတာပြါး၍ ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္ေနေလသည္။ မေကာင္းမႈျပဳလုပ္ေန ေသာ္လည္း ႏွလံုးသြင္းမွန္ေနခ်ိန္မွာ ႐ုတ္တရက္ေသသြားလွ်င္ ငွါးမွ်ားေနသူက နတ္ျပည္ေရာက္ႏိုင္ေသာ္လည္း ဥပုသ္ သီတင္းေဆာက္တည္ေနသူက မေကာင္းမႈအေၾကာင္းစဥ္းစားေနခ်ိန္ ေသသြားလွ်င္ အပါယ္သို႔ က်ေရာက္ႏိုင္ေပသည္။
သူတစ္ပါးတို႔၏ ေကာင္းျမတ္ေသာအက်ိဳးတရားရရွိေနျခင္း၊ အခြင့္ထူးခံစားေနရျခင္း၊ မိမိထက္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္ေနျခင္း၊ မိမိထက္ ေကာင္းမႈတရားမ်ား ပိုမိုေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္း စသည့္ အရည္အခ်င္းေကာင္းမ်ားႏွင့္ ကံုလံုႂကြယ္၀ေနသူတို႔ႏွင့္ေတြ႔လွ်င္ ဣႆာမစၧရိယစိတ္မ်ား မျဖစ္ပြါးဘဲ မုဒိတာပြါး၍ ကုသိုလ္တရားမ်ား တိုးပြါးေအာင္ ႏွလံုးသြင္းသင့္ေပသည္။ ထိုသို႔ သူတစ္ပါးတို႔၏ ခ်မ္းသာျခင္းအား မုဒိတာပြါးေနျခင္းသည္ ေငြကုန္စရာမလို၊ အခ်ိန္ေပးၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနစရာမလိုဘဲရရွိသည့္ ပါရမီကုသိုလ္ထူးပင္ျဖစ္၏။ ထို႔ေနာက္ သူတစ္ပါးတို႔၏ စည္းစိမ္ဥစၥာ ေပါႂကြယ္၀ျခင္းကို မုဒိတာပြါးေန႐ံုျဖင့္ ေရာင့္ရဲမေနဘဲ မိမိက ေစာင့္ေရွာက္ေပး ႏိုင္ပါက ေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္း၊ သည့္ထက္မက တိုးပြါးေအာင္အၾကံျပဳေပးႏိုင္က အၾကံဉာဏ္ ေပးျခင္း စသည္္ျဖင့္ သူတစ္ပါးတို႔၏ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာရရွိေရးအတြက္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္း သင့္ေပသည္။
“ေမတၱာထား၍ ဥေပကၡာပြါးပါ၊ က႐ုဏာထား၍ မုဒိတာပြါးပါ”ဟူေသာ ဓမၼေဆာင္းပါးႏွစ္ပုဒ္ျဖင့္ တစ္ကန္႔စီ ေပါင္းစပ္ေရးသားေဖာ္ျပလိုက္ရေသာ္လည္း “ေမတၱာ၊ က႐ုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥေပကၡာ” စသည့္ ျဗဟၼစိုရ္တရားေလးပါးစလံုး အတူညီမွ်ေနေအာင္ ပြါးမ်ားအားထုတ္ေနရမည္ျဖစ္၏။ ထိုတရားေလးပါးတို႔သည္ ကမၻာႀကီးကို ေစာင့္ၾကပ္ေသာတရားေလးပါးလည္းျဖစ္သလို လူတို႔ ၏အသက္ကိုလည္း ေစာင့္ေရွာက္ေသာတရားတို႔ျဖစ္၏။ လူသားတို႔ ျဗဟၼစိုရ္တရားျဖင့္ ေနထိုင္က်င့္ၾကံသူမ်ားသည့္အခ်ိန္တြင္ ရာသီဥတုေကာင္း၍ လူ႔သက္တမ္းမွာလည္း အ သေခ်ၤယအထိ ရွိေပသည္။ လူသားတို႔ ျဗဟၼစိုရ္တရားေခါင္းပါး၍ အခ်င္းခ်င္း ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္ၾကသည့္အခါတြင္ ကပ္သံုးပါးဆိုက္၍ ေနာက္ဆံုး ကမၻာႀကီးပင္ပ်က္ရပါဦးမည္။
ေဆာင္းပါးနိဂံုးအေနျဖင့္ ပ႒ာန္းဆရာေတာ္ဦး၀ိသုဒၶ ေရးသားဆံုးမထားေသာ ျဗဟၼစိုရ္တရား ေလးပါးက်င့္ၾကံပံုလကၤာေလးျဖင့္ အဆံုးသပ္ပါမည္-
“တန္းတူေတြ႔ရင္ ေမတၱာ၀င္၊ မ၀င္ႏိုင္က ၿပိဳင္တတ္သည္
ၿပိဳင္မည့္အစား ေမတၱာပြါး၊ စိတ္ထားျပဳျပင္ ေျပာင္းရမည္။
နိမ့္သူေတြ႔ရင္ က႐ုဏာ၀င္၊ မ၀င္ႏိုင္က ႏိုင္တတ္သည္
ႏိုင္မည့္အစား က႐ုဏာပြါး၊ စိတ္ထားျပဳျပင္ ေျပာင္းရမည္။
ျမင့္သူေတြ႔ရင္ မုဒိတာ၀င္၊ မ၀င္ႏိုင္က ရြဲ႕တတ္သည္
ရြဲ႕႔မည့္အစား မုဒိတာပြါး၊ စိတ္ထားျပဳျပင္ ေျပာင္းရမည္။
မိုက္သူေတြ႔ရင္ ဥေပကၡာ၀င္၊ မ၀င္ႏိုင္က မဲ့တတ္သည္
မဲ့မည့္အစား ဥေပကၡာပြါး၊ စိတ္ထားျပဳျပင္ ေျပာင္းရမည္။
စိတ္ကိုလည္းျပင္ ႐ုပ္လည္းျပင္၊ ျပင္ဆင္တိုင္းရ ျပဳတိုင္းလွ
သုခနိဗၺာန္ တိုင္လိမ့္မည္။”
စာ႐ႈသူ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားအားလံုး ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ ခ်မ္းသာျခင္းႏွင့္ ျပည့္စံုႏိုင္ၾကပါေစ။
(ဣဒံ ေမ ပုညံ၊ အသ၀ကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု။)
ျပန္သိမ္းရန္
8 Oct 2010
ေမတၱာထား၍ ဥေပကၡာပြါးပါ
“နေမာ တႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ”
ေမတၱာထား၍
ေမတၱာ(အေဒါသ)တရားသည္ ေလာကတြင္ ျငိမ္းခ်မ္းျခင္းကိုေဆာင္ေသာ တရားပင္ျဖစ္၏။ ေမတၱာတရားျဖင့္ လႊမ္းျခံဳထားလွ်င္ (ေမတၱာစိတ္ျဖင့္ ေနထိုင္က်င့္ၾကံေနလွ်င္) ကမၻာေလာက ၌လည္းေကာင္း၊ မိမိသႏၲာန္ရွိ တစ္လံမွ်ေသာ ခႏၶာေလာက၌လည္းေကာင္း ေအးခ်မ္းမႈကို ျဖစ္ေစ၏။ ေဒါသတရားသည္ ပူေလာင္ျခင္းကိုေပးျပီး ေမတၱာ၏ ဆန္႔က်င္ဘက္တရားျဖစ္၏။ ေဒါသတရားေတြ ပြါးေနျပီဆိုလွ်င္ မိမိ၌လည္းေကာင္း၊ သူတစ္ပါးတို႔၌လည္းေကာင္း ပူေလာင္ ျပင္းျပေသာ ဆင္းရဲျခင္းတရားတို႔ကို စိတ္အစဥ္မွာေရာ၊ ကိုယ္အစဥ္မွာေရာ ခံစားရေတာ့၏။ ေဒါသေၾကာင့္ အျမင္မွန္တရားတို႔ကိုလည္း ကင္းေပ်ာက္ေစေပသည္။
လိုတာမရလွ်င္ မေက်နပ္သည့္အတြက္ ဆင္းရဲရ၏။ ရ,ထားတာကို မေက်နပ္ျပန္ေတာ့လည္း ဆင္းရဲရေပသည္။ “ပိေယဟိ ၀ိပၸေယာေကာ ဒုေကၡာ၊ အပိေယဟိ သမၸေယာေကာ ဒုေကၡာ- လုိခ်င္ႏွစ္သက္တာေတြ မရရွိေတာ့ ဆင္းရဲရ၏။ မလိုခ်င္ မႏွစ္သက္တာေတြႏွင့္ ၾကံဳေတြ႔ေနရ ျပန္ေတာ့လည္း ဆင္းရဲရေပသည္။” အေၾကာင္းမွာ ရရွိထားသည့္ ဘ၀ကိုက ဒုကၡသစၥာတရား ျဖစ္ေနေပသည္။ ရတာမလို၊ လိုတာမရျခင္းကိုက ဒုကၡသစၥာနယ္တြင္ ျဖစ္ေနသည့္ ဓမၼသေဘာ တရားပင္ျဖစ္သည္။ ၎ကို ရခ်င္တာမရလို႔ ငိုေႂကြး၊ မရခ်င္တာေတြရလို႔ ပူေဆြးေနက ဒုကၡသစၥာနယ္၏ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ မနားတမ္းပင္ခံစားရေတာ့မည္။ ဤသို႔ပူေဆြးေနလွ်င္ ခံစားရင္း ေသသြားလိုက္ျဖင့္ ဘယ္ေတာ့မ်ားမွ အေသရပ္ႏိုင္ေတာ့ပါမည္နည္း။
မေက်နပ္မႈ(ေဒါမနႆ)တို႔သည္ တရားကိုယ္အားျဖင့္ ေဒါသျဖစ္၏။ ဘ၀မွာ မရႏိုင္သည့္ အရာကို ကိုယ္ရပိုင္ခြင့္မရွိလို႔ဟု ဆင္ျခင္ႏိုင္ျပီး ကိုယ့္ရပိုင္ခြင့္ရွိတာေလး ေက်နပ္ေရာင့္ရဲႏိုင္ ေအာင္ က်င့္ၾကံပြါးမ်ားျခင္းျဖင့္ ေအးခ်မ္းမႈကို ရယူႏိုင္ပါသည္။ ေအးခ်မ္းမႈကိုရရွိဖို႔္ ေမတၱာစိတ္ အစဥ္ျဖစ္ေနေအာင္ ႏွလံုးသြင္းက်င့္ၾကံရမည္။ ေမတၱာတရားသည္ က်ယ္၀န္းနက္႐ိႈင္းလွ၏။ အကန္႔အသတ္၊ အပိုင္းအျခားဟူေသာ နယ္နိမိတ္မ်ား မရွိေပ။ ထုိသို႔ ပိုင္းျခားကန္႔သတ္ထား ေသာ နယ္နိမိတ္မရွိဘဲ ေမတၱာတရား ပြါးမ်ားအားထုတ္ႏိုင္လွ်င္ ေနာက္ဆံုး၌ သစၥာေလးပါးကို ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္ျပီး ထာ၀ရေအးခ်မ္းမႈသေဘာ မေသရာ အျမိဳက္ခ်မ္းသာကို ရရွိခံစားႏိုင္ ေၾကာင္း ေမတၱသုတ္ပရိတ္ေတာ္၌ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားဆံုးမထားေပသည္။
“မာတာ ယထာ နိယံပုတၱ၊ မာယုသာ ဧကပုတၱ မႏုရေကၡ။ ဧ၀မၸိ သဗၺဘူေတသု မာနသံ ဘာ၀ေယ အပရိ မာဏံ။”
မာတာ- အမိသည္၊ နိယံပုတၱ- မိမိကို မွီ၍ျဖစ္ေသာ၊ ဧကပုတၱံ- တစ္ေယာက္တည္းေသာသား ကို၊ အာယုသာ- အသက္ေၾကာင့္၊ မႏုရေကၡ ယထာ- အဖန္တလဲလဲ ေစာင့္သကဲ့သို႔၊ ဧ၀မၸိ- ထို႔ အတူလွ်င္၊ သဗၺဘူေတသု- ခပ္သိမ္းေသာသတၱ၀ါတို႔၌၊ အပရိမာဏံ- အတုိင္းမသိေသာ၊ မာနသံ- ေမတၱာစိတ္ကို၊ ဘာ၀ေယ- ပြါးေစရာ၏။ (မိခင္က မိမိ၏ရင္၌လြယ္၍ဖြားျပီး တစ္ဦး တစ္ေယာက္တည္းရွိေသာသားကို အသက္တမွ် ခ်စ္ခင္ကာ ထာ၀စဥ္ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ ေသာ ေမတၱာစိတ္ ထားသကဲ့သို႔ အျခားေသာသူတို႔ကိုလည္း အတိုင္းမသိေသာေမတၱာစိတ္ ထားရာ၏။)
ေမတၱာစိတ္ထား အစဥ္ေမြးျမဴႏိုင္ေအာင္ တစိုက္မတ္မတ္ က်င့္ယူရမည္။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ၾကံဳေတြ႔ေနရသည့္ အာ႐ံုတရားေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေဒါသတရားေတြကို ထိန္းရ ပါမည္။ ေယာနိေသာ မနသိကာရ- အသင့္အတင့္အမွန္အတိုင္း ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားရေပမည္။ ကိုယ္က အျခားသူတို႔လို ေကာင္းေကာင္းမ၀တ္ႏိုင္၊ ေကာင္းေကာင္း မစားႏိုင္၊ အဆင့္အတန္းျမင့္ျမင့္မေနႏုိင္ျခင္းကို အေၾကာင္းအရင္း အမွန္မျမင္ႏိုင္ဘဲ သည္းမခံ ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ “အူမ,ေတာင့္မွ သီလေစာင့္ႏိုင္တာ”ဟု တလြဲေတြး အယူမွားျပီး သီလပ်က္၍ စီးပြါးမရွာသင့္။ မိမိ သီလမရွိျခင္းကို အျပစ္ကိုဖုံးကြယ္သည့္ အ၀ိဇၨာ (ေမာဟ)ေၾကာင့္ သီလ ရွိသူတို႔အား ေစာ္ကားေမာက္မာတတ္သည့္ ေဒါသတရားေတြ၊ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ၊ ရည္ရြယ္ ထားတာေတြက မေအာင္ျမင္၊ မွန္းထားသည့္အတိုင္း ျဖစ္မလာသည့္အခါ (ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ၾကံဳေတြ႔ေနရတာေတြက ကိုယ္စိတ္အလိုက် မျဖစ္သည့္အခါ) ေပါက္ကြဲထြက္လာတတ္သည့္ ေဒါသတရားေတြ၊ ေနပူျပန္ေတာ့ ေနၾကီးနဲ႔ပူလိုက္တာ၊ ပူလိုက္အိုက္လိုက္တာ လြန္ပါေရာ၊ မိုးရြာေတာ့လည္း ဒီမိုးနဲ႔ အခ်ိန္အခါမဟုတ္၊ ရြာပဲရြာႏိုင္လြန္း၊ သြားလို႔မေကာင္း၊ လာလုိ႔ မေကာင္းလိုက္တာ၊ အနံ႔အသက္ မေကာင္းသည့္ေလကို ႐ွဴမိေတာ့လည္း အနံ႔ၾကီးနဲ႔ ဆိုးလိုက္ တာ၊ အံေတာင္အံခ်င္တယ္ဟူ၍ ေပါက္ကြဲထြက္ေပၚလာေသာ ေဒါသတရားေတြ၊ တစ္ခါလာ လည္း ဒီဟင္း၊ တစ္ခါလာလည္း ဒီထမင္းဟူ၍ ဟင္းေကာင္းေကာင္း ခ်က္မထားလို႔ ဟင္းခ်က္သည့္ မိခင္ကိုပင္ ဆူေအာက္၊ ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးေသာဇနီးသည္ကို ေငါက္ငန္းတတ္ျပီး အရသာရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္မထားသည့္ အိမ္ေဖာ္ေက်းကၽြန္တို႔ကိုလည္း ေအာ္ဟစ္ ေမာင္းထုတ္တတ္ေသာ ေဒါသတရားေတြသည္ မိမိကိုယ္ကုိလည္းေကာင္း၊ အျခားသူတို႔ကို လည္းေကာင္း ပူေလာင္ရေတာ့၏။ ထုိသို႔ မေက်နပ္ဖြယ္ဟု ႏွလံုးသြင္းေနလွ်င္ ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရစေသာ တရားေလးပါးတို႔ႏွင့္ ေန႔စဥ္ရန္ျဖစ္၍သာ ေနရေတာ့မည္။
ထိုသို႔ ေဒါသစိတ္မ်ား မျဖစ္ေပၚေအာင္ စိတ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ရေပသည္။ အမွန္အတိုင္းျမင္ ႏိုင္ေအာင္၊ အေကာင္းဘက္ကျမင္ႏိုင္ေအာင္ ပညာျဖင့္ ဆင္ျခင္ရေပသည္။ အာ႐ံုတရားတို႔ အေပၚတြင္ မႏွစ္သက္စရာ၊ မၾကိဳက္သည့္အရာဟု ျမင္ေနျခင္းသည္ ေဒါသကိေလသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာအျမင္ျဖစ္၏။ အာ႐ံုကို အာ႐ံုဟုသာသိလိုက္လွ်င္ ေဒါသျဖစ္စရာလည္း မဟုတ္၊ ေလာဘျဖစ္စရာလည္း မဟုတ္ေတာ့ေပ။ “သဘာ၀ဟာ သဘာ၀ပါ”ဟု မွတ္ယူ ႏိုင္လွ်င္ အမွန္ျမင္ျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ေအးခ်မ္းႏိုင္ေပသည္။ ထိုသို႔ ေမတၱာစိတ္ေလးျဖစ္ေအာင္ က်င့္ၾကံႏိုင္လွ်င္ အျခားသူတို႔ကို ထိခိုက္မိျခင္း၊ မိမိကိုယ္ကို ပူေလာင္ျခင္းမ်ိဳး မရွိေတာ့ေပ။
ေန႔စဥ္ၾကံဳေတြ႔ေနရသည့္ လာဘ္ရ မရ၊ ႐ံႈ႕ခ် ေျမွာက္စား၊ နည္းမ်ား ျခံရံ၊ သုခံ ဒုကၡာ စေသာ ေလာကဓံတရားတို႔ကို ရန္သူၾကီးသဖြယ္ သေဘာထားျပီး နပန္းလံုး သတ္ပုတ္မည္ဆိုပါက လည္း သူက အားေကာင္းေမာင္းသန္သည့္ ခြန္အားအျပည့္ႏွင့္ လူသတ္ေယာက်္ားရွစ္ဦး၊ ကိုယ္က တစ္ေယာက္တည္း- ခြန္အားမရွိ၊ အစားမစားရဘဲ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံထားရသည့္ ရာဇ၀တ္သား ေယာက်္ားပမာ မည္သို႔မွ် ေအာင္ႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ ေလာကဓံတရား တို႔ကို မေက်နပ္လို႔ ေဒါသျဖင့္ နပန္းလံုးသတ္ပုတ္ေနတိုင္း ကိုယ္ကခ်ည္း အ႐ံႈးျဖစ္ေနသည္ကို သတိရွိရမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေလာကဓံတရားေတြေၾကာင့္ ေဒါသမျဖစ္ေပၚႏိုင္ေအာင္ ႏွလံုးသြင္း က်င့္ၾကံရမည့္နည္းမွာ- “လာဘ္ရ မရ၊ ႐ံႈ႕ခ် ေျမွာက္စား၊ နည္းမ်ား ျခံရံ၊ သုခံ ဒုကၡာ ဤရွစ္ျဖာေၾကာင့္ ေဒါသတည္းျမဴ မရွိမူ မွတ္ယူ မဂၤလာ။” ဟူ၍ျဖစ္၏။
ကုိယ္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အျခားသူတို႔ကိုပါ ထိခိုက္မႈျဖစ္ေစသည့္ ၀ီတိကၠမေဒါသေတြ၊ ကိုယ္စိတ္အလိုမက်တိုင္း စိတ္ထဲမွာေသာင္းက်န္းေနတတ္သည့္ ပရိယု႒ာနေဒါသေတြ၊ အခါအခြင့္သင့္သလို မေက်နပ္မႈေလးေတြေပၚလာသည့္ အႏုသယေဒါသေတြက တစ္လည့္ျပီး တစ္လွည့္၊ တစ္မ်ိဳးျပီးတစ္မ်ိဳး ႏွိပ္စက္ေနတတ္ေပသည္။ ထိုသို႔ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ကိေလသာ ေဒါသသူခိုးကို အိမ္ရွင္ သတိပညာျဖင့္ ျမင္ေအာင္ၾကည့္ေပးရာ၏။ သူခိုးသည္ အိမ္ရွင္ျမင္လွ်င္ ေၾကာက္အားလန္႔အားႏွင့္ ေျပးသကဲ့သို႔ ေဒါသျဖစ္မွန္း သတိပညာျဖင့္ ျမင္ေအာင္ၾကည့္လိုက္ ပါက အျပီးတိုင္ မပယ္သတ္ႏိုင္ေသးေတာင္မွ တဒဂၤ ပယ္သတ္ျငိမ္းေအးႏိုင္၏။ အႏုသယ ေဒါသကိေလသာကို အျပီးတိုင္ပယ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ကလည္း အနာဂါမိမဂ္ဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္မွ ပယ္သတ္ႏိုင္ေပသည္။
ေဒါသတရားသည္ စိတ္ဓာတ္ကို က်ဥ္းေျမာင္းၾကပ္တည္းေစ၏။ ေဒါသဓာတ္ခံ အားၾကီးသူ သည္ အေပၚယံၾကည့္၍ စိတ္ဆိုးတတ္၏။ ဥပမာအားျဖင့္ လူတစ္ဦးသည္ ေရကန္ကို ေတြ႔သည့္အခါ ေရေပၚတြင္ျမင္ေနရေသာ ေရညွိေရေမွာ္တို႔ကိုၾကည့္၍ စိတ္ဆိုးေပသည္။ ေရဆာလို႔ ေရကို မေသာက္ႏိုင္ျဖစ္၏။ အျခားသူတစ္ဦးကေတာ့ ေရေပၚက ေရညွိေရေမွာ္တို႔ကို ဖယ္၍ ေအာက္တြင္ရွိေသာ ေရၾကည္ကိုျမင္ေအာင္ၾကည့္တတ္ေသာေၾကာင့္ ေရေမွာ္ကိုဖယ္၍ ေအာက္၌ရွိေသာေရၾကည္ကို ေသာက္သံုးျပီး အေမာကိုေျပေစ၏။
ထိုသူႏွစ္ဦး၏ ျခားနားျခင္းမွာ အျမင္မတူညီျခင္းပင္ျဖစ္၏။ မနာပ ဘာ၀ ဒႆန- အေကာင္း ဘက္က ၾကည့္ျခင္းႏွင့္ အမနာပ ဘာ၀ ဒႆန- အဆိုးဘက္ကၾကည့္ျခင္းဟူေသာ အျမင္ မတူညီမႈပင္ျဖစ္သည္။ မနာပ ဘာ၀ ဒႆန ရွိသူက အေျပာဆိုးျပီး အလုပ္ေကာင္းသူကို ျမင္လွ်င္ “ဒီလူကေတာ့ေဟ၊ အေျပာသာဆိုးတာ အလုပ္ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ေကာင္းတယ္”ဟူ၍ ခ်ီးက်ဴးျပီး ေက်းဇူးတင္ႏိုင္၏။ အလုပ္ဆိုးေပမယ့္ အေျပာေကာင္းသူကို ေတြ႔ျပန္ေတာ့လည္း “အင္း ဒီလူက်ျပန္ေတာ့လည္း အလုပ္သာဆိုးတာ အေျပာေတာ့ ေကာင္းပါတယ္”ဟူ၍ ခ်ီးမြမ္းျပီး ေက်းဇူးတင္ႏုိင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေမတၱာစိတ္ကေလး ျဖစ္ေနေအာင္ က်င့္ၾကံရမည္မွာ-
ႏွစ္သက္စရာ ေရြးရွာ ေမတၱာ၊
ေက်နပ္စရာ ေရြးရွာ ေမတၱာ၊
ၾကည္ႏူးစရာ ေရြးရွာ ေမတၱာ
အစဥ္ျဖစ္ေနေအာင္ မနာပ ဘာ၀ ဒႆနျဖင့္ ေဒါသမျဖစ္ေပၚေအာင္ က်င့္ၾကံရေပသည္။
ဤေနရာတြင္ ဘာသာျခားတို႔အား ေမတၱာစိတ္ထားျပီး ဆရာေတာ္ အရွင္ဇ၀န(ေမတၱာရွင္-ေရႊျပည္သာ) ဆံုးမထားေသာ ဆုံးမစကားေလးကို ေဖာ္ျပခ်င္ပါသည္။ “ေရာဂါတစ္ခုခု ျဖစ္ေနသူသည္ သူ႔လူမ်ိဳးေဖာ္စပ္ေသာ ေဆးမဟုတ္ေသာေၾကာင့္ အျခားလူမ်ိဳးေဖာ္စပ္ေသာ ေဆးေကာင္းကုိေတြ႔ေသာ္လည္း မေသာက္ဘူးဆိုလွ်င္ ေရာဂါမေပ်ာ္႐ံုသာရွိ၏။ ထို႔အတူ ၀ိပႆနာတရားကို မိမိတို႔ကိုးကြယ္ေသာဘုရားကျပေသာ တရားမဟုတ္၍ 'မက်င့္ႏိုင္' ဟုဆိုလွ်င္ ကိေလသာေရာဂါ မေပ်ာက္႐ံုသာရွိ၏။” ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္နည္းသည္ ဘုရားရွင္တစ္ဆူ ပြင့္ထြန္းေပၚေပါက္မွသာ နားၾကားသိရွိခြင့္ရသည့္နည္းျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သာသနာတြင္း လူျဖစ္တုန္းေလး ၾကံဳေတြ႔ြခြင့္ရျခင္းျဖစ္သည္။ ၾကံသကာအရသာသည္ တ႐ုတ္ စားလည္းခ်ိဳသည္။ ျမန္မာစားလည္းခ်ိဳသည္။ ကုလားစားလည္းခ်ိဳသည္။ မည္သည့္လူမ်ိဳး စားစား ခ်ိဳေသာအရသာကိုသာ ခံစားရ၏။ ထု႔ိအတူ ၀ိပႆနာတရားက်င့္စဥ္၊ ေမတၱသုတ္ ပရိတ္ေတာ္လာ အားထုတ္နည္းတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာကုိ ခံယူထားသူတို႔အတြက္သာ ဘုရားရွင္ ေဟာထားခဲ့ျခင္းမဟုတ္ေပ။ ဘုရားတရားမွန္သမွ်တို႔သည္ သတၱ၀ါအားလံုးအတြက္ ေဟာၾကားခဲ့ျခင္းသာျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားရွင္ေဟာၾကားထားေသာနည္းမ်ားကို မည္သည့္လူမ်ိဳး၊ မည္သည့္ဘာသာ၀င္ျဖစ္ေစ လိုက္နာက်င့္ၾကံသူအားလံုး စိတ္ေအးခ်မ္းမႈကို ျဖစ္ေစျပီး အို နာ ေသ ကင္းသည့္ အမတဓာတ္ျမတ္ကို ရရွိခံစားႏိုင္ၾကမည္ကုိ ယံုၾကည္စြာ က်င့္ၾကံအားထုတ္သင့္ေပသည္။
ေမတၱာကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းမည့္ေယာဂီသည္ အျမဲက်င့္ၾကံေနရမည္မွာ-
(၁) သေကၠာ စ- ေကာင္းစြာျပဳျခင္းငွါ တတ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၂) ဥဇု စ- ေျဖာင့္မတ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၃) သုဟုဇု စ- လြန္စြာေျဖာင့္မတ္သည္လည္းေကာင္း
(၄) သု၀ေစာ စ- ပညာရွိတို႔ ဆိုဆံုးမလြယ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၅) မုဒု စ- ႏူးညံ့သည္လည္းေကာင္း၊
(၆) အနတိမာနိ စ- ေထာင္လႊားတက္ႂကြေသာ မာန္မာန မရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၇) သႏၲဳႆေကာ စ- ေရာင့္ရဲလြယ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၈) သုဘေရာ စ- ေမြးျမဴလြယ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၉) အပၸ ကိေစၥာ စ- နည္းေသာအမႈကိစၥ ရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၀) သလႅဟုက၀ုတၱိ စ- ေပါ့ပါးေသာအသက္ေမြးျခင္း ရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၁) သႏၲိႁႏၵိေယာ စ- ျငိမ္သက္ေသာ ဣေႁႏၵရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၀) နိပေကာ စ- ရင့္က်က္ေသာပညာရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၁) န အပၸ ဂေဗၻာ စ- မၾကမ္းတမ္းသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၂) ကုေလသြ အနႏုဂိေဒၶါ စ- ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းအစြဲကင္းျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊
အျမဲရွိေနရမည္ျဖစ္သည္။ ေမတၱာကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းသည့္သူသည္ ထိုသို႔ေသာ စိတ္ေနသေဘာ ထားမ်ား ရွိႏွင့္ေနရမည္ျဖစ္သလို ေမတၱာစိတ္မ်ားျဖင့္ ထံုမႊမ္းေနျပီဆိုလွ်င္လည္း ထိုသို႔ေသာ စိတ္ေနသေဘာထားမ်ား လြယ္ကူစြာေမြးျမဴႏိုင္သြားျပီျဖစ္၏။
တဖန္ ေမတၱာကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းမည့္သူသည္ “နစ ခုဒၵ မာစေရ ကိဥၥိ၊ ေယန ၀ိညဴ ပေရ ဥပ ၀ေရယ်ံဳ- ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းတို႔ ကဲ့ရဲ႕အပ္ေသာ အမႈမွန္သမွ်တို႔ကို အနည္းငယ္ေလးမွ် မျပဳက်င့္အပ္ေပ။” မျပဳလုပ္အပ္ေပ။ မေကာင္းမႈဟူသည္ ဆိတ္ကြယ္ရာဟူ၍ မရွိ။ မိမိကိုယ္ကို မိမိသိ၏။ သူတစ္ပါးအား ညာလိုရသည္၊ မိမိကိုယ္ကိုေတာ့ ဘယ္လိုမွ ညာ၍မရႏိုင္ေပ။ မေကာင္းမႈ မွန္သမွ်တို႔ကို နည္းနည္းေလးပဲဟူ၍ မထီမဲ့ျမင္ မျပဳမိေစရာ။ အၾကီးဆံုးေသာ အရာတို႔သည္ နည္းနည္းေလးမ်ား ေပါင္းစုထားျခင္းသည္သာျဖစ္၏။ အၾကီးမားဆံုးေသာ အေဆာက္အအံုၾကီးသည္ အက္တမ္စေသာ အမႈန္ကေလးမ်ားျဖင့္ ေပါင္းစုထားသည့္ ျဒပ္၀တၳဳၾကီးသာျဖစ္သည္။
ေမတၱာစိတ္ျဖစ္ေအာင္ အားထုတ္ရာ၌ (၃)မ်ိဳးရွိ၏။ ပို႔ေမတၱာ၊ ပြါးေမတၱာ၊ ထားေမတၱာတို႔ ျဖစ္ၾက၏။ “သတၱ၀ါအားလံုး ေဘးရန္ကင္းၾကပါေစ၊ စိတ္ဆင္းရဲျခင္း ကင္းၾကပါေစ၊ ကိုယ္ဆင္းရဲျခင္း ကင္းၾကပါေစ၊ မိမိ၏ ခႏၶာ၀န္ကို က်န္းက်န္းမာမာ၊ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာျဖင့္ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ပါေစ၊ အရပ္ဆယ္မ်က္ႏွာ အနႏၲစၾကာ၀ဠာရွိ သတၱ၀ါတို႔ကို ခ်မ္းသာၾကေစပါေစ၊ ရွည္တိုအလတ္ သံုးရပ္ခႏၶာ သတၱ၀ါ၊ ျမင္အပ္မျမင္အပ္အစရွိသည့္ သတၱ၀ါမ်ား ခ်မ္းသာၾကပါ ေစ အစရွိသည္ျဖင့္ ႏႈတ္ျဖင့္ အာ႐ံုျပဳရြတ္ဆိုပို႔သေနျခင္း”သည္ ပို႔ေမတၱာ၊ တစ္စိတ္ တစ္အာ႐ံု ျဖင့္တည္ျပီး စိတ္ျဖင့္သာ အာ႐ံုျပဳ၍ သမၼထကမၼ႒ာန္းစီးျဖန္းေနျခင္းသည္ ပြါးေမတၱာ၊ အျခား သတၱ၀ါတို႔၏အက်ိဳးကို လိုလားျပီး၊ အျခားေသာသတၱ၀ါတို႔၏ခ်မ္းသာကို အလိုရွိျပီး ကာယကံ ေျမာက္ ျပဳမူဆက္ဆံေနထိုင္ျခင္း၊ သတၱ၀ါအမ်ား ခ်မ္းသာေၾကာင္းအလုပ္တို႔ကို ကာယ၊ ဉာဏ၊ ၀ီရိယတို႔ျဖင့္ အားထုတ္ျခင္းသည္ ထားေမတၱာျဖစ္၏။
ထားေမတၱာရွိဖို႔မွာ အခက္ခဲဆံုးျဖစ္သည္။ သတၱ၀ါတို႔အား ေမတၱာပို႔သျခင္း၊ ေမတၱာစိတ္ ေတြျဖစ္ေနေအာင္ ပြါးမ်ားေနျခင္းကို လူတိုင္းလုပ္ႏိုင္ၾကေသာ္လည္း အခ်င္းခ်င္း ေမတၱာထား ျပီး ဆက္ဆံဖို႔၊ ျပဳမူဖို႔၊ ေမတၱာထားျပီး သူတစ္ပါးအက်ိဳးကို လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔အတြက္ မွာ ခႏၲီစ- သည္းခံျခင္းတရားျဖင့္ အျမဲယွဥ္တဲြထားႏိုင္မွ ေမတၱာထားႏိုင္ေပသည္။ သတၱ၀ါ အမ်ား၏အက်ိဳးကို ကာယကံေမတၱာထားႏိုင္ဖို႔အတြက္ မိမိ၏အခ်ိန္ကိုလည္းေပးႏိုင္ရမည္။ မိမိ၏ဥစၥာကိုလည္း စြန္႔လႊတ္ႏိုင္ရမည္။ ရသမွ်ႏွင့္လည္း ေရာင့္ရဲႏိုင္ရမည္။ ေလာကဓံအမ်ိဳးမ်ိဳး ကိုလည္း ၾကံ႕ၾကံ႕ခံႏိုင္ရပါမည္။
ထားေမတၱာ က်င့္ၾကံႏိုင္ဖို႔ မိမိ၏အက်ိဳးတစ္စံုတစ္ရာကို သူတစ္ဦးက ဖ်က္ဆီးလိုက္လွ်င္ ထိုသူ႔အေပၚ၌ ေမတၱာထားျပီး သူ႔ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔၊ ျပဳမူေနထိုင္ေပးဖို႔ စြမ္းႏိုင္ရပါမည္။ မနာလို၊ ၀န္တုိေသာစိတ္မ်ား မည္သူ႔အေပၚမွ် မထားရေပ။ “သင္ေကာင္းလွ်င္ ကၽြႏု္ပ္ မဆိုးပါ။”ဆိုလွ်င္ “သင္ဆိုးလွ်င္ ကၽြႏ္ုပ္လည္း ဆိုးရပါလိမ့္မည္။”ဟူ၍ ျဖစ္သြားပါမည္။ ထိုသို႔တုန္႔ျပန္လွ်င္ ထားေမတၱာ ပ်က္သြားေပသည္။ ထားေမတၱာက်င့္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ “သူက ေကာင္းေကာင္း၊ မေကာင္းေကာင္း၊ ကိုယ္ကေကာင္းေအာင္ က်င့္ရမည္။ သူကေတာ္ေတာ္၊ မေတာ္ေတာ္ ကိုယ္က ေတာ္ေအာင္က်င့္ရေပမည္။” ထိုကဲ့သို႔ ဘုရားအေလာင္းေတာ္တို႔၏ ေမတၱာစိတ္မ်ိဳး၊ ပါရမီရွင္ၾကီးမ်ား၏ ေမတၱာစိတ္ထားမ်ိဳး ေမြးျမဴႏိုင္ေအာင္ က်င့္ၾကံရေပမည္။
ဥေပကၡာပြါးပါ
ေမတၱာစိတ္မရွိဘဲ ဥေပကၡာပြါးလို႔ မရႏိုင္ေပ။ ဥေပကၡာပြါးႏိုင္ျခင္းကိုက ေမတၱာစိတ္ထားရွိမွ ပြါးႏိုင္ေပသည္။ ဥေပကၡာဆိုသည္မွာ အာ႐ံုတရားတို႔္အေပၚ၌ ခ်စ္ျခင္း၊ မုန္းျခင္းမရွိဘဲ အစြန္းမထြက္ ညီမွ်ေစျခင္းသေဘာျဖစ္သည္။ ဥေပကၡာျပဳျခင္းကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈျခင္းဟုလည္း ေျပာဆိုၾက၏။ မိမိႏွင့္ သဟဇာတမျဖစ္လို႔၊ မိမိႏွင့္မသင့္ျမတ္သည့္ တစ္စံုတစ္ဦးကို “ဒီေကာင့္အေၾကာင္း ေျပာမေနပါနဲ႔ကြာ၊ ဒီေကာင့္အေၾကာင္း ေမ့ထားလိုက္စမ္းပါ။ ငါတို႔စကား နားမေထာင္လို႔ တစ္ေန႔ သူဒုကၡ ေရာက္ပါလိမ့္မယ္”ဟူ၍ မေက်နပ္သည့္ ေဒါသစိတ္ျဖင့္ လစ္လ်ဴ႐ႈလိုက္ျခင္းသည္ ဥေပကၡပြါးျခင္း မဟုတ္ေပ။ ဥေပကၡာပြါးျခင္းျဖင့္ ႐ုပ္နာမ္သခၤါရ တရားတို႔အေပၚ၌ ခ်စ္ျခင္းဟူေသာအစြန္း၊ မုန္းျခင္းဟူေသာအစြန္းမရွိဘဲ ကံ,ကံ၏အက်ိဳး၊ အေၾကာင္းအက်ိဳးကို မွန္မွန္ကန္ကန္ဆင္ျခင္ႏိုင္ျပီး စိတ္ျငိမ္းခ်မ္းမႈကိုျဖစ္ေစရပါမည္။ ထုိသုိ႔ မဆင္ျခင္ဘဲ ၾကံဳေတြ႔ေနသည့္ အာ႐ံုတရားတို႔အေပၚတြင္ ႏွစ္သက္မိသည့္(ေလာဘ)၊ စိတ္ပ်က္ျခင္း၊ မေက်နပ္ျခင္း(ေဒါသ) ျဖစ္ျခင္းသည္ ဥေပကၡာမဟုတ္ေပ။
လမ္းေဘး၌ ေခြးတစ္ေကာင္ ကားတိုက္ေသေနသည္ကိုျမင္လွ်င္ မိမိေခြးမဟုတ္ပါက မေက်နပ္သည့္ ေဒါသမျဖစ္ေပ။ မိမိအိမ္ကေခြးျဖစ္လွ်င္ ထုိအခ်ိန္၌ ေဒါသူပုန္ ထေတာ့၏။ ေခြးကိုတုိက္သြားေသာ ကားေမာင္းသူကို မိုးမႊန္ေနေအာင္ ဆဲေရးမိေတာ့၏။ ထိုသို႔ ေဒါသ အစြန္းသုိ႔ ေရာက္သြားသည္ႏွင့္ ဥေပကၡာပ်က္သြားေပသည္။ မိမိေ႔ရွေမွာက္ရွိ သတၱ၀ါတစ္ခုကို မကယ္ႏိုင္လိုက္လို႔ ေသဆံုးသြားျခင္းကို ၀မ္းနည္း ပူေဆြးျခင္းမ်ိဳး၊ မိမိအား အင္အားၾကီးသူက ျပဳမူေစာ္ကားျခင္းကို အင္အားနည္းလို႔ လက္တုန္႔မျပန္ႏိုင္ဘဲ မိမိအင္အားၾကီးသည့္အခ်ိန္က်မွ လက္တုန္႔ျပန္ ကလဲ့စားေခ်မည္ဟု ႏွလံုးသြင္းေနျခင္းမ်ိဳးသည္ ဥေပကၡာပြါးျခင္း မဟုတ္ေပ။
ဥေပကၡာျပဳျခင္းသည္ အေၾကာင္းအက်ိဳးကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆင္ျခင္ႏုိင္ျပီး သူတစ္ဦး၏ အက်ိဳး ဆုတ္ယုတ္ျခင္းကို လိုလားေသာေၾကာင့္ လစ္လ်ဴ႐ႈထားျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ေပ။ ထုိသို႔ လစ္လ်ဴ႐ႈ ျပီးေနမွ သင့္ေတာ္မည္ဟု ဆင္ျခင္မိေသာေၾကာင့္ လစ္လ်ဴ႐ႈျခင္းမ်ိဳးသာျဖစ္ေပသည္။ ဘုရားရွင္က အရွင္ေဒ၀ဒတ္ကို ပကာသနိယကံျပဳျခင္းသည္ ဆံုးမစကားေတြကို နားမေထာင္ ဘဲ အာခံလို႔၊ အရွင္ေဒ၀ဒတ္ကို မေက်နပ္မုန္းတီးလို႔မဟုတ္ေပ။ အက်ိဳးကိုလိုလား၍ ထိုကံကို ျပဳျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ထိုသို႔ျပဳမူျခင္း၌ ဘုရားရွင္၌ ေဒ၀ဒတ္အေပၚ ေမတၱာတရား စိုးစဥ္းမွ်ပင္ ပ်က္မသြားေပ။ သားေတာ္ရာဟုလာအေပၚ ထားသကဲ့သို႔သာ အားလံုးအေပၚ ထားေတာ္မူ၏။
ဥေပကၡာသေဘာသည္ အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အထိအေတြ႔၊ မေနာစေသာ အာ႐ံုေျခာက္ပါးတို႔အေပၚတြင္ အေကာင္းအဆိုး မွန္သမွ်ကို ကိေလသာအစြန္းမထြက္ဘဲ သိ႐ံုေလး သိေနသည့္သေဘာျဖစ္၏။ မိမိမွာ ေငြမရွိလို႔၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးလို႔ သူမ်ားေတြလို မစားႏိုင္၊ မေသာက္ႏိုင္လို႔ ရွိတာေလးျဖင့္ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ႏိုင္ကာ ကိုယ္က်င့္သီလေတြ ေစာင့္ထိန္းႏုိင္ေသာ္လည္း မိမိ၌ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀လာသည့္အခါတြင္ စည္းစိမ္ယစ္မူးျပီး ကိုယ္က်င့္သီလတရားေတြ ပ်က္ယြင္းကာ အာ႐ံုတရားေတြေခၚရာေနာက္ လုိက္ေနလွ်င္ ဥေပကၡာတရား ပ်က္ယြင္းသြားေတာ့၏။ မည့္သည့္ ေလာကဓံကိုပဲေတြ႔ေတြ႔ အမွန္အတိုင္း သိျမင္ျပီး အေၾကာင္းအက်ိဳးသေဘာဆင္ျခင္ကာ ၀မ္းနည္းမႈလည္းမျဖစ္၊ ေျမာက္ႂကြမႈလည္း မျဖစ္ဘဲ မည့္သည့္ေလာကဓံေတြ႔ေတြ႔ ပံုမွန္အတိုင္း ခံႏုိင္ျခင္းသည္ ဥေပကၡာသေဘာျဖစ္၏။
ဥေပကၡာသေဘာသည္ အက်ိဳးမရွိေၾကာင္းကိုသိလွ်င္ ထုိအမႈကိစၥအတြက္ ဆင္းရဲမခံေပ။ အက်ိဳး မရွိေၾကာင္းသိ၍ အခ်ိန္ကုန္ခံ အားမထုတ္ေပ။ ဘုရားရွင္သည္ ကၽြတ္ထိုက္သူကိုသာ ေဟာၾကားဆံုးမျခင္းသည္ ထိုဥေပကၡာပါရမီေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ထို႔သူအား ဒီတရားႏွင့္မထုိက္တန္ လို႔ ပစ္ပယ္ထားျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ေပ။ ဤေနရာတြင္ ဘုရားရွင္ႏွင့္ အရွင္သာရိပုတၱရာတို႔၏ ဘ၀ေနာက္ေၾကာင္းတစ္ခုကို သာဓကျပခ်င္ပါသည္။ ထုိအခါက သာသနာပကာလျဖစ္ျပီး အရွင္သာရိပုတၱရာအေလာင္းေတာ္က ရေသ့ငါးရာကို ဦးေဆာင္သည့္ ေခါင္းေဆာင္ရေသ့ ၾကီးျဖစ္ျပီး ဘုရားအေလာင္းေတာ္ၾကီးက တပည့္ရေသ့တစ္ပါးျဖစ္ခဲ့ေလသည္။
အရွင္သာရိပုတၱရာအေလာင္း ရေသ့ေခါင္းေဆာင္ၾကီးသည္ တပည့္ရေသ့ေတြကိုေရာ၊ ဆည္းကပ္ ကိုးကြယ္ၾကသည့္ တပည့္ ဒကာ ဒကာမအားလံုးတို႔ကိုေရာ သီလေပးသည့္အခါ အျမဲတမ္း ရွစ္ပါးသီလကိုသာေပးေလ၏။ ရွစ္ပါးသီလေစာင့္ထိန္းၾကဖို႔သာ အားလံုးကို တရား ေဟာေလ့ရွိ၏။ ထိုအခ်င္းအရာကို ဘုရားအေလာင္းေတာ္ တပည့္ရေသ့က ဆရာရေသ့ၾကီး အား ျပန္ျပီးသတိေပး ဆံုးမလိုေသာေၾကာင့္ ရေသ့အားလံုး ခရီးတစ္ခုမွ ေက်ာင္းသို႔ အျပန္လမ္း၌ တစ္ပါးတည္းေနရစ္ခဲ့၏။ အေၾကာင္းမွာ ေတာင္ကမ္းပါးရံတစ္ခုကို ျဖိဳျပီး ေဘးနားရွိ အလြန္တရာနက္လွသည့္ ေခ်ာက္တစ္ခုကို သဲတို႔ျဖင့္ဖို႔ကာ ေျမကိုညီေအာင္ ညွိေနေလ၏။ ပင္းပန္းၾကီးစြာျဖင့္ တကုတ္ကုတ္ အားထုတ္ေနေလသည္။
ဆရာရေသ့ၾကီးက ထုိကဲ့သို႔ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္းကိုသိေသာေၾကာင့္ တပည့္ထံလာ၍ ဆံုးမသည္ မွာ “ငါ့တပည့္၊ မညီႏိုင္ေလာက္သည့္အရာႏွစ္ခုကို ညီေအာင္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ပင္ပန္းၾကီးစြာအားထုတ္ေနဘိသနည္း”ဟု ေမးေလ၏။ ထိုအခါ ဘုရားအေလာင္းေတာ္တပည့္က “အရွင္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္က ထုိ အလြန္တရာနက္လွသည့္ ေခ်ာက္ၾကီးကို သဲတို႔ျဖင့္ဖို႔ျပီးလွ်င္ ေျမသားႏွစ္ခု ညီသြားေစလိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါသည္ဘုရား။ အရွင္ဘုရားက ဘယ္သူ လာလာ ရွစ္ပါးသီလ ေဆာက္တည္ဖို႔သာ ေဟာၾကားဆုံးမျပီး လူအားလံုး ရွစ္ပါးသီလလုံေစ လိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ေနျခင္းကေတာ့ မည္သို႔မွ် အက်ိဳးမရွိႏိုင္ပါ ဘုရား၊ အရွင္ဘုရားအတြက္ အခ်ိန္ကုန္လူပန္းသာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္ဘုရား”ဟူ၍ ျပန္လည္ေျဖၾကား ေသာအခါ ဆရာရေသ့ၾကီးက “မညီႏိုင္သည့္အရာကို လိုက္ညွိေနျခင္းသည္ အခ်ိန္ေတြ အခ်ည္းႏွီး အလဟႆဆံုး႐ံႈးျပီး အက်ိဳးမရွိလွဘူး”ဟူ၍ သေဘာေပါက္နားလည္သြားေတာ့ ၏။
ထိုသာဓကသည္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္၏ ဥေပကၡာပါရမီ ရင့္သန္မႈကို ဥပမာျပဆုိျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။ လူတိုင္းလူတိုင္း တစ္ေျပးညီ အက်ိဳးခံစားခြင့္ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔၊ ယံုၾကည္ခ်က္၊ အက်င့္သီလေတြ တစ္ေျပးညီ တစ္သားတည္းညီေအာင္လုပ္ေပးဖို႔ဆိုသည္မွာ လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္ ေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးတို႔၏ အေတြးအျမင္ေတြ၊ အယူအဆေတြ၊ ႏွလံုးသြင္းဆင္ျခင္မႈေတြ၊ ျပဳလုပ္သည့္ ကံတရားေတြ၊ ဘ၀ါဘ၀ေတြက ၀ါသနာအက်င့္စ႐ိုက္ တို႔ မတူညီၾကသည့္အတြက္ ရရွိသည့္ရလာဘ္လည္း မည္သို႔မွ် မတူညီႏိုင္ေပ။ တစ္နည္း အားျဖင့္ဆိုရလွ်င္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးတို႔၏ အေၾကာင္းကံပါရမီတရားေတြ မတူညီၾကသည့္ အတြက္ အက်ိဳးတရားေတြလည္း မည္သို႔မွ် တူညီႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။ ထိုသို႔ ဆင္ျခင္ျခင္းသည္ ဥေပကၡာသေဘာျဖစ္၏။
စာ႐ႈသူ ဓမၼခ်စ္ခင္သူမ်ားအားလံုး ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ ညီညြတ္ခ်မ္းသာၾကျပီး ေမတၱာထား၍ ဥေပကၡာပြါးႏိုင္ၾကကာ အလိုရွိအပ္၊ ေတာင့္တအပ္သည့္ မေသရာ အျမိဳက္နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ယခုဘ၀မ်က္ေမွာက္တြင္ ရရွိခံစားႏိုင္ၾကပါေစ။
(ဣဒံ ေမ ပုညံ အာ၀သကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု)
အျပည့္အစုံသုိ႔ေမတၱာ(အေဒါသ)တရားသည္ ေလာကတြင္ ျငိမ္းခ်မ္းျခင္းကိုေဆာင္ေသာ တရားပင္ျဖစ္၏။ ေမတၱာတရားျဖင့္ လႊမ္းျခံဳထားလွ်င္ (ေမတၱာစိတ္ျဖင့္ ေနထိုင္က်င့္ၾကံေနလွ်င္) ကမၻာေလာက ၌လည္းေကာင္း၊ မိမိသႏၲာန္ရွိ တစ္လံမွ်ေသာ ခႏၶာေလာက၌လည္းေကာင္း ေအးခ်မ္းမႈကို ျဖစ္ေစ၏။ ေဒါသတရားသည္ ပူေလာင္ျခင္းကိုေပးျပီး ေမတၱာ၏ ဆန္႔က်င္ဘက္တရားျဖစ္၏။ ေဒါသတရားေတြ ပြါးေနျပီဆိုလွ်င္ မိမိ၌လည္းေကာင္း၊ သူတစ္ပါးတို႔၌လည္းေကာင္း ပူေလာင္ ျပင္းျပေသာ ဆင္းရဲျခင္းတရားတို႔ကို စိတ္အစဥ္မွာေရာ၊ ကိုယ္အစဥ္မွာေရာ ခံစားရေတာ့၏။ ေဒါသေၾကာင့္ အျမင္မွန္တရားတို႔ကိုလည္း ကင္းေပ်ာက္ေစေပသည္။
လိုတာမရလွ်င္ မေက်နပ္သည့္အတြက္ ဆင္းရဲရ၏။ ရ,ထားတာကို မေက်နပ္ျပန္ေတာ့လည္း ဆင္းရဲရေပသည္။ “ပိေယဟိ ၀ိပၸေယာေကာ ဒုေကၡာ၊ အပိေယဟိ သမၸေယာေကာ ဒုေကၡာ- လုိခ်င္ႏွစ္သက္တာေတြ မရရွိေတာ့ ဆင္းရဲရ၏။ မလိုခ်င္ မႏွစ္သက္တာေတြႏွင့္ ၾကံဳေတြ႔ေနရ ျပန္ေတာ့လည္း ဆင္းရဲရေပသည္။” အေၾကာင္းမွာ ရရွိထားသည့္ ဘ၀ကိုက ဒုကၡသစၥာတရား ျဖစ္ေနေပသည္။ ရတာမလို၊ လိုတာမရျခင္းကိုက ဒုကၡသစၥာနယ္တြင္ ျဖစ္ေနသည့္ ဓမၼသေဘာ တရားပင္ျဖစ္သည္။ ၎ကို ရခ်င္တာမရလို႔ ငိုေႂကြး၊ မရခ်င္တာေတြရလို႔ ပူေဆြးေနက ဒုကၡသစၥာနယ္၏ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ မနားတမ္းပင္ခံစားရေတာ့မည္။ ဤသို႔ပူေဆြးေနလွ်င္ ခံစားရင္း ေသသြားလိုက္ျဖင့္ ဘယ္ေတာ့မ်ားမွ အေသရပ္ႏိုင္ေတာ့ပါမည္နည္း။
မေက်နပ္မႈ(ေဒါမနႆ)တို႔သည္ တရားကိုယ္အားျဖင့္ ေဒါသျဖစ္၏။ ဘ၀မွာ မရႏိုင္သည့္ အရာကို ကိုယ္ရပိုင္ခြင့္မရွိလို႔ဟု ဆင္ျခင္ႏိုင္ျပီး ကိုယ့္ရပိုင္ခြင့္ရွိတာေလး ေက်နပ္ေရာင့္ရဲႏိုင္ ေအာင္ က်င့္ၾကံပြါးမ်ားျခင္းျဖင့္ ေအးခ်မ္းမႈကို ရယူႏိုင္ပါသည္။ ေအးခ်မ္းမႈကိုရရွိဖို႔္ ေမတၱာစိတ္ အစဥ္ျဖစ္ေနေအာင္ ႏွလံုးသြင္းက်င့္ၾကံရမည္။ ေမတၱာတရားသည္ က်ယ္၀န္းနက္႐ိႈင္းလွ၏။ အကန္႔အသတ္၊ အပိုင္းအျခားဟူေသာ နယ္နိမိတ္မ်ား မရွိေပ။ ထုိသို႔ ပိုင္းျခားကန္႔သတ္ထား ေသာ နယ္နိမိတ္မရွိဘဲ ေမတၱာတရား ပြါးမ်ားအားထုတ္ႏိုင္လွ်င္ ေနာက္ဆံုး၌ သစၥာေလးပါးကို ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္ျပီး ထာ၀ရေအးခ်မ္းမႈသေဘာ မေသရာ အျမိဳက္ခ်မ္းသာကို ရရွိခံစားႏိုင္ ေၾကာင္း ေမတၱသုတ္ပရိတ္ေတာ္၌ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားဆံုးမထားေပသည္။
“မာတာ ယထာ နိယံပုတၱ၊ မာယုသာ ဧကပုတၱ မႏုရေကၡ။ ဧ၀မၸိ သဗၺဘူေတသု မာနသံ ဘာ၀ေယ အပရိ မာဏံ။”
မာတာ- အမိသည္၊ နိယံပုတၱ- မိမိကို မွီ၍ျဖစ္ေသာ၊ ဧကပုတၱံ- တစ္ေယာက္တည္းေသာသား ကို၊ အာယုသာ- အသက္ေၾကာင့္၊ မႏုရေကၡ ယထာ- အဖန္တလဲလဲ ေစာင့္သကဲ့သို႔၊ ဧ၀မၸိ- ထို႔ အတူလွ်င္၊ သဗၺဘူေတသု- ခပ္သိမ္းေသာသတၱ၀ါတို႔၌၊ အပရိမာဏံ- အတုိင္းမသိေသာ၊ မာနသံ- ေမတၱာစိတ္ကို၊ ဘာ၀ေယ- ပြါးေစရာ၏။ (မိခင္က မိမိ၏ရင္၌လြယ္၍ဖြားျပီး တစ္ဦး တစ္ေယာက္တည္းရွိေသာသားကို အသက္တမွ် ခ်စ္ခင္ကာ ထာ၀စဥ္ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ ေသာ ေမတၱာစိတ္ ထားသကဲ့သို႔ အျခားေသာသူတို႔ကိုလည္း အတိုင္းမသိေသာေမတၱာစိတ္ ထားရာ၏။)
ေမတၱာစိတ္ထား အစဥ္ေမြးျမဴႏိုင္ေအာင္ တစိုက္မတ္မတ္ က်င့္ယူရမည္။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ၾကံဳေတြ႔ေနရသည့္ အာ႐ံုတရားေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေဒါသတရားေတြကို ထိန္းရ ပါမည္။ ေယာနိေသာ မနသိကာရ- အသင့္အတင့္အမွန္အတိုင္း ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားရေပမည္။ ကိုယ္က အျခားသူတို႔လို ေကာင္းေကာင္းမ၀တ္ႏိုင္၊ ေကာင္းေကာင္း မစားႏိုင္၊ အဆင့္အတန္းျမင့္ျမင့္မေနႏုိင္ျခင္းကို အေၾကာင္းအရင္း အမွန္မျမင္ႏိုင္ဘဲ သည္းမခံ ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ “အူမ,ေတာင့္မွ သီလေစာင့္ႏိုင္တာ”ဟု တလြဲေတြး အယူမွားျပီး သီလပ်က္၍ စီးပြါးမရွာသင့္။ မိမိ သီလမရွိျခင္းကို အျပစ္ကိုဖုံးကြယ္သည့္ အ၀ိဇၨာ (ေမာဟ)ေၾကာင့္ သီလ ရွိသူတို႔အား ေစာ္ကားေမာက္မာတတ္သည့္ ေဒါသတရားေတြ၊ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ၊ ရည္ရြယ္ ထားတာေတြက မေအာင္ျမင္၊ မွန္းထားသည့္အတိုင္း ျဖစ္မလာသည့္အခါ (ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ၾကံဳေတြ႔ေနရတာေတြက ကိုယ္စိတ္အလိုက် မျဖစ္သည့္အခါ) ေပါက္ကြဲထြက္လာတတ္သည့္ ေဒါသတရားေတြ၊ ေနပူျပန္ေတာ့ ေနၾကီးနဲ႔ပူလိုက္တာ၊ ပူလိုက္အိုက္လိုက္တာ လြန္ပါေရာ၊ မိုးရြာေတာ့လည္း ဒီမိုးနဲ႔ အခ်ိန္အခါမဟုတ္၊ ရြာပဲရြာႏိုင္လြန္း၊ သြားလို႔မေကာင္း၊ လာလုိ႔ မေကာင္းလိုက္တာ၊ အနံ႔အသက္ မေကာင္းသည့္ေလကို ႐ွဴမိေတာ့လည္း အနံ႔ၾကီးနဲ႔ ဆိုးလိုက္ တာ၊ အံေတာင္အံခ်င္တယ္ဟူ၍ ေပါက္ကြဲထြက္ေပၚလာေသာ ေဒါသတရားေတြ၊ တစ္ခါလာ လည္း ဒီဟင္း၊ တစ္ခါလာလည္း ဒီထမင္းဟူ၍ ဟင္းေကာင္းေကာင္း ခ်က္မထားလို႔ ဟင္းခ်က္သည့္ မိခင္ကိုပင္ ဆူေအာက္၊ ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးေသာဇနီးသည္ကို ေငါက္ငန္းတတ္ျပီး အရသာရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္မထားသည့္ အိမ္ေဖာ္ေက်းကၽြန္တို႔ကိုလည္း ေအာ္ဟစ္ ေမာင္းထုတ္တတ္ေသာ ေဒါသတရားေတြသည္ မိမိကိုယ္ကုိလည္းေကာင္း၊ အျခားသူတို႔ကို လည္းေကာင္း ပူေလာင္ရေတာ့၏။ ထုိသို႔ မေက်နပ္ဖြယ္ဟု ႏွလံုးသြင္းေနလွ်င္ ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရစေသာ တရားေလးပါးတို႔ႏွင့္ ေန႔စဥ္ရန္ျဖစ္၍သာ ေနရေတာ့မည္။
ထိုသို႔ ေဒါသစိတ္မ်ား မျဖစ္ေပၚေအာင္ စိတ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ရေပသည္။ အမွန္အတိုင္းျမင္ ႏိုင္ေအာင္၊ အေကာင္းဘက္ကျမင္ႏိုင္ေအာင္ ပညာျဖင့္ ဆင္ျခင္ရေပသည္။ အာ႐ံုတရားတို႔ အေပၚတြင္ မႏွစ္သက္စရာ၊ မၾကိဳက္သည့္အရာဟု ျမင္ေနျခင္းသည္ ေဒါသကိေလသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာအျမင္ျဖစ္၏။ အာ႐ံုကို အာ႐ံုဟုသာသိလိုက္လွ်င္ ေဒါသျဖစ္စရာလည္း မဟုတ္၊ ေလာဘျဖစ္စရာလည္း မဟုတ္ေတာ့ေပ။ “သဘာ၀ဟာ သဘာ၀ပါ”ဟု မွတ္ယူ ႏိုင္လွ်င္ အမွန္ျမင္ျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ေအးခ်မ္းႏိုင္ေပသည္။ ထိုသို႔ ေမတၱာစိတ္ေလးျဖစ္ေအာင္ က်င့္ၾကံႏိုင္လွ်င္ အျခားသူတို႔ကို ထိခိုက္မိျခင္း၊ မိမိကိုယ္ကို ပူေလာင္ျခင္းမ်ိဳး မရွိေတာ့ေပ။
ေန႔စဥ္ၾကံဳေတြ႔ေနရသည့္ လာဘ္ရ မရ၊ ႐ံႈ႕ခ် ေျမွာက္စား၊ နည္းမ်ား ျခံရံ၊ သုခံ ဒုကၡာ စေသာ ေလာကဓံတရားတို႔ကို ရန္သူၾကီးသဖြယ္ သေဘာထားျပီး နပန္းလံုး သတ္ပုတ္မည္ဆိုပါက လည္း သူက အားေကာင္းေမာင္းသန္သည့္ ခြန္အားအျပည့္ႏွင့္ လူသတ္ေယာက်္ားရွစ္ဦး၊ ကိုယ္က တစ္ေယာက္တည္း- ခြန္အားမရွိ၊ အစားမစားရဘဲ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံထားရသည့္ ရာဇ၀တ္သား ေယာက်္ားပမာ မည္သို႔မွ် ေအာင္ႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ ေလာကဓံတရား တို႔ကို မေက်နပ္လို႔ ေဒါသျဖင့္ နပန္းလံုးသတ္ပုတ္ေနတိုင္း ကိုယ္ကခ်ည္း အ႐ံႈးျဖစ္ေနသည္ကို သတိရွိရမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေလာကဓံတရားေတြေၾကာင့္ ေဒါသမျဖစ္ေပၚႏိုင္ေအာင္ ႏွလံုးသြင္း က်င့္ၾကံရမည့္နည္းမွာ- “လာဘ္ရ မရ၊ ႐ံႈ႕ခ် ေျမွာက္စား၊ နည္းမ်ား ျခံရံ၊ သုခံ ဒုကၡာ ဤရွစ္ျဖာေၾကာင့္ ေဒါသတည္းျမဴ မရွိမူ မွတ္ယူ မဂၤလာ။” ဟူ၍ျဖစ္၏။
ကုိယ္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အျခားသူတို႔ကိုပါ ထိခိုက္မႈျဖစ္ေစသည့္ ၀ီတိကၠမေဒါသေတြ၊ ကိုယ္စိတ္အလိုမက်တိုင္း စိတ္ထဲမွာေသာင္းက်န္းေနတတ္သည့္ ပရိယု႒ာနေဒါသေတြ၊ အခါအခြင့္သင့္သလို မေက်နပ္မႈေလးေတြေပၚလာသည့္ အႏုသယေဒါသေတြက တစ္လည့္ျပီး တစ္လွည့္၊ တစ္မ်ိဳးျပီးတစ္မ်ိဳး ႏွိပ္စက္ေနတတ္ေပသည္။ ထိုသို႔ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ကိေလသာ ေဒါသသူခိုးကို အိမ္ရွင္ သတိပညာျဖင့္ ျမင္ေအာင္ၾကည့္ေပးရာ၏။ သူခိုးသည္ အိမ္ရွင္ျမင္လွ်င္ ေၾကာက္အားလန္႔အားႏွင့္ ေျပးသကဲ့သို႔ ေဒါသျဖစ္မွန္း သတိပညာျဖင့္ ျမင္ေအာင္ၾကည့္လိုက္ ပါက အျပီးတိုင္ မပယ္သတ္ႏိုင္ေသးေတာင္မွ တဒဂၤ ပယ္သတ္ျငိမ္းေအးႏိုင္၏။ အႏုသယ ေဒါသကိေလသာကို အျပီးတိုင္ပယ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ကလည္း အနာဂါမိမဂ္ဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္မွ ပယ္သတ္ႏိုင္ေပသည္။
ေဒါသတရားသည္ စိတ္ဓာတ္ကို က်ဥ္းေျမာင္းၾကပ္တည္းေစ၏။ ေဒါသဓာတ္ခံ အားၾကီးသူ သည္ အေပၚယံၾကည့္၍ စိတ္ဆိုးတတ္၏။ ဥပမာအားျဖင့္ လူတစ္ဦးသည္ ေရကန္ကို ေတြ႔သည့္အခါ ေရေပၚတြင္ျမင္ေနရေသာ ေရညွိေရေမွာ္တို႔ကိုၾကည့္၍ စိတ္ဆိုးေပသည္။ ေရဆာလို႔ ေရကို မေသာက္ႏိုင္ျဖစ္၏။ အျခားသူတစ္ဦးကေတာ့ ေရေပၚက ေရညွိေရေမွာ္တို႔ကို ဖယ္၍ ေအာက္တြင္ရွိေသာ ေရၾကည္ကိုျမင္ေအာင္ၾကည့္တတ္ေသာေၾကာင့္ ေရေမွာ္ကိုဖယ္၍ ေအာက္၌ရွိေသာေရၾကည္ကို ေသာက္သံုးျပီး အေမာကိုေျပေစ၏။
ထိုသူႏွစ္ဦး၏ ျခားနားျခင္းမွာ အျမင္မတူညီျခင္းပင္ျဖစ္၏။ မနာပ ဘာ၀ ဒႆန- အေကာင္း ဘက္က ၾကည့္ျခင္းႏွင့္ အမနာပ ဘာ၀ ဒႆန- အဆိုးဘက္ကၾကည့္ျခင္းဟူေသာ အျမင္ မတူညီမႈပင္ျဖစ္သည္။ မနာပ ဘာ၀ ဒႆန ရွိသူက အေျပာဆိုးျပီး အလုပ္ေကာင္းသူကို ျမင္လွ်င္ “ဒီလူကေတာ့ေဟ၊ အေျပာသာဆိုးတာ အလုပ္ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ေကာင္းတယ္”ဟူ၍ ခ်ီးက်ဴးျပီး ေက်းဇူးတင္ႏိုင္၏။ အလုပ္ဆိုးေပမယ့္ အေျပာေကာင္းသူကို ေတြ႔ျပန္ေတာ့လည္း “အင္း ဒီလူက်ျပန္ေတာ့လည္း အလုပ္သာဆိုးတာ အေျပာေတာ့ ေကာင္းပါတယ္”ဟူ၍ ခ်ီးမြမ္းျပီး ေက်းဇူးတင္ႏုိင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေမတၱာစိတ္ကေလး ျဖစ္ေနေအာင္ က်င့္ၾကံရမည္မွာ-
ႏွစ္သက္စရာ ေရြးရွာ ေမတၱာ၊
ေက်နပ္စရာ ေရြးရွာ ေမတၱာ၊
ၾကည္ႏူးစရာ ေရြးရွာ ေမတၱာ
အစဥ္ျဖစ္ေနေအာင္ မနာပ ဘာ၀ ဒႆနျဖင့္ ေဒါသမျဖစ္ေပၚေအာင္ က်င့္ၾကံရေပသည္။
ဤေနရာတြင္ ဘာသာျခားတို႔အား ေမတၱာစိတ္ထားျပီး ဆရာေတာ္ အရွင္ဇ၀န(ေမတၱာရွင္-ေရႊျပည္သာ) ဆံုးမထားေသာ ဆုံးမစကားေလးကို ေဖာ္ျပခ်င္ပါသည္။ “ေရာဂါတစ္ခုခု ျဖစ္ေနသူသည္ သူ႔လူမ်ိဳးေဖာ္စပ္ေသာ ေဆးမဟုတ္ေသာေၾကာင့္ အျခားလူမ်ိဳးေဖာ္စပ္ေသာ ေဆးေကာင္းကုိေတြ႔ေသာ္လည္း မေသာက္ဘူးဆိုလွ်င္ ေရာဂါမေပ်ာ္႐ံုသာရွိ၏။ ထို႔အတူ ၀ိပႆနာတရားကို မိမိတို႔ကိုးကြယ္ေသာဘုရားကျပေသာ တရားမဟုတ္၍ 'မက်င့္ႏိုင္' ဟုဆိုလွ်င္ ကိေလသာေရာဂါ မေပ်ာက္႐ံုသာရွိ၏။” ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္နည္းသည္ ဘုရားရွင္တစ္ဆူ ပြင့္ထြန္းေပၚေပါက္မွသာ နားၾကားသိရွိခြင့္ရသည့္နည္းျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သာသနာတြင္း လူျဖစ္တုန္းေလး ၾကံဳေတြ႔ြခြင့္ရျခင္းျဖစ္သည္။ ၾကံသကာအရသာသည္ တ႐ုတ္ စားလည္းခ်ိဳသည္။ ျမန္မာစားလည္းခ်ိဳသည္။ ကုလားစားလည္းခ်ိဳသည္။ မည္သည့္လူမ်ိဳး စားစား ခ်ိဳေသာအရသာကိုသာ ခံစားရ၏။ ထု႔ိအတူ ၀ိပႆနာတရားက်င့္စဥ္၊ ေမတၱသုတ္ ပရိတ္ေတာ္လာ အားထုတ္နည္းတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာကုိ ခံယူထားသူတို႔အတြက္သာ ဘုရားရွင္ ေဟာထားခဲ့ျခင္းမဟုတ္ေပ။ ဘုရားတရားမွန္သမွ်တို႔သည္ သတၱ၀ါအားလံုးအတြက္ ေဟာၾကားခဲ့ျခင္းသာျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားရွင္ေဟာၾကားထားေသာနည္းမ်ားကို မည္သည့္လူမ်ိဳး၊ မည္သည့္ဘာသာ၀င္ျဖစ္ေစ လိုက္နာက်င့္ၾကံသူအားလံုး စိတ္ေအးခ်မ္းမႈကို ျဖစ္ေစျပီး အို နာ ေသ ကင္းသည့္ အမတဓာတ္ျမတ္ကို ရရွိခံစားႏိုင္ၾကမည္ကုိ ယံုၾကည္စြာ က်င့္ၾကံအားထုတ္သင့္ေပသည္။
ေမတၱာကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းမည့္ေယာဂီသည္ အျမဲက်င့္ၾကံေနရမည္မွာ-
(၁) သေကၠာ စ- ေကာင္းစြာျပဳျခင္းငွါ တတ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၂) ဥဇု စ- ေျဖာင့္မတ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၃) သုဟုဇု စ- လြန္စြာေျဖာင့္မတ္သည္လည္းေကာင္း
(၄) သု၀ေစာ စ- ပညာရွိတို႔ ဆိုဆံုးမလြယ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၅) မုဒု စ- ႏူးညံ့သည္လည္းေကာင္း၊
(၆) အနတိမာနိ စ- ေထာင္လႊားတက္ႂကြေသာ မာန္မာန မရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၇) သႏၲဳႆေကာ စ- ေရာင့္ရဲလြယ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၈) သုဘေရာ စ- ေမြးျမဴလြယ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၉) အပၸ ကိေစၥာ စ- နည္းေသာအမႈကိစၥ ရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၀) သလႅဟုက၀ုတၱိ စ- ေပါ့ပါးေသာအသက္ေမြးျခင္း ရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၁) သႏၲိႁႏၵိေယာ စ- ျငိမ္သက္ေသာ ဣေႁႏၵရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၀) နိပေကာ စ- ရင့္က်က္ေသာပညာရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၁) န အပၸ ဂေဗၻာ စ- မၾကမ္းတမ္းသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၂) ကုေလသြ အနႏုဂိေဒၶါ စ- ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းအစြဲကင္းျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊
အျမဲရွိေနရမည္ျဖစ္သည္။ ေမတၱာကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းသည့္သူသည္ ထိုသို႔ေသာ စိတ္ေနသေဘာ ထားမ်ား ရွိႏွင့္ေနရမည္ျဖစ္သလို ေမတၱာစိတ္မ်ားျဖင့္ ထံုမႊမ္းေနျပီဆိုလွ်င္လည္း ထိုသို႔ေသာ စိတ္ေနသေဘာထားမ်ား လြယ္ကူစြာေမြးျမဴႏိုင္သြားျပီျဖစ္၏။
တဖန္ ေမတၱာကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းမည့္သူသည္ “နစ ခုဒၵ မာစေရ ကိဥၥိ၊ ေယန ၀ိညဴ ပေရ ဥပ ၀ေရယ်ံဳ- ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းတို႔ ကဲ့ရဲ႕အပ္ေသာ အမႈမွန္သမွ်တို႔ကို အနည္းငယ္ေလးမွ် မျပဳက်င့္အပ္ေပ။” မျပဳလုပ္အပ္ေပ။ မေကာင္းမႈဟူသည္ ဆိတ္ကြယ္ရာဟူ၍ မရွိ။ မိမိကိုယ္ကို မိမိသိ၏။ သူတစ္ပါးအား ညာလိုရသည္၊ မိမိကိုယ္ကိုေတာ့ ဘယ္လိုမွ ညာ၍မရႏိုင္ေပ။ မေကာင္းမႈ မွန္သမွ်တို႔ကို နည္းနည္းေလးပဲဟူ၍ မထီမဲ့ျမင္ မျပဳမိေစရာ။ အၾကီးဆံုးေသာ အရာတို႔သည္ နည္းနည္းေလးမ်ား ေပါင္းစုထားျခင္းသည္သာျဖစ္၏။ အၾကီးမားဆံုးေသာ အေဆာက္အအံုၾကီးသည္ အက္တမ္စေသာ အမႈန္ကေလးမ်ားျဖင့္ ေပါင္းစုထားသည့္ ျဒပ္၀တၳဳၾကီးသာျဖစ္သည္။
ေမတၱာစိတ္ျဖစ္ေအာင္ အားထုတ္ရာ၌ (၃)မ်ိဳးရွိ၏။ ပို႔ေမတၱာ၊ ပြါးေမတၱာ၊ ထားေမတၱာတို႔ ျဖစ္ၾက၏။ “သတၱ၀ါအားလံုး ေဘးရန္ကင္းၾကပါေစ၊ စိတ္ဆင္းရဲျခင္း ကင္းၾကပါေစ၊ ကိုယ္ဆင္းရဲျခင္း ကင္းၾကပါေစ၊ မိမိ၏ ခႏၶာ၀န္ကို က်န္းက်န္းမာမာ၊ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာျဖင့္ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ပါေစ၊ အရပ္ဆယ္မ်က္ႏွာ အနႏၲစၾကာ၀ဠာရွိ သတၱ၀ါတို႔ကို ခ်မ္းသာၾကေစပါေစ၊ ရွည္တိုအလတ္ သံုးရပ္ခႏၶာ သတၱ၀ါ၊ ျမင္အပ္မျမင္အပ္အစရွိသည့္ သတၱ၀ါမ်ား ခ်မ္းသာၾကပါ ေစ အစရွိသည္ျဖင့္ ႏႈတ္ျဖင့္ အာ႐ံုျပဳရြတ္ဆိုပို႔သေနျခင္း”သည္ ပို႔ေမတၱာ၊ တစ္စိတ္ တစ္အာ႐ံု ျဖင့္တည္ျပီး စိတ္ျဖင့္သာ အာ႐ံုျပဳ၍ သမၼထကမၼ႒ာန္းစီးျဖန္းေနျခင္းသည္ ပြါးေမတၱာ၊ အျခား သတၱ၀ါတို႔၏အက်ိဳးကို လိုလားျပီး၊ အျခားေသာသတၱ၀ါတို႔၏ခ်မ္းသာကို အလိုရွိျပီး ကာယကံ ေျမာက္ ျပဳမူဆက္ဆံေနထိုင္ျခင္း၊ သတၱ၀ါအမ်ား ခ်မ္းသာေၾကာင္းအလုပ္တို႔ကို ကာယ၊ ဉာဏ၊ ၀ီရိယတို႔ျဖင့္ အားထုတ္ျခင္းသည္ ထားေမတၱာျဖစ္၏။
ထားေမတၱာရွိဖို႔မွာ အခက္ခဲဆံုးျဖစ္သည္။ သတၱ၀ါတို႔အား ေမတၱာပို႔သျခင္း၊ ေမတၱာစိတ္ ေတြျဖစ္ေနေအာင္ ပြါးမ်ားေနျခင္းကို လူတိုင္းလုပ္ႏိုင္ၾကေသာ္လည္း အခ်င္းခ်င္း ေမတၱာထား ျပီး ဆက္ဆံဖို႔၊ ျပဳမူဖို႔၊ ေမတၱာထားျပီး သူတစ္ပါးအက်ိဳးကို လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔အတြက္ မွာ ခႏၲီစ- သည္းခံျခင္းတရားျဖင့္ အျမဲယွဥ္တဲြထားႏိုင္မွ ေမတၱာထားႏိုင္ေပသည္။ သတၱ၀ါ အမ်ား၏အက်ိဳးကို ကာယကံေမတၱာထားႏိုင္ဖို႔အတြက္ မိမိ၏အခ်ိန္ကိုလည္းေပးႏိုင္ရမည္။ မိမိ၏ဥစၥာကိုလည္း စြန္႔လႊတ္ႏိုင္ရမည္။ ရသမွ်ႏွင့္လည္း ေရာင့္ရဲႏိုင္ရမည္။ ေလာကဓံအမ်ိဳးမ်ိဳး ကိုလည္း ၾကံ႕ၾကံ႕ခံႏိုင္ရပါမည္။
ထားေမတၱာ က်င့္ၾကံႏိုင္ဖို႔ မိမိ၏အက်ိဳးတစ္စံုတစ္ရာကို သူတစ္ဦးက ဖ်က္ဆီးလိုက္လွ်င္ ထိုသူ႔အေပၚ၌ ေမတၱာထားျပီး သူ႔ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔၊ ျပဳမူေနထိုင္ေပးဖို႔ စြမ္းႏိုင္ရပါမည္။ မနာလို၊ ၀န္တုိေသာစိတ္မ်ား မည္သူ႔အေပၚမွ် မထားရေပ။ “သင္ေကာင္းလွ်င္ ကၽြႏု္ပ္ မဆိုးပါ။”ဆိုလွ်င္ “သင္ဆိုးလွ်င္ ကၽြႏ္ုပ္လည္း ဆိုးရပါလိမ့္မည္။”ဟူ၍ ျဖစ္သြားပါမည္။ ထိုသို႔တုန္႔ျပန္လွ်င္ ထားေမတၱာ ပ်က္သြားေပသည္။ ထားေမတၱာက်င့္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ “သူက ေကာင္းေကာင္း၊ မေကာင္းေကာင္း၊ ကိုယ္ကေကာင္းေအာင္ က်င့္ရမည္။ သူကေတာ္ေတာ္၊ မေတာ္ေတာ္ ကိုယ္က ေတာ္ေအာင္က်င့္ရေပမည္။” ထိုကဲ့သို႔ ဘုရားအေလာင္းေတာ္တို႔၏ ေမတၱာစိတ္မ်ိဳး၊ ပါရမီရွင္ၾကီးမ်ား၏ ေမတၱာစိတ္ထားမ်ိဳး ေမြးျမဴႏိုင္ေအာင္ က်င့္ၾကံရေပမည္။
ဥေပကၡာပြါးပါ
ေမတၱာစိတ္မရွိဘဲ ဥေပကၡာပြါးလို႔ မရႏိုင္ေပ။ ဥေပကၡာပြါးႏိုင္ျခင္းကိုက ေမတၱာစိတ္ထားရွိမွ ပြါးႏိုင္ေပသည္။ ဥေပကၡာဆိုသည္မွာ အာ႐ံုတရားတို႔္အေပၚ၌ ခ်စ္ျခင္း၊ မုန္းျခင္းမရွိဘဲ အစြန္းမထြက္ ညီမွ်ေစျခင္းသေဘာျဖစ္သည္။ ဥေပကၡာျပဳျခင္းကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈျခင္းဟုလည္း ေျပာဆိုၾက၏။ မိမိႏွင့္ သဟဇာတမျဖစ္လို႔၊ မိမိႏွင့္မသင့္ျမတ္သည့္ တစ္စံုတစ္ဦးကို “ဒီေကာင့္အေၾကာင္း ေျပာမေနပါနဲ႔ကြာ၊ ဒီေကာင့္အေၾကာင္း ေမ့ထားလိုက္စမ္းပါ။ ငါတို႔စကား နားမေထာင္လို႔ တစ္ေန႔ သူဒုကၡ ေရာက္ပါလိမ့္မယ္”ဟူ၍ မေက်နပ္သည့္ ေဒါသစိတ္ျဖင့္ လစ္လ်ဴ႐ႈလိုက္ျခင္းသည္ ဥေပကၡပြါးျခင္း မဟုတ္ေပ။ ဥေပကၡာပြါးျခင္းျဖင့္ ႐ုပ္နာမ္သခၤါရ တရားတို႔အေပၚ၌ ခ်စ္ျခင္းဟူေသာအစြန္း၊ မုန္းျခင္းဟူေသာအစြန္းမရွိဘဲ ကံ,ကံ၏အက်ိဳး၊ အေၾကာင္းအက်ိဳးကို မွန္မွန္ကန္ကန္ဆင္ျခင္ႏိုင္ျပီး စိတ္ျငိမ္းခ်မ္းမႈကိုျဖစ္ေစရပါမည္။ ထုိသုိ႔ မဆင္ျခင္ဘဲ ၾကံဳေတြ႔ေနသည့္ အာ႐ံုတရားတို႔အေပၚတြင္ ႏွစ္သက္မိသည့္(ေလာဘ)၊ စိတ္ပ်က္ျခင္း၊ မေက်နပ္ျခင္း(ေဒါသ) ျဖစ္ျခင္းသည္ ဥေပကၡာမဟုတ္ေပ။
လမ္းေဘး၌ ေခြးတစ္ေကာင္ ကားတိုက္ေသေနသည္ကိုျမင္လွ်င္ မိမိေခြးမဟုတ္ပါက မေက်နပ္သည့္ ေဒါသမျဖစ္ေပ။ မိမိအိမ္ကေခြးျဖစ္လွ်င္ ထုိအခ်ိန္၌ ေဒါသူပုန္ ထေတာ့၏။ ေခြးကိုတုိက္သြားေသာ ကားေမာင္းသူကို မိုးမႊန္ေနေအာင္ ဆဲေရးမိေတာ့၏။ ထိုသို႔ ေဒါသ အစြန္းသုိ႔ ေရာက္သြားသည္ႏွင့္ ဥေပကၡာပ်က္သြားေပသည္။ မိမိေ႔ရွေမွာက္ရွိ သတၱ၀ါတစ္ခုကို မကယ္ႏိုင္လိုက္လို႔ ေသဆံုးသြားျခင္းကို ၀မ္းနည္း ပူေဆြးျခင္းမ်ိဳး၊ မိမိအား အင္အားၾကီးသူက ျပဳမူေစာ္ကားျခင္းကို အင္အားနည္းလို႔ လက္တုန္႔မျပန္ႏိုင္ဘဲ မိမိအင္အားၾကီးသည့္အခ်ိန္က်မွ လက္တုန္႔ျပန္ ကလဲ့စားေခ်မည္ဟု ႏွလံုးသြင္းေနျခင္းမ်ိဳးသည္ ဥေပကၡာပြါးျခင္း မဟုတ္ေပ။
ဥေပကၡာျပဳျခင္းသည္ အေၾကာင္းအက်ိဳးကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆင္ျခင္ႏုိင္ျပီး သူတစ္ဦး၏ အက်ိဳး ဆုတ္ယုတ္ျခင္းကို လိုလားေသာေၾကာင့္ လစ္လ်ဴ႐ႈထားျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ေပ။ ထုိသို႔ လစ္လ်ဴ႐ႈ ျပီးေနမွ သင့္ေတာ္မည္ဟု ဆင္ျခင္မိေသာေၾကာင့္ လစ္လ်ဴ႐ႈျခင္းမ်ိဳးသာျဖစ္ေပသည္။ ဘုရားရွင္က အရွင္ေဒ၀ဒတ္ကို ပကာသနိယကံျပဳျခင္းသည္ ဆံုးမစကားေတြကို နားမေထာင္ ဘဲ အာခံလို႔၊ အရွင္ေဒ၀ဒတ္ကို မေက်နပ္မုန္းတီးလို႔မဟုတ္ေပ။ အက်ိဳးကိုလိုလား၍ ထိုကံကို ျပဳျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ထိုသို႔ျပဳမူျခင္း၌ ဘုရားရွင္၌ ေဒ၀ဒတ္အေပၚ ေမတၱာတရား စိုးစဥ္းမွ်ပင္ ပ်က္မသြားေပ။ သားေတာ္ရာဟုလာအေပၚ ထားသကဲ့သို႔သာ အားလံုးအေပၚ ထားေတာ္မူ၏။
ဥေပကၡာသေဘာသည္ အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အထိအေတြ႔၊ မေနာစေသာ အာ႐ံုေျခာက္ပါးတို႔အေပၚတြင္ အေကာင္းအဆိုး မွန္သမွ်ကို ကိေလသာအစြန္းမထြက္ဘဲ သိ႐ံုေလး သိေနသည့္သေဘာျဖစ္၏။ မိမိမွာ ေငြမရွိလို႔၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးလို႔ သူမ်ားေတြလို မစားႏိုင္၊ မေသာက္ႏိုင္လို႔ ရွိတာေလးျဖင့္ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ႏိုင္ကာ ကိုယ္က်င့္သီလေတြ ေစာင့္ထိန္းႏုိင္ေသာ္လည္း မိမိ၌ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀လာသည့္အခါတြင္ စည္းစိမ္ယစ္မူးျပီး ကိုယ္က်င့္သီလတရားေတြ ပ်က္ယြင္းကာ အာ႐ံုတရားေတြေခၚရာေနာက္ လုိက္ေနလွ်င္ ဥေပကၡာတရား ပ်က္ယြင္းသြားေတာ့၏။ မည့္သည့္ ေလာကဓံကိုပဲေတြ႔ေတြ႔ အမွန္အတိုင္း သိျမင္ျပီး အေၾကာင္းအက်ိဳးသေဘာဆင္ျခင္ကာ ၀မ္းနည္းမႈလည္းမျဖစ္၊ ေျမာက္ႂကြမႈလည္း မျဖစ္ဘဲ မည့္သည့္ေလာကဓံေတြ႔ေတြ႔ ပံုမွန္အတိုင္း ခံႏုိင္ျခင္းသည္ ဥေပကၡာသေဘာျဖစ္၏။
ဥေပကၡာသေဘာသည္ အက်ိဳးမရွိေၾကာင္းကိုသိလွ်င္ ထုိအမႈကိစၥအတြက္ ဆင္းရဲမခံေပ။ အက်ိဳး မရွိေၾကာင္းသိ၍ အခ်ိန္ကုန္ခံ အားမထုတ္ေပ။ ဘုရားရွင္သည္ ကၽြတ္ထိုက္သူကိုသာ ေဟာၾကားဆံုးမျခင္းသည္ ထိုဥေပကၡာပါရမီေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ထို႔သူအား ဒီတရားႏွင့္မထုိက္တန္ လို႔ ပစ္ပယ္ထားျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ေပ။ ဤေနရာတြင္ ဘုရားရွင္ႏွင့္ အရွင္သာရိပုတၱရာတို႔၏ ဘ၀ေနာက္ေၾကာင္းတစ္ခုကို သာဓကျပခ်င္ပါသည္။ ထုိအခါက သာသနာပကာလျဖစ္ျပီး အရွင္သာရိပုတၱရာအေလာင္းေတာ္က ရေသ့ငါးရာကို ဦးေဆာင္သည့္ ေခါင္းေဆာင္ရေသ့ ၾကီးျဖစ္ျပီး ဘုရားအေလာင္းေတာ္ၾကီးက တပည့္ရေသ့တစ္ပါးျဖစ္ခဲ့ေလသည္။
အရွင္သာရိပုတၱရာအေလာင္း ရေသ့ေခါင္းေဆာင္ၾကီးသည္ တပည့္ရေသ့ေတြကိုေရာ၊ ဆည္းကပ္ ကိုးကြယ္ၾကသည့္ တပည့္ ဒကာ ဒကာမအားလံုးတို႔ကိုေရာ သီလေပးသည့္အခါ အျမဲတမ္း ရွစ္ပါးသီလကိုသာေပးေလ၏။ ရွစ္ပါးသီလေစာင့္ထိန္းၾကဖို႔သာ အားလံုးကို တရား ေဟာေလ့ရွိ၏။ ထိုအခ်င္းအရာကို ဘုရားအေလာင္းေတာ္ တပည့္ရေသ့က ဆရာရေသ့ၾကီး အား ျပန္ျပီးသတိေပး ဆံုးမလိုေသာေၾကာင့္ ရေသ့အားလံုး ခရီးတစ္ခုမွ ေက်ာင္းသို႔ အျပန္လမ္း၌ တစ္ပါးတည္းေနရစ္ခဲ့၏။ အေၾကာင္းမွာ ေတာင္ကမ္းပါးရံတစ္ခုကို ျဖိဳျပီး ေဘးနားရွိ အလြန္တရာနက္လွသည့္ ေခ်ာက္တစ္ခုကို သဲတို႔ျဖင့္ဖို႔ကာ ေျမကိုညီေအာင္ ညွိေနေလ၏။ ပင္းပန္းၾကီးစြာျဖင့္ တကုတ္ကုတ္ အားထုတ္ေနေလသည္။
ဆရာရေသ့ၾကီးက ထုိကဲ့သို႔ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္းကိုသိေသာေၾကာင့္ တပည့္ထံလာ၍ ဆံုးမသည္ မွာ “ငါ့တပည့္၊ မညီႏိုင္ေလာက္သည့္အရာႏွစ္ခုကို ညီေအာင္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ပင္ပန္းၾကီးစြာအားထုတ္ေနဘိသနည္း”ဟု ေမးေလ၏။ ထိုအခါ ဘုရားအေလာင္းေတာ္တပည့္က “အရွင္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္က ထုိ အလြန္တရာနက္လွသည့္ ေခ်ာက္ၾကီးကို သဲတို႔ျဖင့္ဖို႔ျပီးလွ်င္ ေျမသားႏွစ္ခု ညီသြားေစလိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါသည္ဘုရား။ အရွင္ဘုရားက ဘယ္သူ လာလာ ရွစ္ပါးသီလ ေဆာက္တည္ဖို႔သာ ေဟာၾကားဆုံးမျပီး လူအားလံုး ရွစ္ပါးသီလလုံေစ လိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ေနျခင္းကေတာ့ မည္သို႔မွ် အက်ိဳးမရွိႏိုင္ပါ ဘုရား၊ အရွင္ဘုရားအတြက္ အခ်ိန္ကုန္လူပန္းသာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္ဘုရား”ဟူ၍ ျပန္လည္ေျဖၾကား ေသာအခါ ဆရာရေသ့ၾကီးက “မညီႏိုင္သည့္အရာကို လိုက္ညွိေနျခင္းသည္ အခ်ိန္ေတြ အခ်ည္းႏွီး အလဟႆဆံုး႐ံႈးျပီး အက်ိဳးမရွိလွဘူး”ဟူ၍ သေဘာေပါက္နားလည္သြားေတာ့ ၏။
ထိုသာဓကသည္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္၏ ဥေပကၡာပါရမီ ရင့္သန္မႈကို ဥပမာျပဆုိျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။ လူတိုင္းလူတိုင္း တစ္ေျပးညီ အက်ိဳးခံစားခြင့္ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔၊ ယံုၾကည္ခ်က္၊ အက်င့္သီလေတြ တစ္ေျပးညီ တစ္သားတည္းညီေအာင္လုပ္ေပးဖို႔ဆိုသည္မွာ လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္ ေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးတို႔၏ အေတြးအျမင္ေတြ၊ အယူအဆေတြ၊ ႏွလံုးသြင္းဆင္ျခင္မႈေတြ၊ ျပဳလုပ္သည့္ ကံတရားေတြ၊ ဘ၀ါဘ၀ေတြက ၀ါသနာအက်င့္စ႐ိုက္ တို႔ မတူညီၾကသည့္အတြက္ ရရွိသည့္ရလာဘ္လည္း မည္သို႔မွ် မတူညီႏိုင္ေပ။ တစ္နည္း အားျဖင့္ဆိုရလွ်င္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးတို႔၏ အေၾကာင္းကံပါရမီတရားေတြ မတူညီၾကသည့္ အတြက္ အက်ိဳးတရားေတြလည္း မည္သို႔မွ် တူညီႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။ ထိုသို႔ ဆင္ျခင္ျခင္းသည္ ဥေပကၡာသေဘာျဖစ္၏။
စာ႐ႈသူ ဓမၼခ်စ္ခင္သူမ်ားအားလံုး ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ ညီညြတ္ခ်မ္းသာၾကျပီး ေမတၱာထား၍ ဥေပကၡာပြါးႏိုင္ၾကကာ အလိုရွိအပ္၊ ေတာင့္တအပ္သည့္ မေသရာ အျမိဳက္နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ယခုဘ၀မ်က္ေမွာက္တြင္ ရရွိခံစားႏိုင္ၾကပါေစ။
(ဣဒံ ေမ ပုညံ အာ၀သကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု)
ျပန္သိမ္းရန္
3 Aug 2010
အခ်ိန္ရွိခိုက္ လုံ႔လစိုက္
“နေမာ တႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ”
အခ်ိန္သည္
လူကိုမေစာင့္။ အခ်ိန္သည္ မနားတမ္း တေရြ႕ေရြ႕ ကုန္ဆံုး၍ေနေပသည္။ စကၠန္႔ ေတြ
တုိးလာသည္ႏွင့္ ေသဖို႔ရက္ကလည္း တစ္စကၠန္႔ခ်င္း နီးေန၏။ “ငါႏွင့္ရြယ္တူ၊ ငါ့ေအာက္ လူ၊ ၾကီးသူေသၾက မ်ားလွျပီ။ ခဏမစဲ အိုစျမဲ၊ ကိုယ္လည္း ေသဘက္နီးခဲ့ေခ်ျပီ။”
သံသရာ အေရး ေျမွာ္ေတြးလို႔ၾကည့္လိုက္လွ်င္ ဘ၀ေတြ မဆံုးႏိုင္သမွ် ဒုကၡေတြ
ဒြန္တြဲလို႔ရွိေနပါ ဦးမည္။ သံသရာခရီးသြားခ်င္းအတူ လက္တြဲလို႔ကူၾကရမည္။
တစ္ဦးအေပၚတစ္ဦးတုိ႔၏ တင္ခဲ့ သည့္ေက်းဇူးတရားတို႔ကို တရားျဖင့္ေပးဆပ္၍
ေက်ေအးႏိုင္၏။
မိမိကုိယ္တိုင္
တရားႏွင့္ေနျခင္းျဖင့္ သူတစ္ပါးတို႔ ခ်မ္းသာပြါးႏိုင္ၾကကုန္၏။
သူတစ္ပါးတို႔ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသားပြါးေအာင္ ေနေနျခင္းသည္လည္း
တရားအားထုတ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ အျပန္အလွန္ ေမတၱာတရား၊ က႐ုဏာတရား၊ မုဒိတာတရား၊
ဥေပကၡာတရားတို႔ျဖင့္ အခ်င္းခ်င္း ကူညီေနၾကျခင္းျဖင့္ အျပန္အလွန္
ေက်းဇူးဆပ္ၾကရာ၏။ တစ္နည္းအားျဖင့္ မိမိ၏ ကိေလသာအေႂကြးတို႔ကို
အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္ျဖင့္ ေဖ်ာက္ႏိုင္ၾကပါလွ်င္ မိမိအေပၚ တင္ခဲ့ဖူး သမွ်ေသာ
မိဘေက်းဇူးလည္းေက်ျပီ၊ ဆရာ့ေက်းဇူးလည္းေက်ျပီ၊ ဘုရားရွင္၏ အလိုေတာ္ လည္း
ျပည့္စံုျပီျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ဘုရားရွင္၏ေက်းဇူးကိုလည္း ေပးဆပ္ႏိုင္ေပျပီ။
ထုိသို႔ အားထုတ္ႏိုင္ျပီးပါက “မဂ္ဉာဏ္ဆိုက္ေရာက္၊ ေႂကြးကုန္ေပ်ာက္၊ ကဲေမာက္ လြန္ခ်မ္းျမ” ႏိုင္ၾကေပသည္။
ဘ၀တြင္ အခ်ိန္သည္ လူတိုင္းရရွိၾကသည့္ တူမွ်ေသာအခြင့္အေရးတစ္ခုပင္။ အခ်ိန္ကို မိမိတုိ႔ ၏အသံုးခ်မႈအလိုက္ ရရွိသည့္အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား မတူၾကေပ။ “အခ်ိန္္ရွိခိုက္ လုံ႔လစိုက္” ႏိုင္ၾကရန္အတြက္ အခ်ိန္ကို မည္သို႔အသံုးခ်ၾကရမည္ကို သိရွိျပီး လုိက္နာက်င့္ၾကံႏုိင္ၾကရန္ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ေတာင္စြန္းဓမၼဒူတ ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး ေဟာၾကားခဲ့သည့္ တရားေတာ္ကို ကိုးကား၍ ဤဓမၼေဆာင္းပါးျဖင့္ ေက်းဇူးဆပ္ ေရးသားေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
တစ္ေန႔တာတြင္ ရရွိေအာင္ၾကိဳးစားအားထုတ္ရမည့္ တရားငါးမ်ိဳးတို႔ကို မွတ္သားရလြယ္ကူ ေအာင္ ေအာက္ပါလကၤာေလးကို က်က္မွတ္ထားပါေလ။
“ကုသုိလ္ဥစၥာ၊ က်န္းခန္႔သာ၍၊ ပညာတန္ခိုး၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွ၊ ထိုေန႔အတြက္၊ က်ိဳးမထြက္၊ သက္သက္ အခ်ည္ႏွီးတည္း။” တစ္ေန႔တာအတြက္-
(၁) ကုသုိလ္ရေအာင္၊
(၂) ဥစၥာရေအာင္၊
(၃) က်န္းမာေအာင္၊
(၄) ပညာရေအာင္၊
(၅) ဘုန္းတန္ခိုးရွိေအာင္ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ၾကိဳးစားၾကရမည္ျဖစ္၏။
တစ္ေန႔တာအတြက္ လူတစ္ေယာက္၏အိပ္ခ်ိန္သည္ (၈)နာရီထားလွ်င္ ရွစ္သံုးလီ ႏွစ္ဆယ့္ ေလး (တစ္ေန႔ ၂၄ နာရီမွ သံုးပံုပံု တစ္ပံု)မွာ အိပ္ျခင္းျဖင့္ကုန္၏။ အသက္ေျခာက္ဆယ္ ေနရမည့္သူအတြက္ အႏွစ္(၂၀) အိပ္ခ်ိန္ျဖစ္သည္။ တစ္ေန႔အတြက္ က်န္ရွိေနေသာ (၁၆)နာရီသည္ ေဖာ္ျပပါအက်ိဳးငါးမ်ိဳးရရွိေအာင္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ခြင့္ရွိေသာ အခ်ိန္တို႔ျဖစ္၏။ သတိတရားကင္းလြတ္ျခင္းျဖင့္- ထမင္းဟင္းခ်က္၊ ေရခ်ိဳးအ၀တ္ေလွ်ာ္၊ အ၀တ္အစားလဲ၊ အလွအပျပင္၊ ဟိုေရာက္သည္ေရာက္ စကားလက္စံုက်၊ ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္၊ အခ်င္းခ်င္း မေျပလည္ၾကသည့္အခါ အျပန္အလွန္ေျဖရွင္းျပၾက၊ မေက်နပ္ေတာ့ ႐ံုးေရာက္ဂတ္ေရာက္၊ ရန္ျဖစ္လို႔ ထိခိုက္ရင္ ေဆး႐ံုတက္ေဆးကုသ၊ ကိုယ့္ထက္သာလို႔ မနာလိုျဖစ္ရင္ သူ႔အေၾကာင္း အပုပ္ခ်၊ သူမ်ားထက္ ကိုယ္ကသာသြားရင္ ငါလိုလူ ဇမၺဴမရွိဟု ေမာ္ႂကြားၾက၊ ထင္သလို မျဖစ္လို႔ ေအာင္ျမင္မႈေတြ မရသည့္အခါမွာလည္း ေရစံုေမွ်ာျပီး ကိုယ့္ဘ၀ကိုယ္ဖ်က္သည့္ အရက္ေသစာျဖင့္သာ ခံစားမႈတို႔ကို ေျဖေဖ်ာက္ၾက၊ ကုိယ့္အေပၚ မွားဖူးလွ်င္ သူတစ္ပါးကို နာက်င္ေအာင္လည္း ကလဲ့စားေခ်ၾက၊ ထိုကဲ့သို႔ပင္ လူ႔ဘ၀ဆိုတာက “အသက္တစ္ရာ မေနရ၊ အမႈတစ္ရာေတာ့ ၾကံဳေတြ႔ရ” ဆိုသလို ျပႆနာေပါင္း ေသာင္းေျခာက္ေထာင္ စံုေနေအာင္ ၾကံဳေတြ႔ရသည္တြင္ သံသရာနယ္ခ်ဲ႕တရား “ဒိ႒ိ၊ တဏွာ၊ မာန” ဟူေသာ ပပဥၥတရားတို႔ျဖင့္ ေနကုန္ေအာင္ ေျဖရွင္းေနၾကပါလွ်င္ (၁၆) နာရီထဲက ႏႈတ္လိုက္ပါက တစ္ေန႔တာအတြက္ အခ်ိန္ကို အက်ိဳးရွိေအာင္ အသံုးခ်ေသာ နာရီမွာ သုညသာ အႂကြင္းရွိေတာ့၏။ ထုိသု႔ိဆိုလွ်င္ လူ႔ဘ၀ရျခင္းကား တန္ဖိုးမဲ့လွ၏။
က်န္ရွိသည့္အခ်ိန္တို႔တြင္ သတိသံေ၀ဂ,တရား အခါခါပြါးျပီး အခ်ိန္ရွိခိုက္ လံု႔လစုိက္မွ သင့္ေတာ္ေပမည္။ ယီးတီးေယာင္ေတာင္ ယခုတိုင္ေအာင္ေနေနလွ်င္ကား စိတ္ခ်ေတာ့ ဒုန္းဒုန္း ေသမင္းက ျမင္တိုင္းမုန္းေတာ့မည္။ သံသရာအဆက္ဆက္ ဖြင့္ေနက် ျဖစ္ခဲ့သည့္ ထို တဏွာဇာတ္ ဓာတ္ျပားေဟာင္းၾကီးကိုသာ မျငီးမညဴ မနားတမ္းဖြင့္ေနခဲ့ၾကသည္မွာ ယခုျဖင့္ ျငီးေငြဖို႔ သင့္လွေခ်ျပီ။ ျပန္ေပးပါလို႔ ေတာင္းမရတာက အခ်ိန္၊ မကုန္ဆံုးရန္ တားမရတာက လည္း အခ်ိန္၊ ထို႔ေၾကာင့္ သတိပညာျဖင့္ခ်င့္ခ်ိန္၍ အခ်ိန္ရွိခိုက္ လံု႔လစိုက္ အားထုတ္မွ သင့္ေတာ့မည္။
တစ္ေန႔တာအတြက္ ေဖာ္ျပပါတရားငါးမ်ဳိးမွ တစ္ခုႏွစ္ခုရလွ်င္ ေတာ္ေသးသည္၊ သံုးေလးခု ရလွ်င္ မဆိုးေသး၊ အားလံုးရရွိပါက ေက်နပ္စရာျဖစ္ပါသည္။ ထုိငါးမ်ိဳး တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးမွ တစ္ေန႔တာအတြက္ မရရွိလိုက္ပါလွ်င္ ထိုေန႔အတြက္ သက္သက္အခ်ည္းႏွီးေသာ ေန႔တစ္ေန႔ သာျဖစ္သည္။ အက်ိဳးမရွိဘဲ ကုန္ဆံုးသြားေသာ ေန႔တစ္ေန႔ျဖစ္၏။ ေသဖို႔အတြက္ စာရင္းေသာက္ရင္း အိပ္ရင္းေပ်ာ္ပါးရင္းျဖင့္ ေစာင့္ေနရသည့္ အေလာင္းေကာင္သက္သက္ မျဖစ္ေစ သင့္။ အေလာင္းေကာင္ကုိ အသံုးခ်၍ အခ်ိန္၏ ၀ါးမ်ဳိးမႈ ေအာက္မွ ႐ံုးထြက္ၾကရမည္ျဖစ္၏။
ဘုန္းတန္ခိုးရွိေအာင္က်င့္
ကိုယ္က်င့္သီလသည္ လူ႔ဘ၀တြင္ ဂုဏ္သိကၡာကို ျမွင့္တင္ေပး၏။ ၾကီးျမတ္ျခင္း၏အေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ “သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ”စေသာ သာသနာေတာ္သိကၡာသံုးရပ္တြင္ အစအဦး အေျခခံထားရမည့္ တရားလည္းျဖစ္သည္။ အစ၏ေကာင္းျခင္းရွိမွသာ အဆံုး၏ ေကာင္းျခင္း သို႔ ေရာက္ေစႏိုင္မည့္ တရားလည္းျဖစ္ေပသည္။
“ငါေျပာသလိုလုပ္၊ ငါလုပ္သလို မလုပ္ႏွင့္”ဆုိသည့္အတိုင္း အေျပာႏွင့္အလုပ္ မညီဘဲ က်င့္ၾကံ ေနထိုင္ျခင္းသည္ ဘုန္းတန္ခိုးကို ေမွးမွိန္ေစ၏။ ဘုရားရွင္ကဲ့သို႔ ငါေျပာသလိုလုပ္၊ ငါလုပ္ သလိုလည္းလုပ္ ျဖစ္ေအာင္ က်င့္ရမည္ျဖစ္သည္။ ၀ိဇၨာစရဏ သမၸေႏၷာ- အသိေရာ အက်င့္ပါ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ တပည့္သားေျမးအျဖစ္ ခံယူျပီး အတုယူ က်င့္ၾကံရာ၏။
ဒါနအမႈ ျပဳၾကရာ၌ နာမည္ၾကီးခ်င္လို႔၊ အခ်ီးမြမ္းခံခ်င္လို႔၊ လူအထင္ၾကီးေစခ်င္လိုလို႔၊ ေပးလွ်င္ ျပန္ရႏိုင္သည့္လာဘ္ကုိျမင္လို႔ မလွဴဒါန္းသင့္ေပ။ ထုိသို႔ေသာဒါနသည္ ဘုန္းတန္ခိုး မွိန္ေၾကာင္းျဖစ္၏။ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ လွဴဖြယ္ပစၥည္းတို႔ကို ႐ိုေသစြာ ေပးလွဴရာ၏။ ႐ိုေသစြာ လွဴဒါန္းတတ္ေသာ ဘုရားရွင္လက္ထက္က အနာထပိဏ္သူေဌးၾကီးတို႔၊ ၀ိသာခါေက်ာင္း အစ္မၾကီးတို႔သည္ ယခုထက္တိုင္ အတုယူမွတ္သားဖြယ္ ဘုရားဒကာ၊ ဘုရားအမ၊ ေက်ာင္းဒကာ၊ ေက်ာင္းအမၾကီးမ်ားအျဖစ္၊ ေလးစားစရာပုဂၢိဳလ္မ်ားအျဖစ္၊ စံျပဳထိုက္သူမ်ား အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရျပီး ဘုန္းကံလည္း လြန္စြာၾကီးမားခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္ခဲ့ေပသည္။ အလွဴခံ ပုဂၢိဳလ္အေပၚ၊ လွဴဖြယ္ပစၥည္းအေပၚတြင္ ႐ို႐ိုေသေသလွဴဒါန္းတတ္ေသာအမႈတြင္ သူေဌးၾကီး အနာထပိဏ္ႏွင့္ ၀ိသာခါတို႔အား ဥပမာျပ စံထားရမည့္အျပင္ အတုယူျပီးလည္း က်င့္ၾကံထိုက္ လွ၏။
နာမည္ၾကီးလို႐ံုသက္သက္ျဖင့္ ေကာင္းမႈျပဳခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ နာမည္ေကာင္းမထြက္ဘဲ နာမည္ ဆိုးသာထြက္ခ့ဲသည့္ ဦးသာဒြန္းအေၾကာင္း ေျပာျပခ်င္ပါသည္။ ဦးသာဒြန္းႏွင့္ေဒၚပုတို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံတြင္ ေကာင္းမႈျပဳတိုင္း ေဒၚပုသာ နာမည္ၾကီးျပီး ဦးသာဒြန္းအမည္မွာ တိမ္ျမဳပ္ လို႔ေန၏။ သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ ေက်ာင္းေဆာက္လွဴရာတြင္ ထိုေက်ာင္းကို ေဒၚပုေက်ာင္း ဟု လူသိမ်ားၾကသည္။ ၎ကို ဦးသာဒြန္းၾကီး မေက်နပ္ေပ။ အုတ္တံတိုင္းေဆာက္လွဴရာ တြင္လည္း ဦးသာဒြန္း+ေဒၚပုေကာင္းမႈဟု ကမၺည္းထုိးထားပါေသာ္လည္း ေဒၚပုအုတ္တံတိုင္း လို႔သာ အေျပာမ်ားၾက၏။ ၎ကိုလည္း ဦးသာဒြန္းၾကီး အခံရခက္ေနသည္။ တစ္ဖန္ ဦးသာဒြန္းက လူအမ်ား တည္းခို၊ အနားယူ၊ အပန္းေျဖတတ္သည့္ေနရာတြင္ ဇရပ္တစ္ေဆာင္ ေဆာက္ျပီး သူ႔နာမည္ကို ဆိုင္းဘုတ္မွာ အၾကီးၾကီးေရးကာ ေဒၚပု အမည္ကိုေတာ့ ေသးေသးေလးေရးျပီး လူအမ်ား ကြင္းကြင္းကြက္ကြက္ ျမင္သာႏိုင္ေအာင္ ဇရပ္၏နဖူးစီးမွာ ခ်ိတ္ထားေလ၏။ ထိုတြင္လည္း လူအမ်ားက ေဒၚပုဇရပ္လို႔သာ အသိမ်ားၾကျပီး ေဒၚပုဇရပ္ၾကီး ရွိတာ ေကာင္းလိုက္တာလို႔သာ ခ်ီးက်ဴးစကား ေျပာၾကားၾကေပသည္။
ေနာက္ဆံုးတြင္ ဦးသာဒြန္းၾကီးက လံုး၀ မခံမရပ္ႏုိင္ကာ ဒီေလာက္ေတာင္ျဖစ္လွတာ ဆိုျပီး ေဒၚပု မပါဘဲ ျပဳလုိ႔ရသည့္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈတစ္ခုခုကို စဥ္းစားခန္းထုတ္ျပန္၏။ အၾကံရသြား သည္မွာ သာသနာ့ေဘာင္၀င္ျပီး ရဟန္း၀တ္ေတာ့၏။ ရဟန္း၀တ္ျဖင့္ ဆြမ္းခံႂကြသည္တြင္ လူအမ်ား ဆီးၾကိဳစကားျဖင့္ ေျပာၾကသည္မွာ “ေဒၚပုဘုန္းၾကီးၾကီး ႂကြလာျပီ၊ ေဒၚပု ဘုန္းေတာ္ၾကီး ႂကြလာျပီ” ဟုသာ ျဖစ္ျပီး ဦးသာဒြန္းမွာ အမည္မက ဘုန္းၾကီးဘြဲ႔ပါ ကင္းေပ်ာက္သြားေသာေၾကာင့္ ေဒၚပုကို လက္ေျမွာက္အ႐ံႈးေပးကာ ဆြမ္းခံ ဆက္မႂကြေတာ့ ဘဲ လူထြက္ရန္ ေက်ာင္းအျမန္ေျပးေလေတာ့သည္။
လူထြက္ျပီးေနာက္ အရက္ေသာက္၊ ဘိန္းစားကာမွ နာမည္အရင္း ေပၚထြက္လာေလ၏။ ကေလးလူၾကီး ပါးစပ္ဖ်ားတြင္ ေရပန္းစားေတာ့၏။ “အရက္သမားသာဒြန္း၊ ဘိန္းစားသာဒြန္း” ဟူ၍ မသိသူ မရွိေလာက္ေအာင္ လူသိမ်ားျပီး အမွားသ႐ုပ္ စံျပအျဖစ္ ေျပာစမွတ္ တြင္ရစ္ခဲ့ ေတာ့၏။ နာမည္ၾကီးတိုင္း၊ လူသိမ်ားတိုင္း ဘုန္းကံၾကီးေနျခင္းမဟုတ္ေၾကာင္း သိထားသင့္ ေပသည္။
ေန႔စဥ္ ရရွိေအာင္ အားထုတ္ရမည့္ ဘုန္းကံၾကီးေၾကာင္း က်င့္စဥ္ေကာင္းမ်ားမွာ-
(၁) ကိုယ္က်င့္သီလေကာင္းရွိျခင္း၊
(၂) ေကာင္းတာေျပာ၊ ေကာင္းတာလုပ္တတ္သည့္ အေျပာႏွင့္အလုပ္ညီျခင္း၊
(၃) ဒါနအမႈျပဳရာ၌ သကၠစၥ- ႐ို႐ိုေသေသလွဴဒါန္းတတ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ၾကေပသည္။ ဘုန္းၾကီးလို ေသာ ေလာဘေစာ၍ ၾကိဳးစားအားထုတ္ရမည္မ်ဳိးမဟုတ္၊ ပါရမီအက်င့္ေကာင္းဟု သိရွိနား လည္ျပီး က်င့္ၾကံၾကိဳးစား ပြါးမ်ားအားထုတ္ရမည္ျဖစ္၏။
ပညာရေအာင္ဆည္းပူး
ပညာရွိျဖစ္ခ်င္လွ်င္ ပညာရွိသူကုိ ေပါင္းရ၏။ ပညာရွိထံ မွီ၀ဲဆည္းကပ္ နည္းယူရေပသည္။ အစဦးစြာ ပညာရွိျဖစ္ခ်င္စိတ္ ရွိရမည္ျဖစ္၏။ ကိုယ္က သူ႔ကိုအလိုရွိမွ သူက ကိုယ့္ဆီေရာက္ မည္ျဖစ္၏။ ကိုယ္က သူ႔ကိုအလိုမရွိလွ်င္ သူက ကိုယ့္ဆီ မေရာက္ႏိုင္သည့္သေဘာျဖစ္သည္။
ဘ၀တစ္ခု အစျပဳလာသည့္အတြက္ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ လံုးပန္းရေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းအတြက္ မည္သူမဆို သင္ၾကရေပသည္။ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေနထိုင္ စားေသာက္၊ ၀တ္စားဆင္ယင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အတတ္ပညာမ်ားကို သင္ယူၾကရသည္။ ေလ့လာ ၾကရသည္။ ဆည္းပူးၾကရသည္။ ကၽြမ္းက်င္မႈရွိေအာင္လည္း ၾကိဳးစားၾကရေပသည္။ သို႔မွသာ ဘ၀မွာ ခ်မ္းသာစြာ ေနထိုင္ႏိုင္ၾကမည္။ သူတစ္ပါးကို အားကိုးေနရျခင္းထက္ ကိုယ့္အားကို ကိုယ္ကိုးႏိုင္ျခင္းက ပို၍ ခ်မ္းသာသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ မိမိကိုယ္တိုင္ တတ္ေျမာက္ေအာင္ အက်ဳိးျဖစ္ေစသည့္ ပညာတို႔ကို သင္ယူၾကရေပမည္။
ရသမွ်ပညာတို႔ကို သင္ယူတတ္ေျမာက္ထားေသာေၾကာင့္ ဘ၀ကို ဘယ္ပညာရပ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ ျဖတ္သန္းေနလို႔ကလည္း မသင့္ေတာ္ေသးေပ။ ငါးမွ်ားတတ္လို႔ တံငွါသည္ဘ၀၊ ေလးပစ္ ေကာင္းလို႔ မုဆိုးဘ၀၊ ဖဲ႐ိုက္ကၽြမ္းလို႔ အေလာင္းကစားသမားဘ၀ အျဖစ္ျဖင့္ေတာ့ စား၀တ္ေန ေရး ေျပလည္ျပီးေရာလည္း ဘ၀ကို ျဖတ္သန္းဖို႔ မသင့္ေတာ္ေသးေပ။ သူတစ္ပါးဆင္းရဲျပီးမွ ကိုယ္ခ်မ္းသာေရးအတြက္ေတာ့ မေတာင့္တအပ္ေပ။ မလိုလားအပ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘ၀ကို ထိန္းေၾကာင္းတတ္ေစရန္ လိုအပ္ျခင္းေၾကာင့္ ဘ၀ထိန္းေၾကာင္းပညာတို႔ကိုလည္း ဆည္းပူးရ ပါမည္။ ရွာေဖြရပါမည္။ သတိလက္လႊတ္၍ အခ်ိန္ကုိ ကုန္မသြားသင့္ေပ။
ေလာေကာ သတၱာန မာေစေတာ- ေလာေကာ= ေလာကကမၻာၾကီးသည္၊ သတၱာန= သတၱ၀ါတို႔အတြက္၊ အာေစေတာ= ဆရာသမား ျဖစ္၏။ မိမိပတ္၀န္းက်င္ရွိ ျမင္ရသမွ်၊ ၾကားသမွ်၊ ၾကံဳေတြ႔ရသမွ်တို႔ကို မိမိ၏ဆရာလို႔ မွတ္ယူရ၏။ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားကို ေတြ႔သည့္ အခါတြင္ ထိုသုိ႔ေနထိုင္က်င့္ၾကံရန္၊ ထိုသို႔ အားထုတ္ရန္ မိမိအား သင္ေပးေနသည္ဟု မွတ္ယူျပီး လိုက္နာက်င့္ၾကံရမည္။ သူယုတ္မာတို႔ကို ေတြ႔သည့္အခါတြင္လည္း ထိုသူတို႔သည္ မိမိအား ထိုသို႔ မျပဳလုပ္ရန္ သင္ေပးေနသည္ဟု မွတ္ယူၾကရမည္။ ၎တို႔၏ အက်င့္ဆိုးမ်ား သည္ သံသရာ၌ လြန္စြာဒုကၡေရာက္ၾကရလိမ့္ဦးမည္ဟု သံေ၀ဂပြါးျပီး ဆင္ျခင္ရ၏။ လူမိုက္တို႔ ၏အလုပ္တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရေပသည္။ ထုိသို႔ျဖင့္ ဘ၀ကို ထိန္းေၾကာင္း ျပဳျပင္ေနထုိင္ရေပ သည္။ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာဂႏၶာ႐ံုဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးက ဆုံးမထားသည္မွာ- “လူဟာ ဘယ္အခ်ိန္အထိ မိမိကုိယ္ကိုယ္ ေကာင္းေအာင္ ျပဳျပင္ေနထိုင္သြားရမည္နည္းဟူမူ အသက္ ဆံုးသည့္အခ်ိန္အထိ မိမိကိုယ္ကိုယ္ ေကာင္းေအာင္ ျပဳျပင္ေနထိုင္သြားရမည္” ဟူ၍ ဆံုးမ ခဲ့ပါသည္။
ဒါန၊ သီလစေသာ ကံလမ္းျဖင့္ လူ၊ နတ္ခ်မ္းသာသို႔လည္းေကာင္း၊ စ်ာန္ရရွိေသာ သမာဓိ စြမ္းအားျဖင့္ ျဗဟၼာခ်မ္းသာသို႔လည္းေကာင္း ေကာင္းရာသုဂတိသို႔ ေရာက္ရွိခံစားၾကရ၏။ ၎မွာ သာသနာပကာလ၌လည္း ရရွိႏိုင္ၾကေသာ အခြင့္အေရးတို႔ျဖစ္သည္။ ၀ိပႆနာပညာ ကား ဘုရားရွင္တစ္ဆူဆူ ပြင့္ထြန္းေပၚေပါက္ခ်ိန္ႏွင့္ၾကံဳမွ တတ္ေျမာက္ႏိုင္ေသာ ၾကံဳေတာင့္ ၾကံဳခဲသည့္ပညာျဖစ္၏။ ၀ိပႆနာပညာျဖင့္ အားထုတ္မွ နိဗၺာန္က ထိုးထြင္း သိျမင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ၀ိပႆနာ- ၀ိ= အထူးထူး၊ အျပားျပား၊ အဖန္တလဲလဲ၊ ပႆနာ= ႐ႈမွတ္ပြါးမ်ား ျခင္းျဖစ္သည္။ မ်က္စိျဖင့္ ၾကည့္လွ်င္ ေမာင္ျဖဴ၊ ေမာင္နီ၊ ေမာင္ညိဳ၊ ငါ့ဒူး၊ ငါ့ေပါင္၊ ငါ့ေျခ၊ ငါ့လက္ဟူ၍ ျမင္ရ၏။ ဉာဏ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္လုိက္လွ်င္ ႐ုပ္တရားတို႔ ေပါင္းစုထားေသာ ႐ုပ္အစု၊ နာမ္တရားတို႔ ေပါင္းစုထားေသာ နာမ္အစုဟု ျမင္ရ၏။ ပညာျဖင့္ျမင္ရသည့္အခါတြင္ ႐ုပ္မွာလည္း ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းသေဘာ၊ နာမ္မွာလည္း ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းသေဘာသာ ရွိေသာ ေၾကာင့္ ေလာကဓမၼတို႔သည္ ျဖစ္ျပီးလွ်င္ ပ်က္တတ္ေသာသေဘာသာလွ်င္ ရွိၾက၏။ ထိုသို႔ မျမဲျခင္းေၾကာင့္ ဆင္းရဲလွ၏၊ ထုိတရားတို႔သည္ မိမိအလိုသုိ႔လည္းမလိုက္၊ မည္သူ တစ္စံုတစ္ဦးက ခိုင္းေနလို႔ လုပ္ေနျခင္းမ်ိဳးလည္း မဟုတ္၊ ငါပိုင္ငါးစိုးလည္း မရသည္ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အတၱမဟုတ္ အနတၱသေဘာတရားတို႔သာ ျဖစ္ၾကကုန္၏”ဟူ၍ အဖန္တလဲလဲ ႐ႈမွတ္ပြါးမ်ားေနျခင္းသည္ ၀ိပႆနာ အားထုတ္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။
ထုိသို႔အားထုတ္ရန္အတြက္ ေနရာေရြးရန္မလို၊ အခ်ိန္ေရြးရန္မလိုေပ။ သတိတရားသာ အျမဲရွိေနရန္ လိုအပ္၏။ ေလ်ာင္း၊ ထုိင္၊ ရပ္၊ သြား ေလးပါးဣရိယာပုတ္ရွိရာတြင္ မိမိႏွင့္ သပၸါယမွ်ေအာင္ေနျပီး သတိတရားရွိစြာျဖင့္ ၀ိပႆနာအားထုတ္ပါလွ်င္ နိဗၺာန္ကို ေလ်ာင္းရင္း ျဖင့္လည္း ျမင္ၾကရမည္။ ထိုင္ရင္းျဖင့္လည္း ျမင္ၾကရမည္။ ရပ္ရင္းျဖင့္လည္း ျမင္ၾကရမည္။ သြားေနရင္းျဖင့္လည္း ျမင္ၾကရမည္ကို ယံုၾကည္စြာအားထုတ္ၾကပါကုန္။
ေန႔စဥ္ ရရွိေအာင္ အားထုတ္ရမည့္ ပညာသံုးမ်ိဳးမွာ-
(၁) သင္ယူရမည့္အတတ္ပညာ၊
(၂) ဘ၀ကို လမ္းမွန္ေအာင္ ဘ၀ထိန္းေၾကာင္းေရးပညာ၊
(၃) နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း မျဖစ္မေနအားထုတ္ရမည့္ ၀ိပႆနာပညာ တို႔ ျဖစ္ၾကေပသည္။
က်န္းမာေအာင္ေန
အာေရာဂ် ပရမ လာဘ- က်န္းမာျခင္းသည္ ျမတ္ေသာ လာဘ္တစ္ပါးျဖစ္၏။ က်န္းမာမွ တျခားခ်မ္းသာတု႔ိကုိ ရရွိႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ မက်န္းမာလွ်င္ ေလာကီခ်မ္းသာေရာ၊ ေလာကုတၱ ရာခ်မ္းသာပါ ဆံုး႐ံႈးႏိုင္ေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ က်န္းမာေအာင္ေနနည္းပညာ၊ က်န္းမာေရး ေကာင္းေၾကာင္းအက်င့္တို႔ ေန႔စဥ္ ရရွိေအာင္ အားထုတ္ရပါမည္။ မနက္တိုင္း ေရေသာက္ျပီး သည္ႏွင့္ ဆီး၊ ၀မ္းက,အစ ပံုမွန္ရွိမရွိ သတိထားရပါမည္။ က်န္းမာေရးေကာင္းရန္အတြက္ ဆီး၊ ၀မ္း၊ ေသြး၊ ေလမ်ား ညီညြတ္မႈရွိေနရမည္။
တရားအားထုတ္ရာတြင္ ထိုင္မွတရား ထင္ေနၾကသူမ်ား ရွိၾက၏။ ထုိင္ျပီး ေနကုန္ေအာင္ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ေသြးေလမ်ား မညီမညြတ္ျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စၾကႍေလွ်ာက္ေပး ရမည္။ တရားအမွတ္ မျပတ္ဖို႔သာလို၏။ ထိုင္ျခင္းျပတ္သြားလွ်င္ တရားအားထုတ္ျခင္း ရပ္သြားသည္ဟူေသာ အစြဲရွိေနလွ်င္ ျဖဳတ္သင့္ေပသည္။ ဘုရားရွင္က ႏွမ္းတစ္ေစ့မွ်ေလာက္ ေသာ အစာကို၀င္လွ်င္ပင္ အသက္ရွင္ေနႏိုုင္ေသာ ပါရမီေထာက္ပံ့သည့္ ကိုယ္ခံအားရွိသူ ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒုကၠရစရိယအက်င့္ကို ေျခာက္ႏွစ္ၾကာက်င့္ႏိုင္ေပသည္။ ဘုရားအေလာင္း ေတာ္တို႔မွတစ္ပါး မည္သူမွ် မစြမ္းႏိုင္ေပ။ မိမိတို႔က တစ္ရက္ေလာက္ ထမင္းမစားလိုက္ရ လွ်င္ပင္ အားျပတ္ျပီး တရားဆက္အားမထုတ္ႏိုင္ဘဲျဖစ္ႏိုင္၏။ “ထမင္းအသက္ ခုနစ္ရက္” ဆိုသည့္အတုိင္း ခုနစ္ရက္ထက္ အစာငတ္ပါလွ်င္ အသက္ေသသြားႏိုင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ မွ်တေအာင္စားေပးဖို႔ လုိအပ္၏။
၀ိပႆနာအားထုတ္ရာတြင္ ကိုယ္ဆင္းရဲ၊ စိတ္ဆင္းရဲခံျပီး အားထုတ္ရမည္ မဟုတ္၊ ဉာဏ္ေတာ့ ဆင္းရဲသည့္ အားထုတ္နည္းျဖစ္ေပသည္။ ကိုယ္က်န္းမာ၊ စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ ေနတတ္ရပါမည္။ စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ မေနတတ္လွ်င္လည္း က်န္းမာေရးအတြက္ ထိခိုက္ ႏိုင္၏။ က်န္ဖန္ျပီး စိတ္ပူတတ္သူမ်ား ႏွလံုးေရာဂါရတတ္ေသာေၾကာင့္ စိတ္ေအးခ်မ္းေအာင္ ေနျခင္းျဖင့္ က်န္းမာေရးကို ဂ႐ုစုိက္ရမည္ျဖစ္သည္။
ျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကားထားေသာ ေအာက္ပါအသက္ရွည္က်န္းမာေၾကာင္း နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား ကို က်င့္ၾကံျပီး ေန႔စဥ္ က်န္းမာေရးအတြက္ အားထုတ္ၾကပါေလ-
(၁) မိမိႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ ေဆး၀ါးဓာတ္စာ၊ အစားအေသာက္၊ အေနအထိုင္ တို႔ႏွင့္သာ ျပဳမူေနထိုင္ စားေသာက္ျခင္း၊
(၂) အတိုင္းအရွည္သိျပီး ခ်င့္ခ်ိန္စားေသာက္တတ္ျခင္း၊
(၃) ေၾကလြယ္က်က္လြယ္ေသာ အစားအေသာက္ကိုသာ စားေသာက္ျခင္း၊
(၄) ငါးပါးသီလျမဲျခင္း၊
(၅) ကလ်ာဏမိတၱ-အေဆြခင္ပြန္းေကာင္းရွိျခင္း တုိ႔ ျဖစ္ၾကေပသည္။
ဥစၥာရေအာင္ရွာ
ဘုရားရွင္က စီးပြါးမရွာရန္ တားျမစ္ထားျခင္းမရွိေပ။ စီးပြါးရွာေနလွ်င္ တရား,မရႏိုင္လို႔ ေဟာၾကားမထားေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ စီးပြါးလည္းရွာ တရားလည္းအားထုတ္ရေပမည္။ သမၼ ေလာဘႏွင့္ ၀ိသမၼေလာဘဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိရာတြင္ သမၼေလာဘျဖင့္ စီးပြါးရွာထိုက္ေပသည္။ ၀ိသမၼေလာဘျဖင့္ စီးပြါးမရွာထိုက္ေပ။ သမၼေလာဘဆိုသည္မွာ သူ႔ဘက္ကိုလည္းၾကည့္တတ္၊ ကိုယ္ဘက္ကိုယ္လည္း ၾကည့္တတ္ေသာ စီးပြါးရွာျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္၏။ ၀ိ၀မၼေလာဘဆိုသည္မွာ ကုိယ္ခ်မ္းသာျပီးေရာ၊ သူ ဘာျဖစ္ျဖစ္၊ ငါ့ျမင္းငါစိုင္း စစ္ကိုင္းေရာက္ေရာက္၊ ငါ့ေလွငါထိုး ပဲခူး ေရာက္ေရာက္ဟူေသာ ငါတေကာ, ေကာတတ္သည့္ ငါေကာင္းစားေရးကိုသာ အဓိက ထားျပီး သူတစ္ပါးပ်က္စီးေၾကာင္းကို ထည့္မတြက္ဘဲ ကိုယ္ခ်င္းစာတရား ေခါင္းပါးသူတို႔၏ စီးပြါးရွာျခင္းမ်ိဳးကို ေခၚေပသည္။
ထိုႏွစ္မ်ဳိးတြင္ သမၼေလာဘျဖင့္ စီးပြါးရွာရမည္။ ဘုရားရွင္လက္ထက္က အနာထပိဏ္ သူေဌးၾကီးသည္ ေသာတာပန္ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္၏။ စီးပြါးဥစၥာကို ရွာေဖြပါသည္။ တရားရသြားလွ်င္ ဘာစီးပြါးမွ မရွာေတာ့ဘဲေနျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ေပ။ သာသနာေတာ္ၾကီးပြါးေၾကာင္း ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေက်ာင္း၊ ေဆး ဟူေသာ ပစၥည္းေလးပါးအား ေထာက္ပံ့ႏိုင္ရန္အတြက္ စီးပြါးဥစၥာမရွိဘဲ လက္ခ်ည္းသက္သက္ျဖင့္ သာသနာေတာ္စည္ပင္ပါေစဟု ဆုေတာင္းေန႐ံုျဖင့္ ျဖစ္လာ လိမ့္မည့္မဟုတ္ေပ။ အနာထပိဏ္သူေဌးၾကီးကဲ့သို႔ အားထုတ္ၾကိဳးပမ္းသြားရပါမည္။ ယခု ေခတ္ဆိုလွ်င္ ဦးေအာင္ျမင့္(လူပ်ံေတာ္ပတၱျမား)သည္လည္း သာသနာေတာ္အတြက္ရည္စူးျပီး စီးပြါးရွာခဲ့သူတစ္ဦးျဖစ္ေပသည္။ မႏၲေလး မစိုးရိမ္စာသင္တိုက္ၾကီးအား တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ သားအဖႏွစ္ဦးသည္လည္း ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ားျဖစ္လင့္ကစား သာသနာေတာ္အတြက္ ရည္စူးျပီး စီးပြါးရွာခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ သာသနာ့အာဇာနည္မ်ား ေမြးထုတ္ေပးသည့္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးကို တည္ေထာင္ေပးႏိုင္ခဲ့သည္ မဟုတ္ပါေလာ။
စီးပြါးရွာရာတြင္ သူတစ္ပါးကိုလည္း ၾကည့္တတ္ရမည္။ ကိုယ့္အက်ိဳးလည္း ၾကည့္တတ္ရမည္။ အတၱႏွင့္ပရဆိုေသာ မိမိသူတစ္ပါး အက်ိဳးကိုၾကည့္ျပီး မွ်တေအာင္ ရွာတတ္ရမည္ျဖစ္သည္။ “ဘာပဲလုပ္လုပ္ ေစတနာေကာင္းေလးထည့္လုပ္၊ ဘာပဲေရာင္းေရာင္း ေစတနာေကာင္းေလး ထည့္ေရာင္း” ဆိုေသာ အဆံုးအမေလးကုိ အျမဲႏွလံုးသြင္းကာ စီးပြါးဥစၥာရွာေဖြၾက၍ သာသနာေတာ္ အတြက္လည္း ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းၾကပါက ယခုဘ၀ ခ်မ္းသာ႐ံုတင္မက ေနာင္သံသရာလည္း ခ်မ္းသာျပီး ေနာက္ဆုံး နိဗၺာန္သို႔ အက်ိဳးျပဳေသာ ပါရမီကုသုိလ္ထူးမ်ား ရရွိသြားၾကမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ကုသိုလ္ရေအာင္ အားထုတ္
“ေရဗူးႏွင့္ ဖိနပ္ မပါလွ်င္ ေႏြခါမွ သိမည္၊ ဒါနႏွင့္သီလ မပါလွ်င္ ေသခါက် သိမည္။”ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္ေလးမွာ ဒါန၊ သီလအားထုတ္ဖို႔ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေရွးက ဒါနျပဳလုပ္ခဲ့သူတို႔မွာ ယခုဘ၀ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာေနႏိုင္ၾက၏။ စား၊ ၀တ္၊ ေနေရးအတြက္ ေနကုန္ေအာင္ ပင္းပန္းၾကီးစြာ မရွာေဖြရေပ။ သက္သက္သာသာျဖင့္ ရရွိသံုးေဆာင္ႏိုင္ၾက၏။ ၎မွာ မိမိတို႔ေဘးတြင္ ျမင္သာေသာဥပမာမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ မျမင္သာႏိုင္ေသာ အခ်က္တစ္ခ်က္ရွိ၏။ တခ်ိဳ႕ အကုသုိလ္အလုပ္ျဖင့္ စီးပြါးရွာေသာ္လည္း ခ်မ္းသာေနၾကျပီး တခ်ိဳ႕ ကုသိုလ္တရားပြါးမ်ားျပီး ေကာင္းရာေကာင္းေၾကာင္း လုပ္ကိုင္စားေသာက္ပါေသာ္ လည္း ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေနၾက၏။ ထုိကြာျခားခ်က္ကိုျမင္လွ်င္ ကံ,ကံ၏အက်ိဳးကို မယံုၾကည္ဘဲ ရွိတတ္ေပသည္။
ဘုရားရွင္ေဟာၾကားထားေသာ ကံေလးမ်ိဳးရွိ၏။ (၁) အျဖဴကံ၊ (၂) အမည္းကံ၊ (၃) အျဖဴ အမည္း ေရာသည့္ကံ၊ (၄) အျဖဴအမည္း မေရာသည့္ကံတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ အျဖဴကံသည္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ လုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေကာင္းက်ိဳးသက္သက္ေပးျခင္း၊ အမည္းကံသည္ မေကာင္းသည့္ အကုသုိလ္လုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဆိုးက်ိဳးသက္သက္ေပးျခင္း၊ အျဖဴအမည္း ေရာသည့္ကံသည့္ ေကာင္းသည့္ ကုသိုလ္အလုပ္ေရာ၊ မေကာင္းသည့္ အကုသုိလ္အလုပ္ေရာ ဒြန္တြဲလုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳး ေရာေႏွာေပးျခင္း၊ အျဖဴအမည္း မေရာသည့္ ကံမွာ ကုသုိလ္လည္းမဟုတ္ အကုသုိလ္လည္းမဟုတ္ ၀ိပႆနာကုသုိလ္ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္၏။ အဟတၱမဂ္ဖိုလ္ကုသိုလ္ပင္ျဖစ္သည္။ သံသရာ၌ အျဖဴအမည္း ေရာသည့္ကံမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ ေသာေၾကာင့္ ယခုဘ၀တြင္ ေကာင္းမႈျဖင့္လုပ္စားေသာ္လည္း အတိတ္က အကုသုိလ္ အက်ိဳးေပးေနခ်ိန္တြင္ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာမ်ား မရရွိမခံစားရေပ။ မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္ အလုပ္တို႔ျဖင့္ စီးပြါးရွာေသာ္လည္း ၾကီးပြါးတိုးတက္ေအာင္ျမင္ေနျပီး ခ်မ္းသာႂကြယ္၀ ေနၾကျခင္းမွာ အတိတ္က ကုသုိလ္အက်ိဳးေပးေနခ်ိန္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ရရွိခံစားေနရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
ဒါနျပဳရာတြင္ ဒါန၏အက်ိဳးကို သိထားျခင္းသာျဖစ္ျပီး အက်ိဳးကိုေမွ်ာ္ျပီးလွဴျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ေပ။ သူတစ္ပါးခ်မ္းသာေရးအတြက္ ေမတၱာစိတ္သက္သက္ျဖင့္ ေပးကမ္းျခင္းျဖစ္၏။ နိဗၺာန္၏ အေထာက္အပံ့့ျဖစ္ေအာင္ ေပးလွဴရေပသည္။ ထိုသို႔ရည္စူးျပီး ဒါနျပဳရာတြင္ “တစ္ယာ ကြမ္းေဆး၊ ေရေအးတစ္ခြက္၊ ဆီတစ္စက္ႏွင့္၊ လကၻက္တစ္႐ိုး၊ ၾကံတစ္ခ်ိဳးမွ်၊ ျမတ္ႏိုးၾကည္ျဖဴ၊ ဒါနဟူသည္၊ အလွဴေကာင္းမႈ၊ ရရာျပဳေလာ့။” ဟူေသာ မာဃေဒ၀လကၤာအတိုင္း က်င့္ၾကံအား ထုတ္ၾကပါကုန္။
ဒါနသာျပဳခဲ့ျပီး သီလမပါခဲ့သူမ်ားမွာ အသက္ၾကာရွည္ မေနရဘဲရွိ၏။ တခ်ိဳ႕ အမိ၀မ္းထဲမွာပင္ ေသၾကရ၏။ တခ်ိဳ႕ ေမြးျပီးခ်င္း ေသၾကရ၏။ တခ်ိဳ႕ အရြယ္ငယ္စဥ္မွာ ေသၾကရ၏။ ထိုသို႔ အသက္တိုျခင္း၊ အနာေရာဂါထူေျပာျခင္း၊ အဂၤါမျပည့္စံုျခင္းစသည္တို႔မွာ သံသရာက သီလ နည္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ပစၥည္းဥစၥာေပါႂကြယ္၀ေသာ္လည္း သီလနည္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ထိုသို႔ေသာ ဆိုးက်ိဳးမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရကာ စိတ္မခ်မ္းမသာျဖစ္ၾကရေပ၏။ ဒါန၏အက်ိဳးတရား တို႔မွာ သီလပါမွ ပိုျပီး ျပည့္စံုေကာင္းမြန္စြာ အက်ိဳးခံစားႏိုင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒါနလည္းျပဳ သီလလည္းေဆာက္တည္ၾကရန္ အားထုတ္ၾကရပါမည္။
စိတ္ခ်မ္းခ်မ္းသာသာျဖင့္ ေနႏိုင္ရန္အတြက္ သမထဘာ၀နာ ပြါးမ်ားအားထုတ္ၾကရ၏။ စိတ္၏ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမႈရွိျခင္းေၾကာင့္ ပညာရရန္လည္း လြယ္ကူ၏။ စိတ္ျငိမ္သည့္အတြက္ အာ႐ံုတရားမ်ားေနာက္သို႔ စိတ္ဗ်ာမမ်ားေတာ့ဘဲ ျငိမ္ျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေနႏိုင္၏။ တရား အားထုတ္ရာတြင္ အေစာင့္အေရွာက္ သမထကမၼ႒ာန္မ်ားျဖစ္သည့္ ေမတၱာကမၼ႒ာန္း၊ ဗုဒၶါႏုႆတိကမၼ႒ာန္း၊ မရဏာႏုႆတိကမၼ႒ာန္း၊ အသုဘကမၼ႒ာန္းတို႔ကို ပြါးမ်ားအားထုတ္ရ ေပသည္။ ေမတၱာပြါးျခင္းျဖင့္ စိတ္ေအးခ်မ္းမႈ ရရွိ၏။ ေဘးရန္လည္းကင္း၏။ တရား အားထုတ္ရာတြင္ အေႏွာင့္အယွက္မ်ား နည္းပါးသျဖင့္ စိတ္ခ်မ္းသာႏိုင္ေပသည္။ ဘုရား ဂုဏ္ေတာ္မ်ား အခါခါပြါးျခင္းျဖင့္ ဘုရားကို ၾကည္ညိဳေသာ သဒၶါတရားမ်ား ထက္ျမက္ ေစသည္။ အႂကြင္းမဲ့ ယံုၾကည္စိတ္မ်ား ေရာက္ရွိလာ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားဆံုးမသည့္အတိုင္း က်င့္ၾကံအားထုတ္မႈမ်ား ပို၍ပို၍ ယံုၾကည္စြာ လုပ္ေဆာင္လာႏိုင္ေပသည္။ မရဏာႏုႆတိပြါး မ်ားျခင္းျဖင့္ သတိတရားကို ျဖစ္ေစ၏။ ေသျခင္းတရားကို အမွတ္ရေနသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ေကာင္းမႈတို႔ကို မေမ့မေလ်ာ့ ပြါးမ်ားအားထုတ္လို္စိတ္မ်ား ထက္သန္ေစေပသည္။ အသုဘ ကမၼ႒ာန္းပြါးျခင္းသည္ ေလာဘကို အျမန္ကုန္ေစေသာကမၼ႒ာန္းျဖစ္၏။ သံသရာအဆက္ဆက္ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း ထုိေလာဘတရားေၾကာင့္ ရွည္ၾကာစြာ က်င္လည္ခဲ့ရေပျပီ။ ခင္တြယ္စရာ၊ တက္မက္စရာဟူ၍ အခါခါပြါးေနသူ၌ ေလာဘတရား တိုးပြါးၾကျပီး ရြံရွာစရာ၊ မတင့္တယ္ ဖြယ္ရာကို အခါခါပြါးမ်ားသူတို႔တြင္ ေလာဘကို အျမန္ကုန္ေစ၏။ တရားအားထုတ္ရာတြင္ ထို အေစာင့္အေရွာက္ ကမၼ႒ာန္းတုိ႔ကို ပြါးမ်ားအားထုတ္ေပးၾကရပါမည္။
နက္နဲခက္ခဲသည့္တရားတို႔ကုိ ပညာၾကီးသူတို႔သည္ လ်င္ျမန္လြယ္ကူစြာ သိႏိုင္၏။ ၀ိပႆနာ တရား အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ပါရမီမျပည့္ေသး၍ ယခုဘ၀ နိဗၺာန္ မျမင္ရေသးေတာင္မွ ေနာင္ဘ၀ အဆက္ဆက္ ပညာၾကီးရင့္ေၾကာင္း ကုသုိလ္ျဖစ္၏။ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္၌ တရားေတာ္ ကုိ တခဏမွ်ေဟာၾကားလိုက္႐ံုျဖင့္ သစၥာေလးပါးကို ထိုးထြင္းသိသူတို႔မွာ သံသရာက ၀ိပႆနာတရား ပြါးမ်ားခဲ့ၾကသူမ်ားျဖစ္၏။ “၀ိပႆနာ တရား အခါခါ ပြါးမ်ားပါေသာ္လည္း တရားမရေသး”ဟူ၍ စိတ္ပ်က္အားငယ္ရန္ မေနသင့္ေပ။ ပါရမီတရား မျပည့္မျခင္း ျဖည့္က်င့္ ဆည္းပူးရသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ရွည္ဇြဲသန္သည္းခံျပီး ပြါးမ်ားအားထုတ္ၾကရမည္။ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး ေဟာၾကားသလို ေျပာရလွ်င္ သတိတရားမျပတ္မလပ္ဘဲ အားထုတ္ႏိုင္ပါက မနက္အားထုတ္ ညေန တရားရႏိုင္ေပသည္။ ေသခါနီးအထိ အားထုတ္ ေနာက္ဘ၀ ေသာတာပန္ အရင္ျဖစ္ႏွင့္မည္။ ေနာက္ဘ၀ ေသာတာပန္ မျဖစ္ႏွင့္ေသးလွ်င္ လည္း ဓမၼကထိကနတ္သားက ဘုရားတရား ေဟာၾကားေပးလုိက္သည္ႏွင့္ ခ်က္ခ်င္း တရားရသြားႏိုင္ေပသည္။
ေန႔စဥ္ ကုသိုလ္ရေအာင္အားထုတ္ရမည္မွာ ဒါနျပဳ၊ သီလေဆာက္တည္၊ သမထအားထုတ္၊ ၀ိပႆနာပြါးမ်ားျခင္းျဖင့္ က်င့္ၾကံရေပမည္။ ငါတို႔ျဖင့္ ၀ိပႆနာမွ ၀ိပႆနာဟူ၍ ဒါန၊ သမထ တို႔ကို ပစ္ပယ္၍လည္း မေနသင့္ေပ။ တခ်ိဳ႕ရွိတတ္လို႔ သတိေပးျခင္းျဖစ္၏။ ဒါနသည္ သံသရာရွည္သည္ဟု ေဟာၾကားသူမ်ားရွိၾကေပသည္။ ဒါနသည္ ေလာဘကိုသတ္ျခင္း ျဖစ္၏။ ကိုယ့္မွာရွိေနသည့္ ပစၥည္းဥစၥာတို႔ကို ခင္တြယ္သည့္ ေလာဘတဏွာကို ပယ္သတ္ႏိုင္မွ ဒါနကို ျပဳႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဆရာၾကီး ဦးေရႊေအာင္ေရးသားခဲ့သည့္ “တစ္စတစ္စ၊ စြန္၀ံ့မွလွ်င္၊ ဘ၀ေနာက္ေႏွာင္း၊ ဆက္တိုင္းေကာင္း၏။”ဆိုသည့္အတိုင္း ေလာဘကို တစ္စတစ္စ စြန္႔ႏိုုင္ျပီး ေနာက္ဆံုး ကုန္ခန္းသြားျပီး ဘ၀နိဂံုး အဆံုးသတ္ႏိုင္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။
ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ရရွိေအာင္ ပြါးမ်ားအားထုတ္ရမည့္ (၁) ကုသုိလ္၊ (၂) ဥစၥာ၊ (၃) က်န္းမာေရး၊ (၄) ပညာ (၅) ဘုန္းတန္ခိုး စသည္တို႔ကို အႏွစ္ထပ္ထုတ္လိုက္လွ်င္
(၁) က်န္းမာေရးကို အထူးဂ႐ုစုိက္ျပီး
(၂) နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း ကုသိုလ္တရားအားလုံးတို႔ကို ပြါးမ်ားအားထုတ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ေန႔စဥ္ ထိုငါးမ်ိဳး ရရွိေအာင္ အားထုတ္ဖုိ႔ သတိျဖစ္ေစရန္အတြက္ “ငါးမ်ိဳး = ယေန႔ ဘာရျပီးျပီလဲ?” ဟူေသာ ေမးခြန္းေလးကို မိမိကိုယ္ကို ေန႔စဥ္ ေမးသင့္ေပသည္။ ည အိပ္ယာ ၀င္ခ်ိန္ မအိပ္ခင္ ေမးမိလိုက္လို႔ ဘုရားရွိခိုးျပီးမွအိပ္လိုက္လွ်င္ပင္ လြန္စြာအက်ိဳးမ်ားသြားပါ မည္။ ဘုရားရွင္လက္ထက္က စ႑ာလီဟူေသာ မိန္းမၾကမ္းၾကီးသည္ သာသနာတြင္း လူျဖစ္ ခြင့္ရေသာ္လည္း ေတာင္ေမြးကို အေဖာ္ျပဳခ်ိန္အထိ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာကိုပင္ ကိုးကြယ္ရ ေကာင္းမွန္း မသိခဲ့သူျဖစ္၏။ တစ္ေန႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ထုိ အမ်ိဳးသမီးၾကီးသည္ ေသျပီးေနာက္ ငရဲသို႔ လားရေတာ့မည္ကို ျမင္ေလသည္။ ဘုရားရွင္က ခ်ီးေျမွာက္ေတာ္မူလို ေသာေၾကာင့္ ထို အမ်ိဳးသမီးၾကီး ေသရမည့္လမ္းမွ ဆီးၾကိဳ၍ ႂကြခ်ီေတာ္မူ၏။ လမ္း၌ ဆံုေသာ အခါ ဘုရားရွင္က ရပ္ေတာ္မူျပီး အရွင္အာနႏၵာအား ၾကည့္ေတာ္မူေလသည္။ အရွင္အာနႏၵာ လည္း ထိုအမ်ိဳးသမီးကို ဘုရားရွင္ ခ်ီးေျမွာက္ေတာ္မူလိုေၾကာင္းသိျပီး “ေလာကတြင္ အျမတ္ဆံုးျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ အသင့္အား ခ်ီးေျမွာက္ရန္ လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္” ဟုဆိုျပီး ဘုရားရွင္အား ရွိခိုးရန္ တိုက္တြန္းေလ၏။
စ႑ာလီအဘြားအိုၾကီးသည္ ဘုရားရွင္၏ မဟာက႐ုဏာေတာ္ျဖင့္ ၾကည့္႐ႈေနသည္ကို ျမင္လွ်င္ ေလာက၌ အျမတ္ဆံုး ဘုရားရွင္အား ယခုမွ သိခြင့္ရတယ္၊ ငါ့လိုလူကိုေတာင္ က႐ုဏာထားေတာ္ မူေပတယ္ဟူ၍ သတိသံေ၀ဂျဖစ္ျပီး ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ေျခဖမိုးေတာ္ကို အားရပါးရ ရွိခိုးေလ၏။ ဘုရားရွင္လည္း အေထာက္အပံ့ေကာင္း ရသြားသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ဆက္လက္၍ ႂကြခ်ီေတာ္မူေလသည္။ အမ်ိဳးသမီးၾကီးသည္ ဘုရားရွင္အား ၾကည္ညိဳရင္း က်န္ရစ္ခဲ့ျပီး ခရီးဆက္ေလေသာ္ ႏြားေခြ႔ခံရကာ ထိုလမ္းမွာပင္ ေသဆံုးျပီး ဘုရားရွင္အား ၾကည္ညိဳစိတ္ေၾကာင့္ နတ္ျပည္၌ စႏၵာလီနတ္သမီးအျဖစ္ ထင္ရွားျဖစ္ခဲ့ေလသည္။
စာ႐ႈသူဓမၼမိတ္ေဆြအေပါင္း ကိုယ္က်န္းမာ စိတ္ခ်မ္းသာစြာျဖင့္ ပါရမီကုသိုလ္တရားမ်ား ပြါးမ်ား အားထုတ္ႏိုင္ၾကပါေစ။
(ဣဒံ ေမ ပုညံ အာသ၀ကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု)
အျပည့္အစုံသုိ႔ဘ၀တြင္ အခ်ိန္သည္ လူတိုင္းရရွိၾကသည့္ တူမွ်ေသာအခြင့္အေရးတစ္ခုပင္။ အခ်ိန္ကို မိမိတုိ႔ ၏အသံုးခ်မႈအလိုက္ ရရွိသည့္အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား မတူၾကေပ။ “အခ်ိန္္ရွိခိုက္ လုံ႔လစိုက္” ႏိုင္ၾကရန္အတြက္ အခ်ိန္ကို မည္သို႔အသံုးခ်ၾကရမည္ကို သိရွိျပီး လုိက္နာက်င့္ၾကံႏုိင္ၾကရန္ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ေတာင္စြန္းဓမၼဒူတ ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး ေဟာၾကားခဲ့သည့္ တရားေတာ္ကို ကိုးကား၍ ဤဓမၼေဆာင္းပါးျဖင့္ ေက်းဇူးဆပ္ ေရးသားေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
တစ္ေန႔တာတြင္ ရရွိေအာင္ၾကိဳးစားအားထုတ္ရမည့္ တရားငါးမ်ိဳးတို႔ကို မွတ္သားရလြယ္ကူ ေအာင္ ေအာက္ပါလကၤာေလးကို က်က္မွတ္ထားပါေလ။
“ကုသုိလ္ဥစၥာ၊ က်န္းခန္႔သာ၍၊ ပညာတန္ခိုး၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွ၊ ထိုေန႔အတြက္၊ က်ိဳးမထြက္၊ သက္သက္ အခ်ည္ႏွီးတည္း။” တစ္ေန႔တာအတြက္-
(၁) ကုသုိလ္ရေအာင္၊
(၂) ဥစၥာရေအာင္၊
(၃) က်န္းမာေအာင္၊
(၄) ပညာရေအာင္၊
(၅) ဘုန္းတန္ခိုးရွိေအာင္ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ၾကိဳးစားၾကရမည္ျဖစ္၏။
တစ္ေန႔တာအတြက္ လူတစ္ေယာက္၏အိပ္ခ်ိန္သည္ (၈)နာရီထားလွ်င္ ရွစ္သံုးလီ ႏွစ္ဆယ့္ ေလး (တစ္ေန႔ ၂၄ နာရီမွ သံုးပံုပံု တစ္ပံု)မွာ အိပ္ျခင္းျဖင့္ကုန္၏။ အသက္ေျခာက္ဆယ္ ေနရမည့္သူအတြက္ အႏွစ္(၂၀) အိပ္ခ်ိန္ျဖစ္သည္။ တစ္ေန႔အတြက္ က်န္ရွိေနေသာ (၁၆)နာရီသည္ ေဖာ္ျပပါအက်ိဳးငါးမ်ိဳးရရွိေအာင္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ခြင့္ရွိေသာ အခ်ိန္တို႔ျဖစ္၏။ သတိတရားကင္းလြတ္ျခင္းျဖင့္- ထမင္းဟင္းခ်က္၊ ေရခ်ိဳးအ၀တ္ေလွ်ာ္၊ အ၀တ္အစားလဲ၊ အလွအပျပင္၊ ဟိုေရာက္သည္ေရာက္ စကားလက္စံုက်၊ ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္၊ အခ်င္းခ်င္း မေျပလည္ၾကသည့္အခါ အျပန္အလွန္ေျဖရွင္းျပၾက၊ မေက်နပ္ေတာ့ ႐ံုးေရာက္ဂတ္ေရာက္၊ ရန္ျဖစ္လို႔ ထိခိုက္ရင္ ေဆး႐ံုတက္ေဆးကုသ၊ ကိုယ့္ထက္သာလို႔ မနာလိုျဖစ္ရင္ သူ႔အေၾကာင္း အပုပ္ခ်၊ သူမ်ားထက္ ကိုယ္ကသာသြားရင္ ငါလိုလူ ဇမၺဴမရွိဟု ေမာ္ႂကြားၾက၊ ထင္သလို မျဖစ္လို႔ ေအာင္ျမင္မႈေတြ မရသည့္အခါမွာလည္း ေရစံုေမွ်ာျပီး ကိုယ့္ဘ၀ကိုယ္ဖ်က္သည့္ အရက္ေသစာျဖင့္သာ ခံစားမႈတို႔ကို ေျဖေဖ်ာက္ၾက၊ ကုိယ့္အေပၚ မွားဖူးလွ်င္ သူတစ္ပါးကို နာက်င္ေအာင္လည္း ကလဲ့စားေခ်ၾက၊ ထိုကဲ့သို႔ပင္ လူ႔ဘ၀ဆိုတာက “အသက္တစ္ရာ မေနရ၊ အမႈတစ္ရာေတာ့ ၾကံဳေတြ႔ရ” ဆိုသလို ျပႆနာေပါင္း ေသာင္းေျခာက္ေထာင္ စံုေနေအာင္ ၾကံဳေတြ႔ရသည္တြင္ သံသရာနယ္ခ်ဲ႕တရား “ဒိ႒ိ၊ တဏွာ၊ မာန” ဟူေသာ ပပဥၥတရားတို႔ျဖင့္ ေနကုန္ေအာင္ ေျဖရွင္းေနၾကပါလွ်င္ (၁၆) နာရီထဲက ႏႈတ္လိုက္ပါက တစ္ေန႔တာအတြက္ အခ်ိန္ကို အက်ိဳးရွိေအာင္ အသံုးခ်ေသာ နာရီမွာ သုညသာ အႂကြင္းရွိေတာ့၏။ ထုိသု႔ိဆိုလွ်င္ လူ႔ဘ၀ရျခင္းကား တန္ဖိုးမဲ့လွ၏။
က်န္ရွိသည့္အခ်ိန္တို႔တြင္ သတိသံေ၀ဂ,တရား အခါခါပြါးျပီး အခ်ိန္ရွိခိုက္ လံု႔လစုိက္မွ သင့္ေတာ္ေပမည္။ ယီးတီးေယာင္ေတာင္ ယခုတိုင္ေအာင္ေနေနလွ်င္ကား စိတ္ခ်ေတာ့ ဒုန္းဒုန္း ေသမင္းက ျမင္တိုင္းမုန္းေတာ့မည္။ သံသရာအဆက္ဆက္ ဖြင့္ေနက် ျဖစ္ခဲ့သည့္ ထို တဏွာဇာတ္ ဓာတ္ျပားေဟာင္းၾကီးကိုသာ မျငီးမညဴ မနားတမ္းဖြင့္ေနခဲ့ၾကသည္မွာ ယခုျဖင့္ ျငီးေငြဖို႔ သင့္လွေခ်ျပီ။ ျပန္ေပးပါလို႔ ေတာင္းမရတာက အခ်ိန္၊ မကုန္ဆံုးရန္ တားမရတာက လည္း အခ်ိန္၊ ထို႔ေၾကာင့္ သတိပညာျဖင့္ခ်င့္ခ်ိန္၍ အခ်ိန္ရွိခိုက္ လံု႔လစိုက္ အားထုတ္မွ သင့္ေတာ့မည္။
တစ္ေန႔တာအတြက္ ေဖာ္ျပပါတရားငါးမ်ဳိးမွ တစ္ခုႏွစ္ခုရလွ်င္ ေတာ္ေသးသည္၊ သံုးေလးခု ရလွ်င္ မဆိုးေသး၊ အားလံုးရရွိပါက ေက်နပ္စရာျဖစ္ပါသည္။ ထုိငါးမ်ိဳး တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးမွ တစ္ေန႔တာအတြက္ မရရွိလိုက္ပါလွ်င္ ထိုေန႔အတြက္ သက္သက္အခ်ည္းႏွီးေသာ ေန႔တစ္ေန႔ သာျဖစ္သည္။ အက်ိဳးမရွိဘဲ ကုန္ဆံုးသြားေသာ ေန႔တစ္ေန႔ျဖစ္၏။ ေသဖို႔အတြက္ စာရင္းေသာက္ရင္း အိပ္ရင္းေပ်ာ္ပါးရင္းျဖင့္ ေစာင့္ေနရသည့္ အေလာင္းေကာင္သက္သက္ မျဖစ္ေစ သင့္။ အေလာင္းေကာင္ကုိ အသံုးခ်၍ အခ်ိန္၏ ၀ါးမ်ဳိးမႈ ေအာက္မွ ႐ံုးထြက္ၾကရမည္ျဖစ္၏။
ဘုန္းတန္ခိုးရွိေအာင္က်င့္
ကိုယ္က်င့္သီလသည္ လူ႔ဘ၀တြင္ ဂုဏ္သိကၡာကို ျမွင့္တင္ေပး၏။ ၾကီးျမတ္ျခင္း၏အေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ “သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ”စေသာ သာသနာေတာ္သိကၡာသံုးရပ္တြင္ အစအဦး အေျခခံထားရမည့္ တရားလည္းျဖစ္သည္။ အစ၏ေကာင္းျခင္းရွိမွသာ အဆံုး၏ ေကာင္းျခင္း သို႔ ေရာက္ေစႏိုင္မည့္ တရားလည္းျဖစ္ေပသည္။
“ငါေျပာသလိုလုပ္၊ ငါလုပ္သလို မလုပ္ႏွင့္”ဆုိသည့္အတိုင္း အေျပာႏွင့္အလုပ္ မညီဘဲ က်င့္ၾကံ ေနထိုင္ျခင္းသည္ ဘုန္းတန္ခိုးကို ေမွးမွိန္ေစ၏။ ဘုရားရွင္ကဲ့သို႔ ငါေျပာသလိုလုပ္၊ ငါလုပ္ သလိုလည္းလုပ္ ျဖစ္ေအာင္ က်င့္ရမည္ျဖစ္သည္။ ၀ိဇၨာစရဏ သမၸေႏၷာ- အသိေရာ အက်င့္ပါ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ တပည့္သားေျမးအျဖစ္ ခံယူျပီး အတုယူ က်င့္ၾကံရာ၏။
ဒါနအမႈ ျပဳၾကရာ၌ နာမည္ၾကီးခ်င္လို႔၊ အခ်ီးမြမ္းခံခ်င္လို႔၊ လူအထင္ၾကီးေစခ်င္လိုလို႔၊ ေပးလွ်င္ ျပန္ရႏိုင္သည့္လာဘ္ကုိျမင္လို႔ မလွဴဒါန္းသင့္ေပ။ ထုိသို႔ေသာဒါနသည္ ဘုန္းတန္ခိုး မွိန္ေၾကာင္းျဖစ္၏။ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ လွဴဖြယ္ပစၥည္းတို႔ကို ႐ိုေသစြာ ေပးလွဴရာ၏။ ႐ိုေသစြာ လွဴဒါန္းတတ္ေသာ ဘုရားရွင္လက္ထက္က အနာထပိဏ္သူေဌးၾကီးတို႔၊ ၀ိသာခါေက်ာင္း အစ္မၾကီးတို႔သည္ ယခုထက္တိုင္ အတုယူမွတ္သားဖြယ္ ဘုရားဒကာ၊ ဘုရားအမ၊ ေက်ာင္းဒကာ၊ ေက်ာင္းအမၾကီးမ်ားအျဖစ္၊ ေလးစားစရာပုဂၢိဳလ္မ်ားအျဖစ္၊ စံျပဳထိုက္သူမ်ား အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရျပီး ဘုန္းကံလည္း လြန္စြာၾကီးမားခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္ခဲ့ေပသည္။ အလွဴခံ ပုဂၢိဳလ္အေပၚ၊ လွဴဖြယ္ပစၥည္းအေပၚတြင္ ႐ို႐ိုေသေသလွဴဒါန္းတတ္ေသာအမႈတြင္ သူေဌးၾကီး အနာထပိဏ္ႏွင့္ ၀ိသာခါတို႔အား ဥပမာျပ စံထားရမည့္အျပင္ အတုယူျပီးလည္း က်င့္ၾကံထိုက္ လွ၏။
နာမည္ၾကီးလို႐ံုသက္သက္ျဖင့္ ေကာင္းမႈျပဳခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ နာမည္ေကာင္းမထြက္ဘဲ နာမည္ ဆိုးသာထြက္ခ့ဲသည့္ ဦးသာဒြန္းအေၾကာင္း ေျပာျပခ်င္ပါသည္။ ဦးသာဒြန္းႏွင့္ေဒၚပုတို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံတြင္ ေကာင္းမႈျပဳတိုင္း ေဒၚပုသာ နာမည္ၾကီးျပီး ဦးသာဒြန္းအမည္မွာ တိမ္ျမဳပ္ လို႔ေန၏။ သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ ေက်ာင္းေဆာက္လွဴရာတြင္ ထိုေက်ာင္းကို ေဒၚပုေက်ာင္း ဟု လူသိမ်ားၾကသည္။ ၎ကို ဦးသာဒြန္းၾကီး မေက်နပ္ေပ။ အုတ္တံတိုင္းေဆာက္လွဴရာ တြင္လည္း ဦးသာဒြန္း+ေဒၚပုေကာင္းမႈဟု ကမၺည္းထုိးထားပါေသာ္လည္း ေဒၚပုအုတ္တံတိုင္း လို႔သာ အေျပာမ်ားၾက၏။ ၎ကိုလည္း ဦးသာဒြန္းၾကီး အခံရခက္ေနသည္။ တစ္ဖန္ ဦးသာဒြန္းက လူအမ်ား တည္းခို၊ အနားယူ၊ အပန္းေျဖတတ္သည့္ေနရာတြင္ ဇရပ္တစ္ေဆာင္ ေဆာက္ျပီး သူ႔နာမည္ကို ဆိုင္းဘုတ္မွာ အၾကီးၾကီးေရးကာ ေဒၚပု အမည္ကိုေတာ့ ေသးေသးေလးေရးျပီး လူအမ်ား ကြင္းကြင္းကြက္ကြက္ ျမင္သာႏိုင္ေအာင္ ဇရပ္၏နဖူးစီးမွာ ခ်ိတ္ထားေလ၏။ ထိုတြင္လည္း လူအမ်ားက ေဒၚပုဇရပ္လို႔သာ အသိမ်ားၾကျပီး ေဒၚပုဇရပ္ၾကီး ရွိတာ ေကာင္းလိုက္တာလို႔သာ ခ်ီးက်ဴးစကား ေျပာၾကားၾကေပသည္။
ေနာက္ဆံုးတြင္ ဦးသာဒြန္းၾကီးက လံုး၀ မခံမရပ္ႏုိင္ကာ ဒီေလာက္ေတာင္ျဖစ္လွတာ ဆိုျပီး ေဒၚပု မပါဘဲ ျပဳလုိ႔ရသည့္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈတစ္ခုခုကို စဥ္းစားခန္းထုတ္ျပန္၏။ အၾကံရသြား သည္မွာ သာသနာ့ေဘာင္၀င္ျပီး ရဟန္း၀တ္ေတာ့၏။ ရဟန္း၀တ္ျဖင့္ ဆြမ္းခံႂကြသည္တြင္ လူအမ်ား ဆီးၾကိဳစကားျဖင့္ ေျပာၾကသည္မွာ “ေဒၚပုဘုန္းၾကီးၾကီး ႂကြလာျပီ၊ ေဒၚပု ဘုန္းေတာ္ၾကီး ႂကြလာျပီ” ဟုသာ ျဖစ္ျပီး ဦးသာဒြန္းမွာ အမည္မက ဘုန္းၾကီးဘြဲ႔ပါ ကင္းေပ်ာက္သြားေသာေၾကာင့္ ေဒၚပုကို လက္ေျမွာက္အ႐ံႈးေပးကာ ဆြမ္းခံ ဆက္မႂကြေတာ့ ဘဲ လူထြက္ရန္ ေက်ာင္းအျမန္ေျပးေလေတာ့သည္။
လူထြက္ျပီးေနာက္ အရက္ေသာက္၊ ဘိန္းစားကာမွ နာမည္အရင္း ေပၚထြက္လာေလ၏။ ကေလးလူၾကီး ပါးစပ္ဖ်ားတြင္ ေရပန္းစားေတာ့၏။ “အရက္သမားသာဒြန္း၊ ဘိန္းစားသာဒြန္း” ဟူ၍ မသိသူ မရွိေလာက္ေအာင္ လူသိမ်ားျပီး အမွားသ႐ုပ္ စံျပအျဖစ္ ေျပာစမွတ္ တြင္ရစ္ခဲ့ ေတာ့၏။ နာမည္ၾကီးတိုင္း၊ လူသိမ်ားတိုင္း ဘုန္းကံၾကီးေနျခင္းမဟုတ္ေၾကာင္း သိထားသင့္ ေပသည္။
ေန႔စဥ္ ရရွိေအာင္ အားထုတ္ရမည့္ ဘုန္းကံၾကီးေၾကာင္း က်င့္စဥ္ေကာင္းမ်ားမွာ-
(၁) ကိုယ္က်င့္သီလေကာင္းရွိျခင္း၊
(၂) ေကာင္းတာေျပာ၊ ေကာင္းတာလုပ္တတ္သည့္ အေျပာႏွင့္အလုပ္ညီျခင္း၊
(၃) ဒါနအမႈျပဳရာ၌ သကၠစၥ- ႐ို႐ိုေသေသလွဴဒါန္းတတ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ၾကေပသည္။ ဘုန္းၾကီးလို ေသာ ေလာဘေစာ၍ ၾကိဳးစားအားထုတ္ရမည္မ်ဳိးမဟုတ္၊ ပါရမီအက်င့္ေကာင္းဟု သိရွိနား လည္ျပီး က်င့္ၾကံၾကိဳးစား ပြါးမ်ားအားထုတ္ရမည္ျဖစ္၏။
ပညာရေအာင္ဆည္းပူး
ပညာရွိျဖစ္ခ်င္လွ်င္ ပညာရွိသူကုိ ေပါင္းရ၏။ ပညာရွိထံ မွီ၀ဲဆည္းကပ္ နည္းယူရေပသည္။ အစဦးစြာ ပညာရွိျဖစ္ခ်င္စိတ္ ရွိရမည္ျဖစ္၏။ ကိုယ္က သူ႔ကိုအလိုရွိမွ သူက ကိုယ့္ဆီေရာက္ မည္ျဖစ္၏။ ကိုယ္က သူ႔ကိုအလိုမရွိလွ်င္ သူက ကိုယ့္ဆီ မေရာက္ႏိုင္သည့္သေဘာျဖစ္သည္။
ဘ၀တစ္ခု အစျပဳလာသည့္အတြက္ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ လံုးပန္းရေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းအတြက္ မည္သူမဆို သင္ၾကရေပသည္။ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေနထိုင္ စားေသာက္၊ ၀တ္စားဆင္ယင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အတတ္ပညာမ်ားကို သင္ယူၾကရသည္။ ေလ့လာ ၾကရသည္။ ဆည္းပူးၾကရသည္။ ကၽြမ္းက်င္မႈရွိေအာင္လည္း ၾကိဳးစားၾကရေပသည္။ သို႔မွသာ ဘ၀မွာ ခ်မ္းသာစြာ ေနထိုင္ႏိုင္ၾကမည္။ သူတစ္ပါးကို အားကိုးေနရျခင္းထက္ ကိုယ့္အားကို ကိုယ္ကိုးႏိုင္ျခင္းက ပို၍ ခ်မ္းသာသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ မိမိကိုယ္တိုင္ တတ္ေျမာက္ေအာင္ အက်ဳိးျဖစ္ေစသည့္ ပညာတို႔ကို သင္ယူၾကရေပမည္။
ရသမွ်ပညာတို႔ကို သင္ယူတတ္ေျမာက္ထားေသာေၾကာင့္ ဘ၀ကို ဘယ္ပညာရပ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ ျဖတ္သန္းေနလို႔ကလည္း မသင့္ေတာ္ေသးေပ။ ငါးမွ်ားတတ္လို႔ တံငွါသည္ဘ၀၊ ေလးပစ္ ေကာင္းလို႔ မုဆိုးဘ၀၊ ဖဲ႐ိုက္ကၽြမ္းလို႔ အေလာင္းကစားသမားဘ၀ အျဖစ္ျဖင့္ေတာ့ စား၀တ္ေန ေရး ေျပလည္ျပီးေရာလည္း ဘ၀ကို ျဖတ္သန္းဖို႔ မသင့္ေတာ္ေသးေပ။ သူတစ္ပါးဆင္းရဲျပီးမွ ကိုယ္ခ်မ္းသာေရးအတြက္ေတာ့ မေတာင့္တအပ္ေပ။ မလိုလားအပ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘ၀ကို ထိန္းေၾကာင္းတတ္ေစရန္ လိုအပ္ျခင္းေၾကာင့္ ဘ၀ထိန္းေၾကာင္းပညာတို႔ကိုလည္း ဆည္းပူးရ ပါမည္။ ရွာေဖြရပါမည္။ သတိလက္လႊတ္၍ အခ်ိန္ကုိ ကုန္မသြားသင့္ေပ။
ေလာေကာ သတၱာန မာေစေတာ- ေလာေကာ= ေလာကကမၻာၾကီးသည္၊ သတၱာန= သတၱ၀ါတို႔အတြက္၊ အာေစေတာ= ဆရာသမား ျဖစ္၏။ မိမိပတ္၀န္းက်င္ရွိ ျမင္ရသမွ်၊ ၾကားသမွ်၊ ၾကံဳေတြ႔ရသမွ်တို႔ကို မိမိ၏ဆရာလို႔ မွတ္ယူရ၏။ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားကို ေတြ႔သည့္ အခါတြင္ ထိုသုိ႔ေနထိုင္က်င့္ၾကံရန္၊ ထိုသို႔ အားထုတ္ရန္ မိမိအား သင္ေပးေနသည္ဟု မွတ္ယူျပီး လိုက္နာက်င့္ၾကံရမည္။ သူယုတ္မာတို႔ကို ေတြ႔သည့္အခါတြင္လည္း ထိုသူတို႔သည္ မိမိအား ထိုသို႔ မျပဳလုပ္ရန္ သင္ေပးေနသည္ဟု မွတ္ယူၾကရမည္။ ၎တို႔၏ အက်င့္ဆိုးမ်ား သည္ သံသရာ၌ လြန္စြာဒုကၡေရာက္ၾကရလိမ့္ဦးမည္ဟု သံေ၀ဂပြါးျပီး ဆင္ျခင္ရ၏။ လူမိုက္တို႔ ၏အလုပ္တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရေပသည္။ ထုိသို႔ျဖင့္ ဘ၀ကို ထိန္းေၾကာင္း ျပဳျပင္ေနထုိင္ရေပ သည္။ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာဂႏၶာ႐ံုဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးက ဆုံးမထားသည္မွာ- “လူဟာ ဘယ္အခ်ိန္အထိ မိမိကုိယ္ကိုယ္ ေကာင္းေအာင္ ျပဳျပင္ေနထိုင္သြားရမည္နည္းဟူမူ အသက္ ဆံုးသည့္အခ်ိန္အထိ မိမိကိုယ္ကိုယ္ ေကာင္းေအာင္ ျပဳျပင္ေနထိုင္သြားရမည္” ဟူ၍ ဆံုးမ ခဲ့ပါသည္။
ဒါန၊ သီလစေသာ ကံလမ္းျဖင့္ လူ၊ နတ္ခ်မ္းသာသို႔လည္းေကာင္း၊ စ်ာန္ရရွိေသာ သမာဓိ စြမ္းအားျဖင့္ ျဗဟၼာခ်မ္းသာသို႔လည္းေကာင္း ေကာင္းရာသုဂတိသို႔ ေရာက္ရွိခံစားၾကရ၏။ ၎မွာ သာသနာပကာလ၌လည္း ရရွိႏိုင္ၾကေသာ အခြင့္အေရးတို႔ျဖစ္သည္။ ၀ိပႆနာပညာ ကား ဘုရားရွင္တစ္ဆူဆူ ပြင့္ထြန္းေပၚေပါက္ခ်ိန္ႏွင့္ၾကံဳမွ တတ္ေျမာက္ႏိုင္ေသာ ၾကံဳေတာင့္ ၾကံဳခဲသည့္ပညာျဖစ္၏။ ၀ိပႆနာပညာျဖင့္ အားထုတ္မွ နိဗၺာန္က ထိုးထြင္း သိျမင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ၀ိပႆနာ- ၀ိ= အထူးထူး၊ အျပားျပား၊ အဖန္တလဲလဲ၊ ပႆနာ= ႐ႈမွတ္ပြါးမ်ား ျခင္းျဖစ္သည္။ မ်က္စိျဖင့္ ၾကည့္လွ်င္ ေမာင္ျဖဴ၊ ေမာင္နီ၊ ေမာင္ညိဳ၊ ငါ့ဒူး၊ ငါ့ေပါင္၊ ငါ့ေျခ၊ ငါ့လက္ဟူ၍ ျမင္ရ၏။ ဉာဏ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္လုိက္လွ်င္ ႐ုပ္တရားတို႔ ေပါင္းစုထားေသာ ႐ုပ္အစု၊ နာမ္တရားတို႔ ေပါင္းစုထားေသာ နာမ္အစုဟု ျမင္ရ၏။ ပညာျဖင့္ျမင္ရသည့္အခါတြင္ ႐ုပ္မွာလည္း ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းသေဘာ၊ နာမ္မွာလည္း ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းသေဘာသာ ရွိေသာ ေၾကာင့္ ေလာကဓမၼတို႔သည္ ျဖစ္ျပီးလွ်င္ ပ်က္တတ္ေသာသေဘာသာလွ်င္ ရွိၾက၏။ ထိုသို႔ မျမဲျခင္းေၾကာင့္ ဆင္းရဲလွ၏၊ ထုိတရားတို႔သည္ မိမိအလိုသုိ႔လည္းမလိုက္၊ မည္သူ တစ္စံုတစ္ဦးက ခိုင္းေနလို႔ လုပ္ေနျခင္းမ်ိဳးလည္း မဟုတ္၊ ငါပိုင္ငါးစိုးလည္း မရသည္ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အတၱမဟုတ္ အနတၱသေဘာတရားတို႔သာ ျဖစ္ၾကကုန္၏”ဟူ၍ အဖန္တလဲလဲ ႐ႈမွတ္ပြါးမ်ားေနျခင္းသည္ ၀ိပႆနာ အားထုတ္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။
ထုိသို႔အားထုတ္ရန္အတြက္ ေနရာေရြးရန္မလို၊ အခ်ိန္ေရြးရန္မလိုေပ။ သတိတရားသာ အျမဲရွိေနရန္ လိုအပ္၏။ ေလ်ာင္း၊ ထုိင္၊ ရပ္၊ သြား ေလးပါးဣရိယာပုတ္ရွိရာတြင္ မိမိႏွင့္ သပၸါယမွ်ေအာင္ေနျပီး သတိတရားရွိစြာျဖင့္ ၀ိပႆနာအားထုတ္ပါလွ်င္ နိဗၺာန္ကို ေလ်ာင္းရင္း ျဖင့္လည္း ျမင္ၾကရမည္။ ထိုင္ရင္းျဖင့္လည္း ျမင္ၾကရမည္။ ရပ္ရင္းျဖင့္လည္း ျမင္ၾကရမည္။ သြားေနရင္းျဖင့္လည္း ျမင္ၾကရမည္ကို ယံုၾကည္စြာအားထုတ္ၾကပါကုန္။
ေန႔စဥ္ ရရွိေအာင္ အားထုတ္ရမည့္ ပညာသံုးမ်ိဳးမွာ-
(၁) သင္ယူရမည့္အတတ္ပညာ၊
(၂) ဘ၀ကို လမ္းမွန္ေအာင္ ဘ၀ထိန္းေၾကာင္းေရးပညာ၊
(၃) နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း မျဖစ္မေနအားထုတ္ရမည့္ ၀ိပႆနာပညာ တို႔ ျဖစ္ၾကေပသည္။
က်န္းမာေအာင္ေန
အာေရာဂ် ပရမ လာဘ- က်န္းမာျခင္းသည္ ျမတ္ေသာ လာဘ္တစ္ပါးျဖစ္၏။ က်န္းမာမွ တျခားခ်မ္းသာတု႔ိကုိ ရရွိႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ မက်န္းမာလွ်င္ ေလာကီခ်မ္းသာေရာ၊ ေလာကုတၱ ရာခ်မ္းသာပါ ဆံုး႐ံႈးႏိုင္ေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ က်န္းမာေအာင္ေနနည္းပညာ၊ က်န္းမာေရး ေကာင္းေၾကာင္းအက်င့္တို႔ ေန႔စဥ္ ရရွိေအာင္ အားထုတ္ရပါမည္။ မနက္တိုင္း ေရေသာက္ျပီး သည္ႏွင့္ ဆီး၊ ၀မ္းက,အစ ပံုမွန္ရွိမရွိ သတိထားရပါမည္။ က်န္းမာေရးေကာင္းရန္အတြက္ ဆီး၊ ၀မ္း၊ ေသြး၊ ေလမ်ား ညီညြတ္မႈရွိေနရမည္။
တရားအားထုတ္ရာတြင္ ထိုင္မွတရား ထင္ေနၾကသူမ်ား ရွိၾက၏။ ထုိင္ျပီး ေနကုန္ေအာင္ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ေသြးေလမ်ား မညီမညြတ္ျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စၾကႍေလွ်ာက္ေပး ရမည္။ တရားအမွတ္ မျပတ္ဖို႔သာလို၏။ ထိုင္ျခင္းျပတ္သြားလွ်င္ တရားအားထုတ္ျခင္း ရပ္သြားသည္ဟူေသာ အစြဲရွိေနလွ်င္ ျဖဳတ္သင့္ေပသည္။ ဘုရားရွင္က ႏွမ္းတစ္ေစ့မွ်ေလာက္ ေသာ အစာကို၀င္လွ်င္ပင္ အသက္ရွင္ေနႏိုုင္ေသာ ပါရမီေထာက္ပံ့သည့္ ကိုယ္ခံအားရွိသူ ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒုကၠရစရိယအက်င့္ကို ေျခာက္ႏွစ္ၾကာက်င့္ႏိုင္ေပသည္။ ဘုရားအေလာင္း ေတာ္တို႔မွတစ္ပါး မည္သူမွ် မစြမ္းႏိုင္ေပ။ မိမိတို႔က တစ္ရက္ေလာက္ ထမင္းမစားလိုက္ရ လွ်င္ပင္ အားျပတ္ျပီး တရားဆက္အားမထုတ္ႏိုင္ဘဲျဖစ္ႏိုင္၏။ “ထမင္းအသက္ ခုနစ္ရက္” ဆိုသည့္အတုိင္း ခုနစ္ရက္ထက္ အစာငတ္ပါလွ်င္ အသက္ေသသြားႏိုင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ မွ်တေအာင္စားေပးဖို႔ လုိအပ္၏။
၀ိပႆနာအားထုတ္ရာတြင္ ကိုယ္ဆင္းရဲ၊ စိတ္ဆင္းရဲခံျပီး အားထုတ္ရမည္ မဟုတ္၊ ဉာဏ္ေတာ့ ဆင္းရဲသည့္ အားထုတ္နည္းျဖစ္ေပသည္။ ကိုယ္က်န္းမာ၊ စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ ေနတတ္ရပါမည္။ စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ မေနတတ္လွ်င္လည္း က်န္းမာေရးအတြက္ ထိခိုက္ ႏိုင္၏။ က်န္ဖန္ျပီး စိတ္ပူတတ္သူမ်ား ႏွလံုးေရာဂါရတတ္ေသာေၾကာင့္ စိတ္ေအးခ်မ္းေအာင္ ေနျခင္းျဖင့္ က်န္းမာေရးကို ဂ႐ုစုိက္ရမည္ျဖစ္သည္။
ျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကားထားေသာ ေအာက္ပါအသက္ရွည္က်န္းမာေၾကာင္း နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား ကို က်င့္ၾကံျပီး ေန႔စဥ္ က်န္းမာေရးအတြက္ အားထုတ္ၾကပါေလ-
(၁) မိမိႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ ေဆး၀ါးဓာတ္စာ၊ အစားအေသာက္၊ အေနအထိုင္ တို႔ႏွင့္သာ ျပဳမူေနထိုင္ စားေသာက္ျခင္း၊
(၂) အတိုင္းအရွည္သိျပီး ခ်င့္ခ်ိန္စားေသာက္တတ္ျခင္း၊
(၃) ေၾကလြယ္က်က္လြယ္ေသာ အစားအေသာက္ကိုသာ စားေသာက္ျခင္း၊
(၄) ငါးပါးသီလျမဲျခင္း၊
(၅) ကလ်ာဏမိတၱ-အေဆြခင္ပြန္းေကာင္းရွိျခင္း တုိ႔ ျဖစ္ၾကေပသည္။
ဥစၥာရေအာင္ရွာ
ဘုရားရွင္က စီးပြါးမရွာရန္ တားျမစ္ထားျခင္းမရွိေပ။ စီးပြါးရွာေနလွ်င္ တရား,မရႏိုင္လို႔ ေဟာၾကားမထားေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ စီးပြါးလည္းရွာ တရားလည္းအားထုတ္ရေပမည္။ သမၼ ေလာဘႏွင့္ ၀ိသမၼေလာဘဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိရာတြင္ သမၼေလာဘျဖင့္ စီးပြါးရွာထိုက္ေပသည္။ ၀ိသမၼေလာဘျဖင့္ စီးပြါးမရွာထိုက္ေပ။ သမၼေလာဘဆိုသည္မွာ သူ႔ဘက္ကိုလည္းၾကည့္တတ္၊ ကိုယ္ဘက္ကိုယ္လည္း ၾကည့္တတ္ေသာ စီးပြါးရွာျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္၏။ ၀ိ၀မၼေလာဘဆိုသည္မွာ ကုိယ္ခ်မ္းသာျပီးေရာ၊ သူ ဘာျဖစ္ျဖစ္၊ ငါ့ျမင္းငါစိုင္း စစ္ကိုင္းေရာက္ေရာက္၊ ငါ့ေလွငါထိုး ပဲခူး ေရာက္ေရာက္ဟူေသာ ငါတေကာ, ေကာတတ္သည့္ ငါေကာင္းစားေရးကိုသာ အဓိက ထားျပီး သူတစ္ပါးပ်က္စီးေၾကာင္းကို ထည့္မတြက္ဘဲ ကိုယ္ခ်င္းစာတရား ေခါင္းပါးသူတို႔၏ စီးပြါးရွာျခင္းမ်ိဳးကို ေခၚေပသည္။
ထိုႏွစ္မ်ဳိးတြင္ သမၼေလာဘျဖင့္ စီးပြါးရွာရမည္။ ဘုရားရွင္လက္ထက္က အနာထပိဏ္ သူေဌးၾကီးသည္ ေသာတာပန္ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္၏။ စီးပြါးဥစၥာကို ရွာေဖြပါသည္။ တရားရသြားလွ်င္ ဘာစီးပြါးမွ မရွာေတာ့ဘဲေနျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ေပ။ သာသနာေတာ္ၾကီးပြါးေၾကာင္း ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေက်ာင္း၊ ေဆး ဟူေသာ ပစၥည္းေလးပါးအား ေထာက္ပံ့ႏိုင္ရန္အတြက္ စီးပြါးဥစၥာမရွိဘဲ လက္ခ်ည္းသက္သက္ျဖင့္ သာသနာေတာ္စည္ပင္ပါေစဟု ဆုေတာင္းေန႐ံုျဖင့္ ျဖစ္လာ လိမ့္မည့္မဟုတ္ေပ။ အနာထပိဏ္သူေဌးၾကီးကဲ့သို႔ အားထုတ္ၾကိဳးပမ္းသြားရပါမည္။ ယခု ေခတ္ဆိုလွ်င္ ဦးေအာင္ျမင့္(လူပ်ံေတာ္ပတၱျမား)သည္လည္း သာသနာေတာ္အတြက္ရည္စူးျပီး စီးပြါးရွာခဲ့သူတစ္ဦးျဖစ္ေပသည္။ မႏၲေလး မစိုးရိမ္စာသင္တိုက္ၾကီးအား တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ သားအဖႏွစ္ဦးသည္လည္း ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ားျဖစ္လင့္ကစား သာသနာေတာ္အတြက္ ရည္စူးျပီး စီးပြါးရွာခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ သာသနာ့အာဇာနည္မ်ား ေမြးထုတ္ေပးသည့္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးကို တည္ေထာင္ေပးႏိုင္ခဲ့သည္ မဟုတ္ပါေလာ။
စီးပြါးရွာရာတြင္ သူတစ္ပါးကိုလည္း ၾကည့္တတ္ရမည္။ ကိုယ့္အက်ိဳးလည္း ၾကည့္တတ္ရမည္။ အတၱႏွင့္ပရဆိုေသာ မိမိသူတစ္ပါး အက်ိဳးကိုၾကည့္ျပီး မွ်တေအာင္ ရွာတတ္ရမည္ျဖစ္သည္။ “ဘာပဲလုပ္လုပ္ ေစတနာေကာင္းေလးထည့္လုပ္၊ ဘာပဲေရာင္းေရာင္း ေစတနာေကာင္းေလး ထည့္ေရာင္း” ဆိုေသာ အဆံုးအမေလးကုိ အျမဲႏွလံုးသြင္းကာ စီးပြါးဥစၥာရွာေဖြၾက၍ သာသနာေတာ္ အတြက္လည္း ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းၾကပါက ယခုဘ၀ ခ်မ္းသာ႐ံုတင္မက ေနာင္သံသရာလည္း ခ်မ္းသာျပီး ေနာက္ဆုံး နိဗၺာန္သို႔ အက်ိဳးျပဳေသာ ပါရမီကုသုိလ္ထူးမ်ား ရရွိသြားၾကမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ကုသိုလ္ရေအာင္ အားထုတ္
“ေရဗူးႏွင့္ ဖိနပ္ မပါလွ်င္ ေႏြခါမွ သိမည္၊ ဒါနႏွင့္သီလ မပါလွ်င္ ေသခါက် သိမည္။”ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္ေလးမွာ ဒါန၊ သီလအားထုတ္ဖို႔ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေရွးက ဒါနျပဳလုပ္ခဲ့သူတို႔မွာ ယခုဘ၀ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာေနႏိုင္ၾက၏။ စား၊ ၀တ္၊ ေနေရးအတြက္ ေနကုန္ေအာင္ ပင္းပန္းၾကီးစြာ မရွာေဖြရေပ။ သက္သက္သာသာျဖင့္ ရရွိသံုးေဆာင္ႏိုင္ၾက၏။ ၎မွာ မိမိတို႔ေဘးတြင္ ျမင္သာေသာဥပမာမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ မျမင္သာႏိုင္ေသာ အခ်က္တစ္ခ်က္ရွိ၏။ တခ်ိဳ႕ အကုသုိလ္အလုပ္ျဖင့္ စီးပြါးရွာေသာ္လည္း ခ်မ္းသာေနၾကျပီး တခ်ိဳ႕ ကုသိုလ္တရားပြါးမ်ားျပီး ေကာင္းရာေကာင္းေၾကာင္း လုပ္ကိုင္စားေသာက္ပါေသာ္ လည္း ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေနၾက၏။ ထုိကြာျခားခ်က္ကိုျမင္လွ်င္ ကံ,ကံ၏အက်ိဳးကို မယံုၾကည္ဘဲ ရွိတတ္ေပသည္။
ဘုရားရွင္ေဟာၾကားထားေသာ ကံေလးမ်ိဳးရွိ၏။ (၁) အျဖဴကံ၊ (၂) အမည္းကံ၊ (၃) အျဖဴ အမည္း ေရာသည့္ကံ၊ (၄) အျဖဴအမည္း မေရာသည့္ကံတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ အျဖဴကံသည္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ လုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေကာင္းက်ိဳးသက္သက္ေပးျခင္း၊ အမည္းကံသည္ မေကာင္းသည့္ အကုသုိလ္လုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဆိုးက်ိဳးသက္သက္ေပးျခင္း၊ အျဖဴအမည္း ေရာသည့္ကံသည့္ ေကာင္းသည့္ ကုသိုလ္အလုပ္ေရာ၊ မေကာင္းသည့္ အကုသုိလ္အလုပ္ေရာ ဒြန္တြဲလုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳး ေရာေႏွာေပးျခင္း၊ အျဖဴအမည္း မေရာသည့္ ကံမွာ ကုသုိလ္လည္းမဟုတ္ အကုသုိလ္လည္းမဟုတ္ ၀ိပႆနာကုသုိလ္ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္၏။ အဟတၱမဂ္ဖိုလ္ကုသိုလ္ပင္ျဖစ္သည္။ သံသရာ၌ အျဖဴအမည္း ေရာသည့္ကံမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ ေသာေၾကာင့္ ယခုဘ၀တြင္ ေကာင္းမႈျဖင့္လုပ္စားေသာ္လည္း အတိတ္က အကုသုိလ္ အက်ိဳးေပးေနခ်ိန္တြင္ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာမ်ား မရရွိမခံစားရေပ။ မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္ အလုပ္တို႔ျဖင့္ စီးပြါးရွာေသာ္လည္း ၾကီးပြါးတိုးတက္ေအာင္ျမင္ေနျပီး ခ်မ္းသာႂကြယ္၀ ေနၾကျခင္းမွာ အတိတ္က ကုသုိလ္အက်ိဳးေပးေနခ်ိန္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ရရွိခံစားေနရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
ဒါနျပဳရာတြင္ ဒါန၏အက်ိဳးကို သိထားျခင္းသာျဖစ္ျပီး အက်ိဳးကိုေမွ်ာ္ျပီးလွဴျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ေပ။ သူတစ္ပါးခ်မ္းသာေရးအတြက္ ေမတၱာစိတ္သက္သက္ျဖင့္ ေပးကမ္းျခင္းျဖစ္၏။ နိဗၺာန္၏ အေထာက္အပံ့့ျဖစ္ေအာင္ ေပးလွဴရေပသည္။ ထိုသို႔ရည္စူးျပီး ဒါနျပဳရာတြင္ “တစ္ယာ ကြမ္းေဆး၊ ေရေအးတစ္ခြက္၊ ဆီတစ္စက္ႏွင့္၊ လကၻက္တစ္႐ိုး၊ ၾကံတစ္ခ်ိဳးမွ်၊ ျမတ္ႏိုးၾကည္ျဖဴ၊ ဒါနဟူသည္၊ အလွဴေကာင္းမႈ၊ ရရာျပဳေလာ့။” ဟူေသာ မာဃေဒ၀လကၤာအတိုင္း က်င့္ၾကံအား ထုတ္ၾကပါကုန္။
ဒါနသာျပဳခဲ့ျပီး သီလမပါခဲ့သူမ်ားမွာ အသက္ၾကာရွည္ မေနရဘဲရွိ၏။ တခ်ိဳ႕ အမိ၀မ္းထဲမွာပင္ ေသၾကရ၏။ တခ်ိဳ႕ ေမြးျပီးခ်င္း ေသၾကရ၏။ တခ်ိဳ႕ အရြယ္ငယ္စဥ္မွာ ေသၾကရ၏။ ထိုသို႔ အသက္တိုျခင္း၊ အနာေရာဂါထူေျပာျခင္း၊ အဂၤါမျပည့္စံုျခင္းစသည္တို႔မွာ သံသရာက သီလ နည္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ပစၥည္းဥစၥာေပါႂကြယ္၀ေသာ္လည္း သီလနည္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ထိုသို႔ေသာ ဆိုးက်ိဳးမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရကာ စိတ္မခ်မ္းမသာျဖစ္ၾကရေပ၏။ ဒါန၏အက်ိဳးတရား တို႔မွာ သီလပါမွ ပိုျပီး ျပည့္စံုေကာင္းမြန္စြာ အက်ိဳးခံစားႏိုင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒါနလည္းျပဳ သီလလည္းေဆာက္တည္ၾကရန္ အားထုတ္ၾကရပါမည္။
စိတ္ခ်မ္းခ်မ္းသာသာျဖင့္ ေနႏိုင္ရန္အတြက္ သမထဘာ၀နာ ပြါးမ်ားအားထုတ္ၾကရ၏။ စိတ္၏ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမႈရွိျခင္းေၾကာင့္ ပညာရရန္လည္း လြယ္ကူ၏။ စိတ္ျငိမ္သည့္အတြက္ အာ႐ံုတရားမ်ားေနာက္သို႔ စိတ္ဗ်ာမမ်ားေတာ့ဘဲ ျငိမ္ျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေနႏိုင္၏။ တရား အားထုတ္ရာတြင္ အေစာင့္အေရွာက္ သမထကမၼ႒ာန္မ်ားျဖစ္သည့္ ေမတၱာကမၼ႒ာန္း၊ ဗုဒၶါႏုႆတိကမၼ႒ာန္း၊ မရဏာႏုႆတိကမၼ႒ာန္း၊ အသုဘကမၼ႒ာန္းတို႔ကို ပြါးမ်ားအားထုတ္ရ ေပသည္။ ေမတၱာပြါးျခင္းျဖင့္ စိတ္ေအးခ်မ္းမႈ ရရွိ၏။ ေဘးရန္လည္းကင္း၏။ တရား အားထုတ္ရာတြင္ အေႏွာင့္အယွက္မ်ား နည္းပါးသျဖင့္ စိတ္ခ်မ္းသာႏိုင္ေပသည္။ ဘုရား ဂုဏ္ေတာ္မ်ား အခါခါပြါးျခင္းျဖင့္ ဘုရားကို ၾကည္ညိဳေသာ သဒၶါတရားမ်ား ထက္ျမက္ ေစသည္။ အႂကြင္းမဲ့ ယံုၾကည္စိတ္မ်ား ေရာက္ရွိလာ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားဆံုးမသည့္အတိုင္း က်င့္ၾကံအားထုတ္မႈမ်ား ပို၍ပို၍ ယံုၾကည္စြာ လုပ္ေဆာင္လာႏိုင္ေပသည္။ မရဏာႏုႆတိပြါး မ်ားျခင္းျဖင့္ သတိတရားကို ျဖစ္ေစ၏။ ေသျခင္းတရားကို အမွတ္ရေနသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ေကာင္းမႈတို႔ကို မေမ့မေလ်ာ့ ပြါးမ်ားအားထုတ္လို္စိတ္မ်ား ထက္သန္ေစေပသည္။ အသုဘ ကမၼ႒ာန္းပြါးျခင္းသည္ ေလာဘကို အျမန္ကုန္ေစေသာကမၼ႒ာန္းျဖစ္၏။ သံသရာအဆက္ဆက္ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း ထုိေလာဘတရားေၾကာင့္ ရွည္ၾကာစြာ က်င္လည္ခဲ့ရေပျပီ။ ခင္တြယ္စရာ၊ တက္မက္စရာဟူ၍ အခါခါပြါးေနသူ၌ ေလာဘတရား တိုးပြါးၾကျပီး ရြံရွာစရာ၊ မတင့္တယ္ ဖြယ္ရာကို အခါခါပြါးမ်ားသူတို႔တြင္ ေလာဘကို အျမန္ကုန္ေစ၏။ တရားအားထုတ္ရာတြင္ ထို အေစာင့္အေရွာက္ ကမၼ႒ာန္းတုိ႔ကို ပြါးမ်ားအားထုတ္ေပးၾကရပါမည္။
နက္နဲခက္ခဲသည့္တရားတို႔ကုိ ပညာၾကီးသူတို႔သည္ လ်င္ျမန္လြယ္ကူစြာ သိႏိုင္၏။ ၀ိပႆနာ တရား အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ပါရမီမျပည့္ေသး၍ ယခုဘ၀ နိဗၺာန္ မျမင္ရေသးေတာင္မွ ေနာင္ဘ၀ အဆက္ဆက္ ပညာၾကီးရင့္ေၾကာင္း ကုသုိလ္ျဖစ္၏။ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္၌ တရားေတာ္ ကုိ တခဏမွ်ေဟာၾကားလိုက္႐ံုျဖင့္ သစၥာေလးပါးကို ထိုးထြင္းသိသူတို႔မွာ သံသရာက ၀ိပႆနာတရား ပြါးမ်ားခဲ့ၾကသူမ်ားျဖစ္၏။ “၀ိပႆနာ တရား အခါခါ ပြါးမ်ားပါေသာ္လည္း တရားမရေသး”ဟူ၍ စိတ္ပ်က္အားငယ္ရန္ မေနသင့္ေပ။ ပါရမီတရား မျပည့္မျခင္း ျဖည့္က်င့္ ဆည္းပူးရသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ရွည္ဇြဲသန္သည္းခံျပီး ပြါးမ်ားအားထုတ္ၾကရမည္။ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး ေဟာၾကားသလို ေျပာရလွ်င္ သတိတရားမျပတ္မလပ္ဘဲ အားထုတ္ႏိုင္ပါက မနက္အားထုတ္ ညေန တရားရႏိုင္ေပသည္။ ေသခါနီးအထိ အားထုတ္ ေနာက္ဘ၀ ေသာတာပန္ အရင္ျဖစ္ႏွင့္မည္။ ေနာက္ဘ၀ ေသာတာပန္ မျဖစ္ႏွင့္ေသးလွ်င္ လည္း ဓမၼကထိကနတ္သားက ဘုရားတရား ေဟာၾကားေပးလုိက္သည္ႏွင့္ ခ်က္ခ်င္း တရားရသြားႏိုင္ေပသည္။
ေန႔စဥ္ ကုသိုလ္ရေအာင္အားထုတ္ရမည္မွာ ဒါနျပဳ၊ သီလေဆာက္တည္၊ သမထအားထုတ္၊ ၀ိပႆနာပြါးမ်ားျခင္းျဖင့္ က်င့္ၾကံရေပမည္။ ငါတို႔ျဖင့္ ၀ိပႆနာမွ ၀ိပႆနာဟူ၍ ဒါန၊ သမထ တို႔ကို ပစ္ပယ္၍လည္း မေနသင့္ေပ။ တခ်ိဳ႕ရွိတတ္လို႔ သတိေပးျခင္းျဖစ္၏။ ဒါနသည္ သံသရာရွည္သည္ဟု ေဟာၾကားသူမ်ားရွိၾကေပသည္။ ဒါနသည္ ေလာဘကိုသတ္ျခင္း ျဖစ္၏။ ကိုယ့္မွာရွိေနသည့္ ပစၥည္းဥစၥာတို႔ကို ခင္တြယ္သည့္ ေလာဘတဏွာကို ပယ္သတ္ႏိုင္မွ ဒါနကို ျပဳႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဆရာၾကီး ဦးေရႊေအာင္ေရးသားခဲ့သည့္ “တစ္စတစ္စ၊ စြန္၀ံ့မွလွ်င္၊ ဘ၀ေနာက္ေႏွာင္း၊ ဆက္တိုင္းေကာင္း၏။”ဆိုသည့္အတိုင္း ေလာဘကို တစ္စတစ္စ စြန္႔ႏိုုင္ျပီး ေနာက္ဆံုး ကုန္ခန္းသြားျပီး ဘ၀နိဂံုး အဆံုးသတ္ႏိုင္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။
ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ရရွိေအာင္ ပြါးမ်ားအားထုတ္ရမည့္ (၁) ကုသုိလ္၊ (၂) ဥစၥာ၊ (၃) က်န္းမာေရး၊ (၄) ပညာ (၅) ဘုန္းတန္ခိုး စသည္တို႔ကို အႏွစ္ထပ္ထုတ္လိုက္လွ်င္
(၁) က်န္းမာေရးကို အထူးဂ႐ုစုိက္ျပီး
(၂) နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း ကုသိုလ္တရားအားလုံးတို႔ကို ပြါးမ်ားအားထုတ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ေန႔စဥ္ ထိုငါးမ်ိဳး ရရွိေအာင္ အားထုတ္ဖုိ႔ သတိျဖစ္ေစရန္အတြက္ “ငါးမ်ိဳး = ယေန႔ ဘာရျပီးျပီလဲ?” ဟူေသာ ေမးခြန္းေလးကို မိမိကိုယ္ကို ေန႔စဥ္ ေမးသင့္ေပသည္။ ည အိပ္ယာ ၀င္ခ်ိန္ မအိပ္ခင္ ေမးမိလိုက္လို႔ ဘုရားရွိခိုးျပီးမွအိပ္လိုက္လွ်င္ပင္ လြန္စြာအက်ိဳးမ်ားသြားပါ မည္။ ဘုရားရွင္လက္ထက္က စ႑ာလီဟူေသာ မိန္းမၾကမ္းၾကီးသည္ သာသနာတြင္း လူျဖစ္ ခြင့္ရေသာ္လည္း ေတာင္ေမြးကို အေဖာ္ျပဳခ်ိန္အထိ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာကိုပင္ ကိုးကြယ္ရ ေကာင္းမွန္း မသိခဲ့သူျဖစ္၏။ တစ္ေန႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ထုိ အမ်ိဳးသမီးၾကီးသည္ ေသျပီးေနာက္ ငရဲသို႔ လားရေတာ့မည္ကို ျမင္ေလသည္။ ဘုရားရွင္က ခ်ီးေျမွာက္ေတာ္မူလို ေသာေၾကာင့္ ထို အမ်ိဳးသမီးၾကီး ေသရမည့္လမ္းမွ ဆီးၾကိဳ၍ ႂကြခ်ီေတာ္မူ၏။ လမ္း၌ ဆံုေသာ အခါ ဘုရားရွင္က ရပ္ေတာ္မူျပီး အရွင္အာနႏၵာအား ၾကည့္ေတာ္မူေလသည္။ အရွင္အာနႏၵာ လည္း ထိုအမ်ိဳးသမီးကို ဘုရားရွင္ ခ်ီးေျမွာက္ေတာ္မူလိုေၾကာင္းသိျပီး “ေလာကတြင္ အျမတ္ဆံုးျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ အသင့္အား ခ်ီးေျမွာက္ရန္ လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္” ဟုဆိုျပီး ဘုရားရွင္အား ရွိခိုးရန္ တိုက္တြန္းေလ၏။
စ႑ာလီအဘြားအိုၾကီးသည္ ဘုရားရွင္၏ မဟာက႐ုဏာေတာ္ျဖင့္ ၾကည့္႐ႈေနသည္ကို ျမင္လွ်င္ ေလာက၌ အျမတ္ဆံုး ဘုရားရွင္အား ယခုမွ သိခြင့္ရတယ္၊ ငါ့လိုလူကိုေတာင္ က႐ုဏာထားေတာ္ မူေပတယ္ဟူ၍ သတိသံေ၀ဂျဖစ္ျပီး ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ေျခဖမိုးေတာ္ကို အားရပါးရ ရွိခိုးေလ၏။ ဘုရားရွင္လည္း အေထာက္အပံ့ေကာင္း ရသြားသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ဆက္လက္၍ ႂကြခ်ီေတာ္မူေလသည္။ အမ်ိဳးသမီးၾကီးသည္ ဘုရားရွင္အား ၾကည္ညိဳရင္း က်န္ရစ္ခဲ့ျပီး ခရီးဆက္ေလေသာ္ ႏြားေခြ႔ခံရကာ ထိုလမ္းမွာပင္ ေသဆံုးျပီး ဘုရားရွင္အား ၾကည္ညိဳစိတ္ေၾကာင့္ နတ္ျပည္၌ စႏၵာလီနတ္သမီးအျဖစ္ ထင္ရွားျဖစ္ခဲ့ေလသည္။
စာ႐ႈသူဓမၼမိတ္ေဆြအေပါင္း ကိုယ္က်န္းမာ စိတ္ခ်မ္းသာစြာျဖင့္ ပါရမီကုသိုလ္တရားမ်ား ပြါးမ်ား အားထုတ္ႏိုင္ၾကပါေစ။
(ဣဒံ ေမ ပုညံ အာသ၀ကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု)
ျပန္သိမ္းရန္
30 Jun 2010
ေရွာင္ကြယ္ ဓမၼ အႏၲရာယ္မ်ား
“နေမာ တႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ”
ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္
အ၀ိဇၨာ အေမွာင္ထုေၾကာင့္ ၀ိဇၨာဉာဏ္ကင္းေပ်ာက္ကာ နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္
မျပဳႏိုင္ဘဲ ရွိခဲ့သည္မွာ ဂဂၤါ၀ါလု သဲစုမကေအာင္ ဘုရားအဆူဆူလည္း
ပြင့္ေတာ္မူခဲ့ျပီ၊ အသေခ်ၤအနႏၲ ဒုကၡသည္ ဘ၀ေတြလည္း စံုခဲ့ျပီ၊ မာနတံခြန္
အလံထူျပီး လူ႔ခ်မ္းသာ စၾကာမင္း၊ နတ္ခ်မ္းသာ သိၾကားမင္းႏွင့္ ကမၻာမ်ားစြာ
သက္တန္းရွည္ၾကာ စ်ာန္ခ်မ္းသာ ခံစားျပီး ျဗဟၼာမင္းၾကီး အျဖစ္ႏွင့္လည္း
ဘ၀မ်ားစြာ ခံစားခဲ့ေခ်ျပီ။ ရရွိထားသည့္ ခ်မ္းသာေလး အစဥ္ျမဲေနသည္
အထင္တစ္လံုးႏွင့္ ရက်ိဳးမနပ္ခဲ့သည့္အျဖစ္တို႔ႏွင့္သာ စံုခဲ့လွေပျပီ။
သာသနာႏွင့္လည္းၾကံဳ၊ သာသနာကိုလည္း ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ကာမွ ျမတ္ဗုဒၶ ေဒသနာေတာ္က နားထဲသို႔ ေရာက္ခြင့္ရကာ ႏွလံုးသားမွာ ဘုရားတည္ႏိုင္ၾက၏။ သာသနာႏွင့္လည္း
မၾကံဳ၊ ၾကံဳဆံုပင္ျငားေသာ္လည္း သာသနာေတာ္ကိုမၾကိဳက္ေတာ့ အမွားေနာက္
ေကာက္ေကာက္ ပါေအာင္ ေတာက္ေလွ်ာက္လိုက္ေနရသည္ႏွင့္ ဘုရားစကား နားမခ်မ္းသာ
ကုလားမည္း ျမက္ထမ္းသမားလို တရားနာရာ၌ ခါးလည္းပူ နာလည္းပူတြင္
ခါးကိုသာအပူခံႏိုင္၊ နားကိုေတာ့ အပူမခံႏိုင္သကဲ့သို႔ျဖစ္ျပီး ႏွလံုးသားမွာ
ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာကို ပယ္ခြင္းၾကကုန္၏။
အ၀ိဇၨာ- မသိမႈေၾကာင့္ “ေပါက္တတ္ကရေတြ အေတာ္လုပ္တတ္တဲ့ေကာင္”ဟူ၍ ေလာကီ အလုပ္တို႔တြင္ အသံုးမက်မႈတို႔ကို အခ်င္းခ်င္း ကဲ့ရဲ႕ျခင္းျပဳၾက၏။ ေလာကုတၱရာပညာရဖို႔ အ၀ိဇၨာ အဓိပၸါယ္မွာ-
- သိသင့္တာေတြကို မသိတာ အ၀ိဇၨာ၊
- မသိသင့္တာေတြကို သိေနတာ သည္လည္း အ၀ိဇၨာပင္ျဖစ္၏။”
သိသင့္တာေတြကို သိမထားေတာ့ ကိုယ္ထင္ရာ ေလွ်ာက္လုပ္ေတာ့၏။ မသိသင့္တာ ေတြကိုသာ သိထားျပန္ေတာ့လည္း ကိုယ္လုပ္တာ အမွန္ထင္ျပီး ေလွ်ာက္လုပ္ျပန္ပါသည္။ ဘုရားစကားကို ပယ္ခြင္းမိလို႔ ထိုထိုေသာ အမွားေတြရင္းျပီး ရရွိခဲ့သည့္အျမတ္တို႔မွာ ဘ၀၏ ဒုကၡဇာတ္လမ္း၌ ဆက္လက္ကာ သ႐ုပ္ေဆာင္ေနၾကရသည့္အျဖစ္ႏွင့္ အာမေျငာင္းတမ္း ဆို၊ မ်က္ရည္မခန္းစတမ္း ငိုၾကရျပီး ေကြးေနေအာင္ က၊ ေဆြးေနေအာင္ လြမ္းျပၾကရင္း မျငီးေငြ႔စတမ္း ေနခဲ့ၾကသည္မွာ ကမၻာအသေခ်ၤအနႏၲ ရွိခဲ့ေလျပီ။
ဒုကၡ၏အဆံုး၊ ခ်မ္းသာျခင္း၏အမြန္ျမတ္ဆံုးျဖစ္သည့္ သႏၲိသုခ(နိဗၺာန္)သို႔ အလွ်င္ျမန္ဆံုး မ်က္ေမွာက္မျပဳႏိုင္ေအာင္ တားဆီးတတ္သည့္ ဓမၼအႏၲရာယ္မ်ားကို လြန္က်ဴးလြန္မိခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ ပါရမီေတာ္ဆည္းပူးခဲ့သည့္ အေလာင္းေတာ္ၾကီးမ်ားပင္ အာသေ၀ါကုန္ခန္းေအာင္ က်င့္ၾကံျပီးေသာ္လည္း ေလာကဓံဒုကၡဆိုးတို႔ျဖင့္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳၾကရသည့္အျဖစ္တို႔ ရွိခဲ့ၾကေပ သည္။ ေလာကတြင္ ေျပာၾကသည့္ “အေသဆိုးလိုက္တာ”ဟူ၍ျဖစ္၏။ အေသဆိုးျခင္း၊ လွျခင္းကို ခႏၶာကိုယ္ပ်က္ယြင္းမႈႏွင့္ ေလာကလူတို႔ တိုင္းတာၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အမွန္မွာ ဘုရားရွင္အလိုေတာ္အရ ဘ၀မွန္က ဘယ္ဘ၀မွ မေကာင္း၊ ဘ၀ဆံုးသည့္ နိဗၺာန္သာလွ်င္ အမြန္ျမတ္ဆံုးအျဖစ္ ဘုရားရွင္ ဆံုးမေတာ္မူေသာေၾကာင့္ အာသေ၀ါကုန္ခန္းျပီးလွ်င္ ပံုစံမ်ိဳးစံု ျဖင့္ ေသ၊ ထိုသူ အေသလွသူျဖစ္၏။ ေသၿပီးေနာက္ ဘ၀ရွိေနေသးလွ်င္ ထိုသူ အေသမလွ ေသးေပ။
အေသလွျခင္း မလွျခင္းက ေနာင္၊ မေသခင္ေရွာင္ၾကရမည့္ ဓမၼအႏၲရာယ္မ်ားကိုကား နိဗၺာန္မရခင္ ၾကားကာလ၌ သိထားၾကရမည့္ အခ်က္မ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေရွာင္သင့္ သည္မ်ားကို ေရွာင္၊ ေဆာင္သင့္သည္မ်ားကို ေဆာင္ႏိုင္ၾကရေအာင္ ဤဓမၼေဆာင္းပါးျဖင့္ သံသရာတစ္ေလွ်ာက္ မေတာ္စပ္ခဲ့ဘူးေသာ ေဆြမ်ိဳး၊ မတင္ခဲ့ဘူးေသာ ေက်းဇူးမည္သည္ မရွိ႐ိုး အမွန္ပင္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ထုိ ေက်းဇူးတရားတို႔ကို ဦးညႊတ္ျပီး ေက်းဇူးဆပ္ ေရးသား တင္ျပလုိက္ပါသည္။
အမွတ္(၁) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “ကံမႏၲရာယ္”
“ေကာင္းတာလုပ္က ေကာင္းက်ိဳးရ၊ မေကာင္းတာလုပ္က ဆိုးက်ိဳးရ”သည္မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တုိင္း သိရွိထားၾကသည့္ အေျခခံသမၼာဒိ႒ိ အစဦးဆံုး အျမင္မွန္တရားျဖစ္၏။ ထုိအျမင္မွန္ တရား စဦးျဖာ၍ ယံုၾကည္လက္ခံမႈ မရွိၾကသူမ်ားမွာ အမွန္(၁)ဓမၼအႏၲရာယ္မ်ားကို က်ဴးလြန္ မိတတ္သည္မွာ မလြဲဧကန္သာျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သာသာနာပ ကာလတို႔၌ ထုိကံကို က်ဴးလြန္မိၾကေသာေၾကာင့္ ဘ၀အေသေခ်ၤ အပါယ္ဆင္းရဲတြင္ ခံစားၾကရ၏။ ဘုရားရွင္တရား နာၾကားခြင့္ မရရွိလို႔ ကံ,ကံ၏အက်ိဳးကို သိခြင့္မရဘဲ က်ဴးလြန္မိၾကသည္ကို အသာထား၊ ဘုရားရွင္ ပြင့္ထြန္းခ်ိန္တြင္ သစၥာေလးပါးတရားေတြ တသြင္သြင္ေဟာၾကားေနစဥ္ကာလ၌ ဘုရားရွင္ကို ကန္႔လန္႔တိုက္သည့္ အရွင္ေဒ၀ဒတ္လို ပေစၥကဗုဒၶအေလာင္းအလ်ာသည္ပင္ ဘုရားနားကပ္၍ မိုက္ခဲ့မိလို႔ ယခု အ၀ီစိတြင္ ခံစားလို႔ ေနရေခ်ျပီ။
မဂ္ဖိုလ္ကုိ တားျမစ္သည့္ ထို အမွတ္(၁) ဓမၼအႏၲရာယ္တို႔မွာ ပဥၥာနႏၲရိယကံ (၅)ပါးတို႔ ျဖစ္ၾက၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) မာတုဃာတက = အမိကို သတ္ေသာကံ၊
(၂) ပိတုဃာတက = အဖကို သတ္ေသာကံ၊
(၃) ရဟႏၲဃာတက = ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္ကို သတ္ေသာကံ၊
(၄) ေလာဟိတုပၸါဒက = ဘုရားရွင္အား ေသြးစိမ္းတည္ေအာင္ ျပဳမိေသာကံႏွင့္
(၅) သံဃေဘဒက = ဘုရားသား သံဃာေတာ္မ်ားအား အခ်င္းခ်င္း ညီညြတ္မႈမရွိေအာင္ သံဃာဂိုဏ္းခြဲေသာကံ တို႔ျဖစ္ၾက၏။
ထုိငါးပါးေသာကံတို႔တြင္ သံဃာဂိုဏ္းခြဲေသာကံကုိ လူတို႔မက်ဴးလြန္ႏိုင္၊ ဘုရားသားေတာ္မ်ား ခ်င္းသာ က်ဴးလြန္ႏိုင္ေသာကံဟု မွတ္သားသိရွိရပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ သံဃာေတာ္မ်ား သိမ္ေတာ္အတြင္း ေဒသနာၾကား၊ ဥပုသ္ျပဳၾကရာ၌ ေက်ာင္းရွိ သံဃာေတာ္မ်ား အညီအညြတ္ ျပဳလုပ္ၾကသည္တြင္ ညီညြတ္မႈမရွိဘဲ သံဃာအခ်င္းခ်င္း ဂိုဏ္းကြဲေအာင္ လုပ္ျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ေၾကာင္း ေက်းဇူးရွင္ဆရာေတာ္ဦးဇ၀န၏တရားမွ မွတ္ခ်က္စကား နာၾကားခဲ့ရပါသည္။ ဆရာ့စကားလည္း ေထာက္ခံ၊ လြန္ပို၍နာခံတတ္ၾကေစရန္ အၾကံျပဳလိုသည္မွာ လူတို႔လုပ္က ထိုကံ မဟုတ္ဟု မမွတ္ယူမိၾကေစရာ၊ မက်ဴးလြန္မိဖို႔သာ သတိတရား လက္ကိုင္ထား၍ ေရွာင္ရွားသင့္ပါေပသည္။
ပဥၥာနႏၲရိယကံ က်ဴးလြန္မိ၍ ဒုကၡေတြ အလူးအလဲ ခံ၊ မဂ္ဖိုလ္ကို ေတာ္လွန္မိၾကသည့္ ပုဂၢိဳလ္တို႔၏ သာဓကမ်ားမွ ပမာတစ္ခု ျပရပါလွ်င္ ဘုရားရွင္လက္ထက္က အဖသတ္သား မင္းတရား အဇာတသတ္မင္းၾကီးကို ျပဆိုပါမည္။ မင္းၾကီးသည္ “သာမညဖလသုတ္”- ရဟန္းျပဳရျခင္း၏ အက်ိဳးတရားေတြကိုျပဆိုေသာ တရားေတာ္ၾကီးကို နာၾကားျပီးမွ အျမင္မွန္ရရွိကာ သူေတာ္ေကာင္းဘ၀ ေရာက္ရွိခဲ့သူျဖစ္ျပီး သာသနာေတာ္စည္ပင္ေၾကာင္း အတြက္ ပထမသဂၤါယနာတင္ရန္ ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္ခဲ့ေသာ မင္းတရားၾကီးျဖစ္ခဲ့၏။ သာမည ဖလသုတ္ တရားေတာ္ကို နာၾကားျပီးေနာက္ ပုထုဇဥ္ပုဂၢိဳလ္တို႔၌ ဘုရားရွင္အား ၾကည္ညိဳၾက ေသာ ဒကာ ဒကာမတို႔တြင္ အျမတ္ဆံုး၊ အသာဆံုးသူ ျဖစ္ခဲ့၏။ အဖကို နန္းခ်၍ မင္းအျဖစ္ အတင္းလုပ္ကာ အဖေျခဖ၀ါးကို ဓားျဖင့္ခြဲ၊ အစာငတ္ေအာင္ထားျပီး ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ခဲ့ျခင္း ပဥၥာနႏၲရိယကံၾကီးကို က်ဴးလြန္မိခဲ့ေသာေၾကာင့္ သာမညဖလသုတ္ နားၾကားျပီး လွ်င္ ေသာတာပန္တည္ႏိုင္ေလာက္သည့္ ပါရမီရွိထားေသာ္လည္း မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ လက္တစ္ကမ္းအလိုတြင္ ထို ပဥၥာနႏၲရိယကံ မဟာတံတိုင္းၾကီး ကာဆီးထားျခင္းေၾကာင့္ မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ေ၀းကာ ေသျပီးေနာက္ အပါယ္ဘံုဒုကၡေဘးသို႔ က်ေရာက္ရ ရွာေလသည္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ကယ္တင္ရွင္လည္း မဟုတ္ေသာ၊ ဖန္ဆင္းရွင္လည္း မဟုတ္ေသာ၊ ကုိယ့္အလုပ္ ကုိယ္ျပီးေအာင္လုပ္တတ္ဖို႔သာ လမ္းညႊန္ေပးေတာ္မူေသာ အရွင္ျဖစ္၏။ ဘုရားရွင္၏ဆံုးမစကားအတိုင္း ကိုယ့္ျပဳသည့္ကံ ကိုယ္ထံျပန္လာျခင္းေၾကာင့္ ပဥၥနႏၲရိယကံ က်ဴးလြန္မိသူျဖစ္လွ်င္ မည္သူမဆို ထိုအတိုင္း အက်ိဳးေပးျခင္းျဖစ္၏။ ထုိအတိုင္း ခံစားရမည္သာျဖစ္၏။ ဤကဲ့သုိ႔ မဂ္ဖိုလ္ကိုလည္း တားျမစ္၊ အပါယ္သို႔လည္း ခ်ပစ္တတ္သည့္ အမွတ္(၁) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးကို ပမာထံုး ႏွလံုးမူျပီး လူ႔အျဖစ္ မ႐ံႈးရေအာင္ ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ၾက သည့္အျပင္ မိဘေက်းဇူးကိုလည္း ဆပ္၊ သံဃာေတာ္အရွင္သူျမတ္တို႔ကိုလည္း ေထာက္ပံ့ ၾကျပီး အိမ္တြင္း၌ ဘုရားရွင္ႂကြေရာက္ေနသလို ဆြမ္း ပန္း ေရခ်မ္း၊ ဆီမီး ခဲဖြယ္ အသြယ္သြယ္တို႔ျဖင့္ သူ႔အခ်ိန္ႏွင့္သူ လွဴဒါန္းဆက္ကပ္ျပီး အထူးထူးေသာ ကုသိုလ္ျမတ္ တို႔ကို လက္မလြတ္စတမ္းအရယူကာ သာသနာႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳက်ိဳးနပ္သူမ်ားျဖစ္ေအာင္ က်င့္ေဆာင္ၾကပါေလ။
အမွတ္ (၂) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “ကိေလသႏၲရာယ္”
ကိေလသ ရန္စြယ္ ခပင္းမက်န္ေအာင္ ပယ္ခြင္းျပီးမွ ဇာတိဇာတ္က ရပ္တန္႔မည္ျဖစ္၏။ ကိေလသာဆယ္ပါးမွ မဂ္ဖိုလ္ကို အဓိကတားဆီးသည့္ အမွတ္(၂) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးမွာ အယူမွားသည့္ ဒိ႒ိကိေလသာတရားပင္ျဖစ္၏။ ဒိ႒ိ (၃၂) မ်ိဳးရွိရာတြင္ ျခံဳငံု၍သိထားသင့္သည့္ ဒိ႒ိတို႔ကိုသာ ေဖာ္ျပေပးပါမည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) သကၠာယဒိ႒ိ = ခႏၶာငါးပါး ပရမတၳတရားျဖစ္ေသာ ႐ုပ္၊ နာမ္တရားတို႔ကို “ငါ၊ သူတစ္ပါး၊ ေယာက်္ား၊ မိန္းမ၊ ဒူး၊ ေပါင္၊ ခါး၊ ေျခ၊ လက္၊ သား၊ သမီး၊ ေျမး၊ ျမစ္”ဟု အျမင္မွားျခင္း။
(၂) သႆတဒိ႒ိ = ခိုင္သည္၊ ျမဲသည္၊ တည္သည္၊ တန္႔သည္၊ ဘ၀ကူးသည္၊ ဘ၀ဆက္ သည္၊ အသက္ဆက္သည္၊ လိပ္ျပာခြဲသည္၊ လိပ္ျပာေခၚသည္၊ လိပ္ျပာစင္သည္၊ ကူးတို႔ခ ထည့္သည္ဟု အယူ၀ါဒရွိျခင္း။
(၃) ဥေစၧဒဒိ႒ိ = ျပတ္သည္၊ စဲသည္၊ ယခုဘ၀ ေသျပီးလွ်င္ ေနာင္ ဘာမွ မျဖစ္ေတာ့ဘူးဟူ၍ အယူမွားျခင္း။
(၄) နိယတမိစၧာဒိ႒ိ = စြဲစြဲျမဲျမဲ ေသသည္အထိ ယူထားေသာ အယူရွိသည့္ နိယတမိစၧာဒိ႒ိ သံုးမ်ိဳးရွိပါသည္။ ၎တို႔မွာ-
(က) နတၳိကဒိ႒ိ = ဘာလုပ္လုပ္ အက်ိဳးတရားမရွိဟု ယူဆျခင္း (ေကာင္းက်ိဳး၊ ဆိုးက်ိဳး တစ္စံုတစ္ရာ မရွိဟူ၍ ယူျခင္း)။
(ခ) အေဟတုကဒိ႒ိ = အေၾကာင္းတရားလည္း မရွိ၊ ကံတရားလည္း မရွိဟု ယူဆျခင္း (အေၾကာင္းကံကို ပယ္ေသာအယူ)။
(ဂ) အကိရိယဒိ႒ိ = ကုသိုလ္၊ အကုသုိလ္မရွိဟု ယူဆျခင္း (ေကာင္းမႈျပဳေသာ္လည္း ျပဳသည္ မမည္၊ မေကာင္းမႈျပဳေသာ္လည္း ျပဳရာမေရာက္ဟု ယူေသာအယူ) တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
ထို အျမင္မွား၊ အယူမွား ဒိ႒ိတရားမ်ားက မဂ္ဖိုလ္ကို တားဆီးၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်းဇူးရွင္ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးက “တရား ေနာက္မွ အားထုတ္၊ ဒိ႒ိ အရင္ျဖဳတ္”ဟူ၍ က႐ုဏာတရား ေ႔ရွထား၍ ဆံုးမထားခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။ မဟာက႐ုဏာရွင္ ျမတ္စြာဘုရားကလည္း ဒိ႒ိကို အရင္ဦးစြာျဖဳတ္ၾကရန္ ဥပမာျပ ဆံုးမေတာ္မူပံုမွာ- “ခ်စ္သား ခ်စ္သမီးတို႔၏ ဦးေခါင္းထက္၌ မီးေလာင္စြဲေနသည္ရွိေသာ္ ထုိမီးသည္ အဘယ္အရပ္၊ အဘယ္ေနရာက ကူးစက္ေလာင္စြဲသည္ကို ခဏအသာထား၊ အရင္ဦးစြာ မီးကိုသာ ျငိမ္သတ္ဖို႔ အားထုတ္ရ မည္” ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ “ခ်စ္သား ခ်စ္သမီးတို႔၏ရင္၀၌ လွံစူး၀င္သည္ရွိေသာ္ အဘယ္ အရပ္၊ အဘယ္ေနရာကလာျပီး စိုက္၀င္လာသည္ကို စံုစမ္းရန္ အသာထား၊ ဦးစြာ ရင္၀တြင္ စိုက္ေနေသာ လွံကိုႏႈတ္ျပီး ကုသရမည္”ဟူ၍ျဖစ္၏။
အမွတ္ (၃) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “၀ိပါကႏၲရာယ္”
၀ိပါက၀ဋ္သည္ အက်ိဳးေပး ဒုကၡသစၥာျဖစ္၏။ နိဗၺာန္ မေရာက္မျခင္း ေနာက္ကေန ထက္ၾကပ္လိုက္ေနျပီး အခါအခြင့္သင့္တိုင္း အက်ိဳးေပးေနတတ္သည့္သေဘာ ျဖစ္ပါသည္။ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း သမုဒယသစၥာေၾကာင့္ အက်ိဳးေပးဒုကၡသစၥာရရွိျခင္းသည္ အျခားသူ မဆိုထားႏွင့္ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးပင္ “၀ိပါက္ၾကမၼာ မေနသာ”ႏိုင္ဘဲ ၀ိပါက္ေတာ္ (၁၂)ပါး အေႂကြးကို တစ္ခုခ်င္း ေက်ေအာင္ ေပးဆပ္ေတာ္မူရေလသည္။
ထိုသို႔ သံသာရ ၀ဋ္ဒုကၡ နိဗၺာန္မရမျခင္း လည္ၾကရသည့္ ထုိဒုကၡ စက္ရဟတ္ၾကီးသည္ ေလာင္စာမီး တဏွာျငိမ္းမွ ဘ၀ဇာတ္ အျပီးတိုင္သိမ္းျပီး ခ်ဳပ္ျငိမ္းၾကရမည္ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘ၀ဇာတ္ မသိမ္းေသးခင္မွာေတာ့ ၀ိပါက၀ဋ္ ေနာက္ကပါေနဦးမည္သာ။ ဘုရား၊ ရဟႏၲာ အရွင္ျမတ္မ်ား၌ ကိေလသာ အာသေ၀ါတရား ကုန္ခန္းေသာ္လည္း ၀ိပါက၀ဋ္ မကုန္ေသးျခင္းမွာ ခႏၶာကိုယ္ အႂကြင္းရွိေနေသးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ စာလိုအားျဖင့္ သဥပါဓိေသသ နိဗၺာန္ (ခႏၶာကိုယ္အႂကြင္းရွိေသာနိဗၺာန္)သာ ရရွိထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ခႏၶာကိုယ္ အႂကြင္းမရွိေတာ့ေသာ(အဏုပါဓိေသသနိဗၺာန္) ရရိွမွသာ ဒုကၡအားလံုးရပ္ျပီး အျငိမ္းၾကီး ျငိမ္းေတာ္မူႏိုင္ၾကေလကုန္၏။ ခႏၶာရိွေနေသးလွ်င္ ၀ဋ္ဒုကၡရွိေနေသး၏။ ဘုရား၊ ရဟႏၲာတို႔ သည္ ကိေလသာမရွိျခင္းေၾကာင့္ ေနာင္ခႏၶာ မလာႏိုင္ေတာ့ေပ။ ထိုသို႔ ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးမွ အျငိမ္းဓာတ္ ကိန္းႏိုင္ၾကေသာ္လည္း ပရိနိဗၺာန္မျပဳခင္၌ ကိုယ္သာနာ၍ စိတ္မနာၾကေတာ့ဘဲ က်န္ရွိသည့္ ၀ိပါက၀ဋ္ကို ခႏၶာျဖင့္ ၀ဋ္ေႂကြးဆပ္ရ၏။
၀ိပါက၀ဋ္တို႔၌ ယခုဘ၀ တရားမရႏုိင္သည့္ အမွတ္ (၃) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးမွာ မိခင္၀မ္း၌ သေႏၶတည္ကတည္းက ပညာဉာဏ္- အေမာဟဟိတ္ မပါခဲ့ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထို အႏၲရာယ္ ၾကီးမွာ ယခုဘ၀ နိဗၺာန္ရေရး ေရွာင္ရွားလို႔ ရႏိုင္သည့္အရာ မဟုတ္ပါေပ။ စာလိုအားျဖင့္ ဒြိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္လို႔ ေခၚပါသည္။ ၎၌ အေလာဘဟိတ္ႏွင့္ အေဒါသဟိတ္မ်ားရွိျပီး သာမန္အား ျဖင့္ ေလာကီပညာအရာတြင္ တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ သိပ္မကြာလွဘဲ ေလာကုတၱရာပညာအရာ၌ ပရမတၳသေဘာတရားေတြကို ဒြိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္တို႔က နားမလည္ႏိုင္ေၾကာင္း မွတ္သားသိရွိရ ပါသည္။ စာေရးသူအေနအားျဖင့္ ဒြိဟိတ္ႏွင့္ တိဟိတ္ ခြဲျခားကာျပဖို႔အေရး အလြန္ပင္ ၀န္ေလး လွသည့္အတြက္ ခြဲျခားကာ မျပေတာ့ျပီ။
ေဆာင္ရမည့္အေရးတို႔ကိုသာ အတိုးခ်ကာ ၾကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳလိုသည္မွာ မိမိသည္ ဒြိဟိတ္ တိဟိတ္ ဘယ္ဟိတ္မ်ားျဖစ္ပါလိမ့္ဟု ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေမးမေနသင့္။ ငါေတာ့ျဖင့္ ဒြိဟိတ္ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္လို႔ တရားအားထုတ္လည္း အလကား၊ မရဖို႔သာ မ်ားသည္ဟူ၍ လက္မိႈင္ခ် ေငးေမာေနရန္လည္း မေနသင့္။ လုပ္သင့္သည္မွန္သမွ်တို႔ကို ပညာရွိတို႔ မွာၾကားသည့္အတိုင္း တစ္တပ္တစ္အား ၾကိဳးစားကာ က်င့္ၾကံၾကရပါမည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဥပမာျပရပါလွ်င္ သစ္တံုးၾကီးကို လႊဲျဖင့္ ပိုင္းျဖတ္ရာ၌ “ျပတ္တာက သူ႔အလုပ္၊ ျဖတ္ရမွာက ကိုယ့္အလုပ္”၊ ထုိႏွစ္လုပ္ ကြဲကြဲျပားျပားသိရွိကာ ကိေလသာပါးျပီးကင္းေအာင္ ဒါနကိုလည္း ျပဳ၊ သီလကို လည္း ေဆာက္တည္၊ သမထ ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာတရားတို႔ကိုလည္း ၾကိဳးၾကိဳးစားစား က်င့္ၾကံပြါးမ်ား အားထုတ္ပါလွ်င္ အနာဂတ္ မေ၀းေသာကာလတြင္ နိေရာဓသစၥာၾကီးကို အမွန္ပင္ ျမင္ရလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္စြာအားထုတ္ၾကရေပမည္။
အမွတ္ (၄) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “အရိယူပ၀ါဒႏၲရာယ္”
အရိယာပုဂၢိဳလ္ မဆိုထားႏွင့္၊ မည္သူ႔ကိုမွ် ျပစ္မွားေစာ္ကားလိုေသာစိတ္မ်ား မျဖစ္ေအာင္ ေနထိုင္က်င့္ၾကံသင့္၏။ ႏႈတ္ျဖင့္လည္း မျပဳႏွင့္၊ ကိုယ္ျဖင့္လည္း မျပဳေလႏွင့္။ ရန္ကိုရန္ခ်င္း မတံု႔ျပန္ မိၾကေစႏွင့္။ ရန္စေတြ ပ်ိဳးေနၾကလို႔ ျငိမ္းခြင့္မရသည့္ ဒုကၡတရားေတြကို သံေ၀ဂ ဉာဏ္ျဖင့္ၾကည့္႐ႈကာ အျမဲဆင္ျခင္သင့္လွ၏။ ရန္မလိုမွ ရန္ျပိဳမည္၊ ရန္ျပိဳမွ ေအးခ်မ္းမည္ျဖစ္ သည္။
မာနျဖင့္ ေထာင္လႊား၊ ဒိ႒ိျဖင့္ မိုက္မွားကာ အခ်င္းခ်င္း ျပစ္မွားၾကျခင္းေတြႏွင့္ တစ္ဖက္က ရန္မခင္ တစ္ဖက္သတ္ ရန္ဆင္မိျခင္းေတြေၾကာင့္ ကိုယ့္ကာယကံ ကုိယ့္ထံျပန္၊ ကိုယ္၀စီကံ ကိုယ္ထံျပန္၊ ကုိယ့္မေနာကံ ကိုယ္ထံျပန္သည့္ ဒုကၡေတြသာ ရရိွေနၾကရ၏။ ထိုကဲ့သို႔ တစ္ဖက္သားကို ျပစ္မွားမိၾကရာ၌ အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔ကိုမ်ား ျပစ္မွားေစာ္ကားမိလိုက္လွ်င္ျဖင့္ ေတာင္းပန္ခြင့္မရလိုက္ပါက ၾကီးေလးလွသည့္ အမွတ္ (၄) ဓမၼ အႏၲရာယ္ကို လြန္က်ဴးမိေတာ့၏။ အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔ကို ျပစ္မွားမိျခင္း ထို အရိယူပ၀ါဒကံကလည္း မဂ္ဖိုလ္ကို တားျမစ္သည့္ ကံၾကီးပင္ျဖစ္ေတာ့၏။ သို႔ေသာ္ အရိယာသူေတာ္စင္အား ျပစ္မွားမိလို႔ ေတာင္းပန္လွ်င္ကား ေက်ေအးကင္းေပ်ာက္ မဂ္ဖိုလ္ကို ရခြင့္ရွိႏိုင္ေပသည္။
အရိယာပုဂၢိဳလ္ရယ္မွ မဟုတ္၊ မည္သူ႔ကိုမွ် မျပစ္မွားမိေအာင္ ေနႏိုင္လွ်င္ အေကာင္းဆံုးပင္ ျဖစ္ပါသည္။ တရားစခန္းမ်ားတြင္ ေလ့က်င့္ေပးသည့္ ေက်းဇူးရွင္ၾကီးမ်ားအား ျပစ္မွားမိခဲ့ေသာ အျပစ္တို႔ ရွိေနပါလွ်င္ မဂ္ဖိုလ္ကို တားဆီးေနမည္ စိုးေသာေၾကာင့္ တရားမ႐ႈမွတ္ခင္တို႔၌ အရင္ဦးစြာ ဦးခိုက္ေတာင္းပန္ၾကသည့္ အေလ့အက်င့္မွာ မြန္ျမတ္လွေပ၏။ ည အိပ္ယာ ၀င္ခါနီးတိုင္း ထိုအတိုင္း ျပဳက်င့္ႏိုင္က ပို၍ ေကာင္းေပသည္။ ေန႔စဥ္၀တ္ျပဳ၍ သံသရာက ေတြ႔ၾကံဳခဲ့ရေသာ ဘုရား၊ ရဟႏၲာအစျဖာေသာ ေက်းဇူးရွင္္ခင္ပြန္းၾကီးဆယ္ပါးတို႔ႏွင့္ ယခုဘ၀ ေတြ႔ၾကံဳရသည့္ ထိုေက်းဇူးရွင္ၾကီးတို႔အေပၚ၌ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံ တစ္ပါးပါးေသာ ကံတို႔ျဖင့္ ျပစ္မွားေစာ္ကားမိျခင္းမ်ား ရွိႏိုင္သည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ လက္ဆယ္ျဖာမိုး မာန္ကိုခ်ိဳး၍ ဦးညႊတ္ကန္ေတာ့ၾကရာ၏။
အရိယာသူေတာ္စင္တို႔ကို ျပစ္မွားမိျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာဆိုးက်ိဳးတို႔မွာ လြန္စြာၾကီးမားလွ၏။ စိဥၥမာန အမ်ိဳးသမီးသည္ အမွန္မဟုတ္ ပံုသဏၭာန္လုပ္၍ ဘုရားႏွင့္ ကိုယ္ေလးလက္၀န္ျဖစ္ရ ပါသည္ဟု လူဘံုအလယ္ထဲတြင္ ဘုရားရွင္အား အရွက္ခြဲခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ အရွင္ ေဒ၀ဒတ္သည္ ဘုရားရွင္အား ေက်ာက္ေမာင္းဆင္ သတ္ခဲ့ရာ၌ ကြဲအက္သည့္ ေက်ာက္စ မွန္ကာ ဘုရားရွင္၏ေျခမ,ေတာ္ ေသြးစိမ္းတည္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ ဘုရားရွင္၏ ေယာကၡမေတာ္ေဟာင္း သုဗၺဗုဒၶသာကီ၀င္မင္းၾကီးသည္ ဘုရားရွင္ ဆြမ္းခံႂကြရာ အ၀င္လမ္း တို႔တြင္ ေသေသာက္က်ဴး ငမိုက္သားတို႔ကို ဘုရားရွင္အား မူးရစ္ရမ္းကားစြာ ဆဲေရးတိုင္ထြာ ျခင္းျပဳရန္ ခိုင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ နႏၵကဘီလူးသည္ လက္ယာရံ အဂၢသာ၀က အရွင္သာရိပုတၱရာ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီး ဖလသမာပတ္ ၀င္စားေတာ္မူေနခ်ိန္တြင္ ဦးေခါင္းကို လက္ျဖင့္႐ုိက္ပုတ္မိျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ နႏၵလုလင္သည္ ရဟႏၲာဘိကၡဳနီအရွင္မ ဥပလ၀ဏ္ကို ရာဂစိတ္ျဖင့္ မိစၧာစာရ က်ဴးလြန္ျပစ္မွားမိျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္းတို႔သည္ အရိယာပုဂၢိဳလ္ျမတ္တို႔အား ျပစ္မွာမိျခင္းေၾကာင့္ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္၌ အထင္အရွား ျဖစ္ခဲ့ေသာ အရွင္လတ္လတ္ ေျမမ်ိဳခံခဲ့ၾကရသည့္ သာဓကတို႔ပင္ျဖစ္၏။
အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔အား ျပစ္မွားမိျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာ ဆိုးက်ိဳးဆယ္မ်ိဳးကိုလည္း ေအာက္ေဖာ္ျပပါလကၤာျဖင့္ မွတ္သားၾကပါေလ-
“အရိယာဇာတ္၊ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ကို၊ ေျပာတတ္ျပစ္ဆို၊ အညစ္ပို၍၊ မလိုရန္ၿငိွဳး၊ ထိုသူမ်ိဳး၌၊ ဆယ္မ်ိဳးျပစ္ဒဏ္၊ ရျမဲမွန္ခဲ့၊ ေသြးအန္ျဖစ္လြယ္၊ ေရာင္း၀ယ္႐ံႈးျခင္း၊ ခ်ိဳ႕ယြင္းအဂၤါ၊ ႐ူးၾကေဖာက္ျပန္၊ ၾကမ္းတမ္းစြပ္စြဲ၊ ေသကြဲသားခ်င္း၊ ပ်က္ျခင္းစည္းစိမ္၊ ေနအိမ္မီးေလာင္၊ ဒုကၡေဘာင္သည္၊ လူ႔ေဘာင္ဒိ႒၊ ေတြ႔ၾကံဳရ၍၊ ေသကမလြဲ၊ ပါယ္ငရဲ၀ယ္၊ ကမၻာစြဲခဲ့၊ ေရာက္ဆဲ လူ႔ျပည္၊ တက္ျပန္ေလေသာ္၊ က်က္သေရမြဲ၊ မဂ္ဖိုလ္လြဲ၍၊ အျမဲၾကမၼာ၊ ၀ဋ္ေၾကာင္းပါသည္၊ ေရွာင္ရန္ ဓမၼ အႏၲရာယ္တည္း။”
အမွတ္ (၅) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “အာဏာ ၀ီတိကၠမႏၲရာယ္”
ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ အာဏာစက္သည္ အနႏၲစၾကာ၀ဠာသို႔တိုင္ တည္ေတာ္မူေပသည္။ ဘုရား သားေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ ဘုရားရွင္က ၀ိနည္းေတာ္ကို ဒီအတိုင္း ေစာင့္ထိန္းၾကရမည္ဆိုလွ်င္ ဒီအတိုင္းသာ လိုက္နာၾက၏။ ဟိုလိုေလး လုပ္ခြင့္ေပးပါလို႔ အတြန္႔မတက္ၾကေပ။ အတြန္႔တက္ခဲ့ေသာ ရဟန္းဆိုးမ်ား ရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ သာသနာေတာ္ ထက္ျခမ္းကြဲခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မွန္ၾကီးကလည္း ယခုထက္တိုင္ ဂယက္႐ုိက္ခတ္ေနေပသည္။
ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးေနာက္ ႏွစ္တစ္ရာ အၾကာတြင္ သံဃာေတာ္တစ္ေသာင္း စုေပါင္း၍ သိကၡာေတာ္ ၂၂၇ သြယ္မွ ေလွ်ာ့ပါရန္ အဓမၼ၀ါဒ(၁၀)ခ်က္တို႔ကို တင္ျပကာ ေတာင္းဆို လာၾကရာ အရွင္မဟာယသ ကိုယ္ေတာ္ၾကီးဦးေဆာင္၍ ရဟႏၲာတစ္သိန္းတို႔ျဖင့္ ဒုတိယ သဂၤါယနာတင္ေတာ္မူခဲ့ၾကျပီး ထိုအရွင္ဆိုးမ်ားစြာတို႔ကို ေမာင္းထုတ္ကာ ျပည္ႏွင္လိုက္ၾက ေပသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ အဓမၼ၀ါဒအယူ သံဃာတို႔က သူ႔ဘာသူ မဟာသံဃိကဂိုဏ္းဟူ၍ အမည္သမုတ္ ဂုဏ္ေရာင္ထုတ္ျပီး ၀ိနည္းေတာ္(၁၀)ခ်က္တို႔ကို ပယ္ျဖဳတ္ၾကကာ ယခုအခါ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာဟူ၍ ထင္ရွားစြာတည္ရွိေနေလသည္။
ဗုဒၶဘာသာ ႏွစ္ဘာသာမရွိ၊ ဘုရားသား ဧကန္မွန္လွ်င္ တစ္သားတည္းသာ ရွိေနရေပမည္။ ဘုရားစကားေတာ္တို႔အား ျပင္လို ျပင္၊ စြက္လို စြက္၊ ျဖည့္လိုလွ်င္ ျဖည့္ လုပ္ေနၾကပါလွ်င္ ငါလည္းပဲဘုရားလုပ္ခ်င္ေနၾကသည့္သေဘာသာ ျဖစ္ေနေပသည္။ တုႏိႈင္းမဲ့ဘုရားရွင္၏ သားေတာ္အစစ္ျဖစ္ပါလွ်င္ကား ဘုရားမွာရာ တေသြမတိမ္း ေစာင့္ထိန္းကာေနၾကရမည္ျဖစ္ သည္။ သို႔မွသာ မဂ္ဖိုလ္အေရးက ေတြးေလတိုင္း မေ၀းႏိုင္ေတာ့ဘဲ က်င့္ႏိုင္သေလာက္ ခရီးေပါက္ကာ လူတို႔ထက္ အျမန္ဆံုးေရာက္မည္ျဖစ္၏။
ဘုရားသားေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ အမွတ္ (၅) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးကို ေက်ာ္ျဖတ္ကာ ခရီးႏွင္ႏိုင္ ရပါမည္။ ဘုရားသား သံဃာေတာ္မ်ားသည္ က်ဴးလြန္လိုေသာေစတနာျဖင့္ ဘုရားတားျမစ္ ထားသည့္ ၀ိနည္းေတာ္(စည္းကမ္း)တို႔ကို ေဖာက္ဖ်က္မိၾကျခင္း၊ က်ဴးလြန္မိေသာ အျပစ္(အာပတ္)တို႔ကို ေဒသနာၾကားျခင္း(အာပတ္ေျဖျခင္း) မျပဳလုပ္ဘဲေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ မဂ္ဖိုလ္ကို တားျမစ္ခံၾကရျခင္းျဖစ္၏။ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ လူတို႔ထက္ မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္နီးေၾကာင္း သိကၡာေတာ္ျမတ္တို႔ျဖင့္ ပါရမီျဖည့္ခြင့္ ရရွိၾကသလို မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ေ၀းေၾကာင္း အျပစ္တို႔ကို လြန္က်ဴးမိ၍ အာပတ္မေျဖႏိုင္ၾကပါလွ်င္လည္း လူတု႔ိထက္ပင္ မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ ေ၀းလွ၏။
က်ဴးလြန္လိုေသာေစတနာျဖင့္မဟုတ္ဘဲ ေခတ္အခါအေျခအေနသေဘာအရ ေရွးကလို ေျခလ်င္ႂကြျမန္းၾကကာ လိုရာခရီးသြားၾကတာမဟုတ္ေတာ့ ယာဥ္စီး၍သာ သြားၾကရာ၌ ၀တၳဳေငြ ကိုင္ၾကရ၏။ ထုိသုိ႔ေသာအာပတ္တို႔ကို ေသးငယ္သည္ မထီသေဘာျဖင့္ ေဒသနာ ၾကားရန္မလိုဟု သေဘာထားကာ မေနၾကရပါဘုရား။ ျမိဳ႕ထဲသို႔ ႂကြၾကရာ၌ ဟကြဲကာ ၀တ္ဆင္ထားသည့္ ျမန္မာမ, ကျပားတို႔ကုိျမင္လွ်င္ သံေ၀ဂ,သာ ႏိုင္ႏိုင္ပြါးၾကပါကုန္ဘုရား။ မာတုဂါ မွန္သာမွန္လွ်င္ ခရီးအတူ မသြားၾကရန္ႏွင့္ တစ္မိုးအတူ မအိပ္ၾကေစရာ။ လူတို႔ အၾကိဳက္သာ လိုက္ေနရလွ်င္ျဖင့္ ၀ိနည္းေတာ္အေဖာ္မထားသလိုျဖစ္ျပီး ၾကာလာလွ်င္ အာပတ္ေတြ တစ္ပံုတစ္ပင္ မျဖစ္ရေအာင္ ေန႔စဥ္သာေဒသနာၾကားၾကပါကုန္ဘုရား။
ဆရာႏွင့္ဒကာဆိုသည္မွာ မဂ္ဖိုလ္ကို အတူရၾကဖို႔အေရး “ကၽြန္းကိုင္းမီွ၊ ကုိင္းကၽြန္းမွီ” ဆိုသလို အျပန္အလွန္ မွီေနၾကရသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သတိတရား အခါခါပြါးႏိုင္ပါမွ မဂ္ဖိုလ္ကို အတူတက္လွမ္းႏိုင္ၾကမွာပါဘုရား။ ေခတ္လူေတြ ေျပာမရ,ဆိုမရဟူ၍ လစ္လ်ဴ႐ႈ ပစ္မထားၾကဘဲ ဘုရားဆံုးမ,ထားသည့္အတိုင္းသာ အားမနာတမ္းဆံုးမ၍ မၾကိဳက္လွ်င္လည္း မတတ္ႏိုင္၊ သာသနာေတာ္အေရးအတြက္မို႔ အမွန္အတိုင္း မည္သူ႔မွ် မငဲ့ကြက္ဘဲ ခတ္ျပတ္ျပတ္ ေဟာေတာ္မူၾကပါဘုရား။ သည့္အျပင္ ထိုအေရးမွာ ဆရာဒကာတို႔၏ က်င့္ႏွစ္ျဖာညီမွ်ၾကမွ အခ်င္းခ်င္းမွီႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ တြဲလက္ခ်င္း မျဖဳတ္တမ္း ခိုင္ေအာင္ ျမဲျမံစြာ ရွိထားၾကရပါမည္။
နိဗၺာန္သို႔တူ႐ူ မေကြ႔မေကာက္ ေျဖာင့္တန္းစြာေလွ်ာက္ႏိုင္ၾကေအာင္ မဂ္ဖိုလ္အား ထားဆီးၾက မည့္ ဆိုခဲ့သည့္ ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးတို႔ကို သတိ၀ီရိယၾကီးစြာေရွာင္ရွားၾက၍ ေဆာင္ထားရမည္ တို႔ကိုလည္း သဒၶါ၊ သတိ၊ သမာဓိ၊ ၀ီရိယာ၊ ပညာ ဗိုလ္ငါးျဖာတို႔ျဖင့္ က်င့္ေဆာင္ကာေနၾကပါ ကုန္။ သို႔မွသာ မၾကာခင္၌ ရည္မွန္းရာနိဗၺာန္ၾကီးကို ၾကည္ရွင္းစြာမဂ္ဖိုလ္အလင္းျဖင့္ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ၾကရျပီး သံသရာတစ္ေလွ်ာက္လံုး မေတြ႔ၾကံဳမခံစားခဲ့ရသည့္ အမြန္ျမတ္ဆံုး ခ်မ္းသာၾကီးကို ေတြ႔ျမင္ခံစားၾကရမည္မွာ မလြဲဧကန္သာျဖစ္ေတာ့၏။
စာ႐ႈသူ ဓမၼမိတ္ေဆြအေပါင္းႏွင့္ အနႏၲသတၱ၀ါအားလံုးတို႔၌ ေဘးရန္ကင္းပ၍ ကိုယ္ႏွင့္စိတ္ ညီမွ်ၾကကာ ခ်မ္းသာစြာတရားအားထုတ္ႏိုင္ၾကပါေစ။
(ဣ ဒံ ေမ ပုညံ အာသ၀ကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု။)
အျပည့္အစုံသုိ႔အ၀ိဇၨာ- မသိမႈေၾကာင့္ “ေပါက္တတ္ကရေတြ အေတာ္လုပ္တတ္တဲ့ေကာင္”ဟူ၍ ေလာကီ အလုပ္တို႔တြင္ အသံုးမက်မႈတို႔ကို အခ်င္းခ်င္း ကဲ့ရဲ႕ျခင္းျပဳၾက၏။ ေလာကုတၱရာပညာရဖို႔ အ၀ိဇၨာ အဓိပၸါယ္မွာ-
- သိသင့္တာေတြကို မသိတာ အ၀ိဇၨာ၊
- မသိသင့္တာေတြကို သိေနတာ သည္လည္း အ၀ိဇၨာပင္ျဖစ္၏။”
သိသင့္တာေတြကို သိမထားေတာ့ ကိုယ္ထင္ရာ ေလွ်ာက္လုပ္ေတာ့၏။ မသိသင့္တာ ေတြကိုသာ သိထားျပန္ေတာ့လည္း ကိုယ္လုပ္တာ အမွန္ထင္ျပီး ေလွ်ာက္လုပ္ျပန္ပါသည္။ ဘုရားစကားကို ပယ္ခြင္းမိလို႔ ထိုထိုေသာ အမွားေတြရင္းျပီး ရရွိခဲ့သည့္အျမတ္တို႔မွာ ဘ၀၏ ဒုကၡဇာတ္လမ္း၌ ဆက္လက္ကာ သ႐ုပ္ေဆာင္ေနၾကရသည့္အျဖစ္ႏွင့္ အာမေျငာင္းတမ္း ဆို၊ မ်က္ရည္မခန္းစတမ္း ငိုၾကရျပီး ေကြးေနေအာင္ က၊ ေဆြးေနေအာင္ လြမ္းျပၾကရင္း မျငီးေငြ႔စတမ္း ေနခဲ့ၾကသည္မွာ ကမၻာအသေခ်ၤအနႏၲ ရွိခဲ့ေလျပီ။
ဒုကၡ၏အဆံုး၊ ခ်မ္းသာျခင္း၏အမြန္ျမတ္ဆံုးျဖစ္သည့္ သႏၲိသုခ(နိဗၺာန္)သို႔ အလွ်င္ျမန္ဆံုး မ်က္ေမွာက္မျပဳႏိုင္ေအာင္ တားဆီးတတ္သည့္ ဓမၼအႏၲရာယ္မ်ားကို လြန္က်ဴးလြန္မိခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ ပါရမီေတာ္ဆည္းပူးခဲ့သည့္ အေလာင္းေတာ္ၾကီးမ်ားပင္ အာသေ၀ါကုန္ခန္းေအာင္ က်င့္ၾကံျပီးေသာ္လည္း ေလာကဓံဒုကၡဆိုးတို႔ျဖင့္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳၾကရသည့္အျဖစ္တို႔ ရွိခဲ့ၾကေပ သည္။ ေလာကတြင္ ေျပာၾကသည့္ “အေသဆိုးလိုက္တာ”ဟူ၍ျဖစ္၏။ အေသဆိုးျခင္း၊ လွျခင္းကို ခႏၶာကိုယ္ပ်က္ယြင္းမႈႏွင့္ ေလာကလူတို႔ တိုင္းတာၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အမွန္မွာ ဘုရားရွင္အလိုေတာ္အရ ဘ၀မွန္က ဘယ္ဘ၀မွ မေကာင္း၊ ဘ၀ဆံုးသည့္ နိဗၺာန္သာလွ်င္ အမြန္ျမတ္ဆံုးအျဖစ္ ဘုရားရွင္ ဆံုးမေတာ္မူေသာေၾကာင့္ အာသေ၀ါကုန္ခန္းျပီးလွ်င္ ပံုစံမ်ိဳးစံု ျဖင့္ ေသ၊ ထိုသူ အေသလွသူျဖစ္၏။ ေသၿပီးေနာက္ ဘ၀ရွိေနေသးလွ်င္ ထိုသူ အေသမလွ ေသးေပ။
အေသလွျခင္း မလွျခင္းက ေနာင္၊ မေသခင္ေရွာင္ၾကရမည့္ ဓမၼအႏၲရာယ္မ်ားကိုကား နိဗၺာန္မရခင္ ၾကားကာလ၌ သိထားၾကရမည့္ အခ်က္မ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေရွာင္သင့္ သည္မ်ားကို ေရွာင္၊ ေဆာင္သင့္သည္မ်ားကို ေဆာင္ႏိုင္ၾကရေအာင္ ဤဓမၼေဆာင္းပါးျဖင့္ သံသရာတစ္ေလွ်ာက္ မေတာ္စပ္ခဲ့ဘူးေသာ ေဆြမ်ိဳး၊ မတင္ခဲ့ဘူးေသာ ေက်းဇူးမည္သည္ မရွိ႐ိုး အမွန္ပင္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ထုိ ေက်းဇူးတရားတို႔ကို ဦးညႊတ္ျပီး ေက်းဇူးဆပ္ ေရးသား တင္ျပလုိက္ပါသည္။
အမွတ္(၁) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “ကံမႏၲရာယ္”
“ေကာင္းတာလုပ္က ေကာင္းက်ိဳးရ၊ မေကာင္းတာလုပ္က ဆိုးက်ိဳးရ”သည္မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တုိင္း သိရွိထားၾကသည့္ အေျခခံသမၼာဒိ႒ိ အစဦးဆံုး အျမင္မွန္တရားျဖစ္၏။ ထုိအျမင္မွန္ တရား စဦးျဖာ၍ ယံုၾကည္လက္ခံမႈ မရွိၾကသူမ်ားမွာ အမွန္(၁)ဓမၼအႏၲရာယ္မ်ားကို က်ဴးလြန္ မိတတ္သည္မွာ မလြဲဧကန္သာျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သာသာနာပ ကာလတို႔၌ ထုိကံကို က်ဴးလြန္မိၾကေသာေၾကာင့္ ဘ၀အေသေခ်ၤ အပါယ္ဆင္းရဲတြင္ ခံစားၾကရ၏။ ဘုရားရွင္တရား နာၾကားခြင့္ မရရွိလို႔ ကံ,ကံ၏အက်ိဳးကို သိခြင့္မရဘဲ က်ဴးလြန္မိၾကသည္ကို အသာထား၊ ဘုရားရွင္ ပြင့္ထြန္းခ်ိန္တြင္ သစၥာေလးပါးတရားေတြ တသြင္သြင္ေဟာၾကားေနစဥ္ကာလ၌ ဘုရားရွင္ကို ကန္႔လန္႔တိုက္သည့္ အရွင္ေဒ၀ဒတ္လို ပေစၥကဗုဒၶအေလာင္းအလ်ာသည္ပင္ ဘုရားနားကပ္၍ မိုက္ခဲ့မိလို႔ ယခု အ၀ီစိတြင္ ခံစားလို႔ ေနရေခ်ျပီ။
မဂ္ဖိုလ္ကုိ တားျမစ္သည့္ ထို အမွတ္(၁) ဓမၼအႏၲရာယ္တို႔မွာ ပဥၥာနႏၲရိယကံ (၅)ပါးတို႔ ျဖစ္ၾက၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) မာတုဃာတက = အမိကို သတ္ေသာကံ၊
(၂) ပိတုဃာတက = အဖကို သတ္ေသာကံ၊
(၃) ရဟႏၲဃာတက = ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္ကို သတ္ေသာကံ၊
(၄) ေလာဟိတုပၸါဒက = ဘုရားရွင္အား ေသြးစိမ္းတည္ေအာင္ ျပဳမိေသာကံႏွင့္
(၅) သံဃေဘဒက = ဘုရားသား သံဃာေတာ္မ်ားအား အခ်င္းခ်င္း ညီညြတ္မႈမရွိေအာင္ သံဃာဂိုဏ္းခြဲေသာကံ တို႔ျဖစ္ၾက၏။
ထုိငါးပါးေသာကံတို႔တြင္ သံဃာဂိုဏ္းခြဲေသာကံကုိ လူတို႔မက်ဴးလြန္ႏိုင္၊ ဘုရားသားေတာ္မ်ား ခ်င္းသာ က်ဴးလြန္ႏိုင္ေသာကံဟု မွတ္သားသိရွိရပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ သံဃာေတာ္မ်ား သိမ္ေတာ္အတြင္း ေဒသနာၾကား၊ ဥပုသ္ျပဳၾကရာ၌ ေက်ာင္းရွိ သံဃာေတာ္မ်ား အညီအညြတ္ ျပဳလုပ္ၾကသည္တြင္ ညီညြတ္မႈမရွိဘဲ သံဃာအခ်င္းခ်င္း ဂိုဏ္းကြဲေအာင္ လုပ္ျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ေၾကာင္း ေက်းဇူးရွင္ဆရာေတာ္ဦးဇ၀န၏တရားမွ မွတ္ခ်က္စကား နာၾကားခဲ့ရပါသည္။ ဆရာ့စကားလည္း ေထာက္ခံ၊ လြန္ပို၍နာခံတတ္ၾကေစရန္ အၾကံျပဳလိုသည္မွာ လူတို႔လုပ္က ထိုကံ မဟုတ္ဟု မမွတ္ယူမိၾကေစရာ၊ မက်ဴးလြန္မိဖို႔သာ သတိတရား လက္ကိုင္ထား၍ ေရွာင္ရွားသင့္ပါေပသည္။
ပဥၥာနႏၲရိယကံ က်ဴးလြန္မိ၍ ဒုကၡေတြ အလူးအလဲ ခံ၊ မဂ္ဖိုလ္ကို ေတာ္လွန္မိၾကသည့္ ပုဂၢိဳလ္တို႔၏ သာဓကမ်ားမွ ပမာတစ္ခု ျပရပါလွ်င္ ဘုရားရွင္လက္ထက္က အဖသတ္သား မင္းတရား အဇာတသတ္မင္းၾကီးကို ျပဆိုပါမည္။ မင္းၾကီးသည္ “သာမညဖလသုတ္”- ရဟန္းျပဳရျခင္း၏ အက်ိဳးတရားေတြကိုျပဆိုေသာ တရားေတာ္ၾကီးကို နာၾကားျပီးမွ အျမင္မွန္ရရွိကာ သူေတာ္ေကာင္းဘ၀ ေရာက္ရွိခဲ့သူျဖစ္ျပီး သာသနာေတာ္စည္ပင္ေၾကာင္း အတြက္ ပထမသဂၤါယနာတင္ရန္ ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္ခဲ့ေသာ မင္းတရားၾကီးျဖစ္ခဲ့၏။ သာမည ဖလသုတ္ တရားေတာ္ကို နာၾကားျပီးေနာက္ ပုထုဇဥ္ပုဂၢိဳလ္တို႔၌ ဘုရားရွင္အား ၾကည္ညိဳၾက ေသာ ဒကာ ဒကာမတို႔တြင္ အျမတ္ဆံုး၊ အသာဆံုးသူ ျဖစ္ခဲ့၏။ အဖကို နန္းခ်၍ မင္းအျဖစ္ အတင္းလုပ္ကာ အဖေျခဖ၀ါးကို ဓားျဖင့္ခြဲ၊ အစာငတ္ေအာင္ထားျပီး ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ခဲ့ျခင္း ပဥၥာနႏၲရိယကံၾကီးကို က်ဴးလြန္မိခဲ့ေသာေၾကာင့္ သာမညဖလသုတ္ နားၾကားျပီး လွ်င္ ေသာတာပန္တည္ႏိုင္ေလာက္သည့္ ပါရမီရွိထားေသာ္လည္း မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ လက္တစ္ကမ္းအလိုတြင္ ထို ပဥၥာနႏၲရိယကံ မဟာတံတိုင္းၾကီး ကာဆီးထားျခင္းေၾကာင့္ မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ေ၀းကာ ေသျပီးေနာက္ အပါယ္ဘံုဒုကၡေဘးသို႔ က်ေရာက္ရ ရွာေလသည္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ကယ္တင္ရွင္လည္း မဟုတ္ေသာ၊ ဖန္ဆင္းရွင္လည္း မဟုတ္ေသာ၊ ကုိယ့္အလုပ္ ကုိယ္ျပီးေအာင္လုပ္တတ္ဖို႔သာ လမ္းညႊန္ေပးေတာ္မူေသာ အရွင္ျဖစ္၏။ ဘုရားရွင္၏ဆံုးမစကားအတိုင္း ကိုယ့္ျပဳသည့္ကံ ကိုယ္ထံျပန္လာျခင္းေၾကာင့္ ပဥၥနႏၲရိယကံ က်ဴးလြန္မိသူျဖစ္လွ်င္ မည္သူမဆို ထိုအတိုင္း အက်ိဳးေပးျခင္းျဖစ္၏။ ထုိအတိုင္း ခံစားရမည္သာျဖစ္၏။ ဤကဲ့သုိ႔ မဂ္ဖိုလ္ကိုလည္း တားျမစ္၊ အပါယ္သို႔လည္း ခ်ပစ္တတ္သည့္ အမွတ္(၁) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးကို ပမာထံုး ႏွလံုးမူျပီး လူ႔အျဖစ္ မ႐ံႈးရေအာင္ ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ၾက သည့္အျပင္ မိဘေက်းဇူးကိုလည္း ဆပ္၊ သံဃာေတာ္အရွင္သူျမတ္တို႔ကိုလည္း ေထာက္ပံ့ ၾကျပီး အိမ္တြင္း၌ ဘုရားရွင္ႂကြေရာက္ေနသလို ဆြမ္း ပန္း ေရခ်မ္း၊ ဆီမီး ခဲဖြယ္ အသြယ္သြယ္တို႔ျဖင့္ သူ႔အခ်ိန္ႏွင့္သူ လွဴဒါန္းဆက္ကပ္ျပီး အထူးထူးေသာ ကုသိုလ္ျမတ္ တို႔ကို လက္မလြတ္စတမ္းအရယူကာ သာသနာႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳက်ိဳးနပ္သူမ်ားျဖစ္ေအာင္ က်င့္ေဆာင္ၾကပါေလ။
အမွတ္ (၂) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “ကိေလသႏၲရာယ္”
ကိေလသ ရန္စြယ္ ခပင္းမက်န္ေအာင္ ပယ္ခြင္းျပီးမွ ဇာတိဇာတ္က ရပ္တန္႔မည္ျဖစ္၏။ ကိေလသာဆယ္ပါးမွ မဂ္ဖိုလ္ကို အဓိကတားဆီးသည့္ အမွတ္(၂) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးမွာ အယူမွားသည့္ ဒိ႒ိကိေလသာတရားပင္ျဖစ္၏။ ဒိ႒ိ (၃၂) မ်ိဳးရွိရာတြင္ ျခံဳငံု၍သိထားသင့္သည့္ ဒိ႒ိတို႔ကိုသာ ေဖာ္ျပေပးပါမည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) သကၠာယဒိ႒ိ = ခႏၶာငါးပါး ပရမတၳတရားျဖစ္ေသာ ႐ုပ္၊ နာမ္တရားတို႔ကို “ငါ၊ သူတစ္ပါး၊ ေယာက်္ား၊ မိန္းမ၊ ဒူး၊ ေပါင္၊ ခါး၊ ေျခ၊ လက္၊ သား၊ သမီး၊ ေျမး၊ ျမစ္”ဟု အျမင္မွားျခင္း။
(၂) သႆတဒိ႒ိ = ခိုင္သည္၊ ျမဲသည္၊ တည္သည္၊ တန္႔သည္၊ ဘ၀ကူးသည္၊ ဘ၀ဆက္ သည္၊ အသက္ဆက္သည္၊ လိပ္ျပာခြဲသည္၊ လိပ္ျပာေခၚသည္၊ လိပ္ျပာစင္သည္၊ ကူးတို႔ခ ထည့္သည္ဟု အယူ၀ါဒရွိျခင္း။
(၃) ဥေစၧဒဒိ႒ိ = ျပတ္သည္၊ စဲသည္၊ ယခုဘ၀ ေသျပီးလွ်င္ ေနာင္ ဘာမွ မျဖစ္ေတာ့ဘူးဟူ၍ အယူမွားျခင္း။
(၄) နိယတမိစၧာဒိ႒ိ = စြဲစြဲျမဲျမဲ ေသသည္အထိ ယူထားေသာ အယူရွိသည့္ နိယတမိစၧာဒိ႒ိ သံုးမ်ိဳးရွိပါသည္။ ၎တို႔မွာ-
(က) နတၳိကဒိ႒ိ = ဘာလုပ္လုပ္ အက်ိဳးတရားမရွိဟု ယူဆျခင္း (ေကာင္းက်ိဳး၊ ဆိုးက်ိဳး တစ္စံုတစ္ရာ မရွိဟူ၍ ယူျခင္း)။
(ခ) အေဟတုကဒိ႒ိ = အေၾကာင္းတရားလည္း မရွိ၊ ကံတရားလည္း မရွိဟု ယူဆျခင္း (အေၾကာင္းကံကို ပယ္ေသာအယူ)။
(ဂ) အကိရိယဒိ႒ိ = ကုသိုလ္၊ အကုသုိလ္မရွိဟု ယူဆျခင္း (ေကာင္းမႈျပဳေသာ္လည္း ျပဳသည္ မမည္၊ မေကာင္းမႈျပဳေသာ္လည္း ျပဳရာမေရာက္ဟု ယူေသာအယူ) တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
ထို အျမင္မွား၊ အယူမွား ဒိ႒ိတရားမ်ားက မဂ္ဖိုလ္ကို တားဆီးၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်းဇူးရွင္ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးက “တရား ေနာက္မွ အားထုတ္၊ ဒိ႒ိ အရင္ျဖဳတ္”ဟူ၍ က႐ုဏာတရား ေ႔ရွထား၍ ဆံုးမထားခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။ မဟာက႐ုဏာရွင္ ျမတ္စြာဘုရားကလည္း ဒိ႒ိကို အရင္ဦးစြာျဖဳတ္ၾကရန္ ဥပမာျပ ဆံုးမေတာ္မူပံုမွာ- “ခ်စ္သား ခ်စ္သမီးတို႔၏ ဦးေခါင္းထက္၌ မီးေလာင္စြဲေနသည္ရွိေသာ္ ထုိမီးသည္ အဘယ္အရပ္၊ အဘယ္ေနရာက ကူးစက္ေလာင္စြဲသည္ကို ခဏအသာထား၊ အရင္ဦးစြာ မီးကိုသာ ျငိမ္သတ္ဖို႔ အားထုတ္ရ မည္” ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ “ခ်စ္သား ခ်စ္သမီးတို႔၏ရင္၀၌ လွံစူး၀င္သည္ရွိေသာ္ အဘယ္ အရပ္၊ အဘယ္ေနရာကလာျပီး စိုက္၀င္လာသည္ကို စံုစမ္းရန္ အသာထား၊ ဦးစြာ ရင္၀တြင္ စိုက္ေနေသာ လွံကိုႏႈတ္ျပီး ကုသရမည္”ဟူ၍ျဖစ္၏။
အမွတ္ (၃) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “၀ိပါကႏၲရာယ္”
၀ိပါက၀ဋ္သည္ အက်ိဳးေပး ဒုကၡသစၥာျဖစ္၏။ နိဗၺာန္ မေရာက္မျခင္း ေနာက္ကေန ထက္ၾကပ္လိုက္ေနျပီး အခါအခြင့္သင့္တိုင္း အက်ိဳးေပးေနတတ္သည့္သေဘာ ျဖစ္ပါသည္။ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း သမုဒယသစၥာေၾကာင့္ အက်ိဳးေပးဒုကၡသစၥာရရွိျခင္းသည္ အျခားသူ မဆိုထားႏွင့္ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးပင္ “၀ိပါက္ၾကမၼာ မေနသာ”ႏိုင္ဘဲ ၀ိပါက္ေတာ္ (၁၂)ပါး အေႂကြးကို တစ္ခုခ်င္း ေက်ေအာင္ ေပးဆပ္ေတာ္မူရေလသည္။
ထိုသို႔ သံသာရ ၀ဋ္ဒုကၡ နိဗၺာန္မရမျခင္း လည္ၾကရသည့္ ထုိဒုကၡ စက္ရဟတ္ၾကီးသည္ ေလာင္စာမီး တဏွာျငိမ္းမွ ဘ၀ဇာတ္ အျပီးတိုင္သိမ္းျပီး ခ်ဳပ္ျငိမ္းၾကရမည္ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘ၀ဇာတ္ မသိမ္းေသးခင္မွာေတာ့ ၀ိပါက၀ဋ္ ေနာက္ကပါေနဦးမည္သာ။ ဘုရား၊ ရဟႏၲာ အရွင္ျမတ္မ်ား၌ ကိေလသာ အာသေ၀ါတရား ကုန္ခန္းေသာ္လည္း ၀ိပါက၀ဋ္ မကုန္ေသးျခင္းမွာ ခႏၶာကိုယ္ အႂကြင္းရွိေနေသးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ စာလိုအားျဖင့္ သဥပါဓိေသသ နိဗၺာန္ (ခႏၶာကိုယ္အႂကြင္းရွိေသာနိဗၺာန္)သာ ရရွိထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ခႏၶာကိုယ္ အႂကြင္းမရွိေတာ့ေသာ(အဏုပါဓိေသသနိဗၺာန္) ရရိွမွသာ ဒုကၡအားလံုးရပ္ျပီး အျငိမ္းၾကီး ျငိမ္းေတာ္မူႏိုင္ၾကေလကုန္၏။ ခႏၶာရိွေနေသးလွ်င္ ၀ဋ္ဒုကၡရွိေနေသး၏။ ဘုရား၊ ရဟႏၲာတို႔ သည္ ကိေလသာမရွိျခင္းေၾကာင့္ ေနာင္ခႏၶာ မလာႏိုင္ေတာ့ေပ။ ထိုသို႔ ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးမွ အျငိမ္းဓာတ္ ကိန္းႏိုင္ၾကေသာ္လည္း ပရိနိဗၺာန္မျပဳခင္၌ ကိုယ္သာနာ၍ စိတ္မနာၾကေတာ့ဘဲ က်န္ရွိသည့္ ၀ိပါက၀ဋ္ကို ခႏၶာျဖင့္ ၀ဋ္ေႂကြးဆပ္ရ၏။
၀ိပါက၀ဋ္တို႔၌ ယခုဘ၀ တရားမရႏုိင္သည့္ အမွတ္ (၃) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးမွာ မိခင္၀မ္း၌ သေႏၶတည္ကတည္းက ပညာဉာဏ္- အေမာဟဟိတ္ မပါခဲ့ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထို အႏၲရာယ္ ၾကီးမွာ ယခုဘ၀ နိဗၺာန္ရေရး ေရွာင္ရွားလို႔ ရႏိုင္သည့္အရာ မဟုတ္ပါေပ။ စာလိုအားျဖင့္ ဒြိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္လို႔ ေခၚပါသည္။ ၎၌ အေလာဘဟိတ္ႏွင့္ အေဒါသဟိတ္မ်ားရွိျပီး သာမန္အား ျဖင့္ ေလာကီပညာအရာတြင္ တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ သိပ္မကြာလွဘဲ ေလာကုတၱရာပညာအရာ၌ ပရမတၳသေဘာတရားေတြကို ဒြိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္တို႔က နားမလည္ႏိုင္ေၾကာင္း မွတ္သားသိရွိရ ပါသည္။ စာေရးသူအေနအားျဖင့္ ဒြိဟိတ္ႏွင့္ တိဟိတ္ ခြဲျခားကာျပဖို႔အေရး အလြန္ပင္ ၀န္ေလး လွသည့္အတြက္ ခြဲျခားကာ မျပေတာ့ျပီ။
ေဆာင္ရမည့္အေရးတို႔ကိုသာ အတိုးခ်ကာ ၾကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳလိုသည္မွာ မိမိသည္ ဒြိဟိတ္ တိဟိတ္ ဘယ္ဟိတ္မ်ားျဖစ္ပါလိမ့္ဟု ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေမးမေနသင့္။ ငါေတာ့ျဖင့္ ဒြိဟိတ္ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္လို႔ တရားအားထုတ္လည္း အလကား၊ မရဖို႔သာ မ်ားသည္ဟူ၍ လက္မိႈင္ခ် ေငးေမာေနရန္လည္း မေနသင့္။ လုပ္သင့္သည္မွန္သမွ်တို႔ကို ပညာရွိတို႔ မွာၾကားသည့္အတိုင္း တစ္တပ္တစ္အား ၾကိဳးစားကာ က်င့္ၾကံၾကရပါမည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဥပမာျပရပါလွ်င္ သစ္တံုးၾကီးကို လႊဲျဖင့္ ပိုင္းျဖတ္ရာ၌ “ျပတ္တာက သူ႔အလုပ္၊ ျဖတ္ရမွာက ကိုယ့္အလုပ္”၊ ထုိႏွစ္လုပ္ ကြဲကြဲျပားျပားသိရွိကာ ကိေလသာပါးျပီးကင္းေအာင္ ဒါနကိုလည္း ျပဳ၊ သီလကို လည္း ေဆာက္တည္၊ သမထ ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာတရားတို႔ကိုလည္း ၾကိဳးၾကိဳးစားစား က်င့္ၾကံပြါးမ်ား အားထုတ္ပါလွ်င္ အနာဂတ္ မေ၀းေသာကာလတြင္ နိေရာဓသစၥာၾကီးကို အမွန္ပင္ ျမင္ရလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္စြာအားထုတ္ၾကရေပမည္။
အမွတ္ (၄) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “အရိယူပ၀ါဒႏၲရာယ္”
အရိယာပုဂၢိဳလ္ မဆိုထားႏွင့္၊ မည္သူ႔ကိုမွ် ျပစ္မွားေစာ္ကားလိုေသာစိတ္မ်ား မျဖစ္ေအာင္ ေနထိုင္က်င့္ၾကံသင့္၏။ ႏႈတ္ျဖင့္လည္း မျပဳႏွင့္၊ ကိုယ္ျဖင့္လည္း မျပဳေလႏွင့္။ ရန္ကိုရန္ခ်င္း မတံု႔ျပန္ မိၾကေစႏွင့္။ ရန္စေတြ ပ်ိဳးေနၾကလို႔ ျငိမ္းခြင့္မရသည့္ ဒုကၡတရားေတြကို သံေ၀ဂ ဉာဏ္ျဖင့္ၾကည့္႐ႈကာ အျမဲဆင္ျခင္သင့္လွ၏။ ရန္မလိုမွ ရန္ျပိဳမည္၊ ရန္ျပိဳမွ ေအးခ်မ္းမည္ျဖစ္ သည္။
မာနျဖင့္ ေထာင္လႊား၊ ဒိ႒ိျဖင့္ မိုက္မွားကာ အခ်င္းခ်င္း ျပစ္မွားၾကျခင္းေတြႏွင့္ တစ္ဖက္က ရန္မခင္ တစ္ဖက္သတ္ ရန္ဆင္မိျခင္းေတြေၾကာင့္ ကိုယ့္ကာယကံ ကုိယ့္ထံျပန္၊ ကိုယ္၀စီကံ ကိုယ္ထံျပန္၊ ကုိယ့္မေနာကံ ကိုယ္ထံျပန္သည့္ ဒုကၡေတြသာ ရရိွေနၾကရ၏။ ထိုကဲ့သို႔ တစ္ဖက္သားကို ျပစ္မွားမိၾကရာ၌ အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔ကိုမ်ား ျပစ္မွားေစာ္ကားမိလိုက္လွ်င္ျဖင့္ ေတာင္းပန္ခြင့္မရလိုက္ပါက ၾကီးေလးလွသည့္ အမွတ္ (၄) ဓမၼ အႏၲရာယ္ကို လြန္က်ဴးမိေတာ့၏။ အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔ကို ျပစ္မွားမိျခင္း ထို အရိယူပ၀ါဒကံကလည္း မဂ္ဖိုလ္ကို တားျမစ္သည့္ ကံၾကီးပင္ျဖစ္ေတာ့၏။ သို႔ေသာ္ အရိယာသူေတာ္စင္အား ျပစ္မွားမိလို႔ ေတာင္းပန္လွ်င္ကား ေက်ေအးကင္းေပ်ာက္ မဂ္ဖိုလ္ကို ရခြင့္ရွိႏိုင္ေပသည္။
အရိယာပုဂၢိဳလ္ရယ္မွ မဟုတ္၊ မည္သူ႔ကိုမွ် မျပစ္မွားမိေအာင္ ေနႏိုင္လွ်င္ အေကာင္းဆံုးပင္ ျဖစ္ပါသည္။ တရားစခန္းမ်ားတြင္ ေလ့က်င့္ေပးသည့္ ေက်းဇူးရွင္ၾကီးမ်ားအား ျပစ္မွားမိခဲ့ေသာ အျပစ္တို႔ ရွိေနပါလွ်င္ မဂ္ဖိုလ္ကို တားဆီးေနမည္ စိုးေသာေၾကာင့္ တရားမ႐ႈမွတ္ခင္တို႔၌ အရင္ဦးစြာ ဦးခိုက္ေတာင္းပန္ၾကသည့္ အေလ့အက်င့္မွာ မြန္ျမတ္လွေပ၏။ ည အိပ္ယာ ၀င္ခါနီးတိုင္း ထိုအတိုင္း ျပဳက်င့္ႏိုင္က ပို၍ ေကာင္းေပသည္။ ေန႔စဥ္၀တ္ျပဳ၍ သံသရာက ေတြ႔ၾကံဳခဲ့ရေသာ ဘုရား၊ ရဟႏၲာအစျဖာေသာ ေက်းဇူးရွင္္ခင္ပြန္းၾကီးဆယ္ပါးတို႔ႏွင့္ ယခုဘ၀ ေတြ႔ၾကံဳရသည့္ ထိုေက်းဇူးရွင္ၾကီးတို႔အေပၚ၌ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံ တစ္ပါးပါးေသာ ကံတို႔ျဖင့္ ျပစ္မွားေစာ္ကားမိျခင္းမ်ား ရွိႏိုင္သည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ လက္ဆယ္ျဖာမိုး မာန္ကိုခ်ိဳး၍ ဦးညႊတ္ကန္ေတာ့ၾကရာ၏။
အရိယာသူေတာ္စင္တို႔ကို ျပစ္မွားမိျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာဆိုးက်ိဳးတို႔မွာ လြန္စြာၾကီးမားလွ၏။ စိဥၥမာန အမ်ိဳးသမီးသည္ အမွန္မဟုတ္ ပံုသဏၭာန္လုပ္၍ ဘုရားႏွင့္ ကိုယ္ေလးလက္၀န္ျဖစ္ရ ပါသည္ဟု လူဘံုအလယ္ထဲတြင္ ဘုရားရွင္အား အရွက္ခြဲခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ အရွင္ ေဒ၀ဒတ္သည္ ဘုရားရွင္အား ေက်ာက္ေမာင္းဆင္ သတ္ခဲ့ရာ၌ ကြဲအက္သည့္ ေက်ာက္စ မွန္ကာ ဘုရားရွင္၏ေျခမ,ေတာ္ ေသြးစိမ္းတည္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ ဘုရားရွင္၏ ေယာကၡမေတာ္ေဟာင္း သုဗၺဗုဒၶသာကီ၀င္မင္းၾကီးသည္ ဘုရားရွင္ ဆြမ္းခံႂကြရာ အ၀င္လမ္း တို႔တြင္ ေသေသာက္က်ဴး ငမိုက္သားတို႔ကို ဘုရားရွင္အား မူးရစ္ရမ္းကားစြာ ဆဲေရးတိုင္ထြာ ျခင္းျပဳရန္ ခိုင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ နႏၵကဘီလူးသည္ လက္ယာရံ အဂၢသာ၀က အရွင္သာရိပုတၱရာ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီး ဖလသမာပတ္ ၀င္စားေတာ္မူေနခ်ိန္တြင္ ဦးေခါင္းကို လက္ျဖင့္႐ုိက္ပုတ္မိျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ နႏၵလုလင္သည္ ရဟႏၲာဘိကၡဳနီအရွင္မ ဥပလ၀ဏ္ကို ရာဂစိတ္ျဖင့္ မိစၧာစာရ က်ဴးလြန္ျပစ္မွားမိျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္းတို႔သည္ အရိယာပုဂၢိဳလ္ျမတ္တို႔အား ျပစ္မွာမိျခင္းေၾကာင့္ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္၌ အထင္အရွား ျဖစ္ခဲ့ေသာ အရွင္လတ္လတ္ ေျမမ်ိဳခံခဲ့ၾကရသည့္ သာဓကတို႔ပင္ျဖစ္၏။
အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔အား ျပစ္မွားမိျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာ ဆိုးက်ိဳးဆယ္မ်ိဳးကိုလည္း ေအာက္ေဖာ္ျပပါလကၤာျဖင့္ မွတ္သားၾကပါေလ-
“အရိယာဇာတ္၊ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ကို၊ ေျပာတတ္ျပစ္ဆို၊ အညစ္ပို၍၊ မလိုရန္ၿငိွဳး၊ ထိုသူမ်ိဳး၌၊ ဆယ္မ်ိဳးျပစ္ဒဏ္၊ ရျမဲမွန္ခဲ့၊ ေသြးအန္ျဖစ္လြယ္၊ ေရာင္း၀ယ္႐ံႈးျခင္း၊ ခ်ိဳ႕ယြင္းအဂၤါ၊ ႐ူးၾကေဖာက္ျပန္၊ ၾကမ္းတမ္းစြပ္စြဲ၊ ေသကြဲသားခ်င္း၊ ပ်က္ျခင္းစည္းစိမ္၊ ေနအိမ္မီးေလာင္၊ ဒုကၡေဘာင္သည္၊ လူ႔ေဘာင္ဒိ႒၊ ေတြ႔ၾကံဳရ၍၊ ေသကမလြဲ၊ ပါယ္ငရဲ၀ယ္၊ ကမၻာစြဲခဲ့၊ ေရာက္ဆဲ လူ႔ျပည္၊ တက္ျပန္ေလေသာ္၊ က်က္သေရမြဲ၊ မဂ္ဖိုလ္လြဲ၍၊ အျမဲၾကမၼာ၊ ၀ဋ္ေၾကာင္းပါသည္၊ ေရွာင္ရန္ ဓမၼ အႏၲရာယ္တည္း။”
အမွတ္ (၅) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “အာဏာ ၀ီတိကၠမႏၲရာယ္”
ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ အာဏာစက္သည္ အနႏၲစၾကာ၀ဠာသို႔တိုင္ တည္ေတာ္မူေပသည္။ ဘုရား သားေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ ဘုရားရွင္က ၀ိနည္းေတာ္ကို ဒီအတိုင္း ေစာင့္ထိန္းၾကရမည္ဆိုလွ်င္ ဒီအတိုင္းသာ လိုက္နာၾက၏။ ဟိုလိုေလး လုပ္ခြင့္ေပးပါလို႔ အတြန္႔မတက္ၾကေပ။ အတြန္႔တက္ခဲ့ေသာ ရဟန္းဆိုးမ်ား ရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ သာသနာေတာ္ ထက္ျခမ္းကြဲခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မွန္ၾကီးကလည္း ယခုထက္တိုင္ ဂယက္႐ုိက္ခတ္ေနေပသည္။
ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးေနာက္ ႏွစ္တစ္ရာ အၾကာတြင္ သံဃာေတာ္တစ္ေသာင္း စုေပါင္း၍ သိကၡာေတာ္ ၂၂၇ သြယ္မွ ေလွ်ာ့ပါရန္ အဓမၼ၀ါဒ(၁၀)ခ်က္တို႔ကို တင္ျပကာ ေတာင္းဆို လာၾကရာ အရွင္မဟာယသ ကိုယ္ေတာ္ၾကီးဦးေဆာင္၍ ရဟႏၲာတစ္သိန္းတို႔ျဖင့္ ဒုတိယ သဂၤါယနာတင္ေတာ္မူခဲ့ၾကျပီး ထိုအရွင္ဆိုးမ်ားစြာတို႔ကို ေမာင္းထုတ္ကာ ျပည္ႏွင္လိုက္ၾက ေပသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ အဓမၼ၀ါဒအယူ သံဃာတို႔က သူ႔ဘာသူ မဟာသံဃိကဂိုဏ္းဟူ၍ အမည္သမုတ္ ဂုဏ္ေရာင္ထုတ္ျပီး ၀ိနည္းေတာ္(၁၀)ခ်က္တို႔ကို ပယ္ျဖဳတ္ၾကကာ ယခုအခါ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာဟူ၍ ထင္ရွားစြာတည္ရွိေနေလသည္။
ဗုဒၶဘာသာ ႏွစ္ဘာသာမရွိ၊ ဘုရားသား ဧကန္မွန္လွ်င္ တစ္သားတည္းသာ ရွိေနရေပမည္။ ဘုရားစကားေတာ္တို႔အား ျပင္လို ျပင္၊ စြက္လို စြက္၊ ျဖည့္လိုလွ်င္ ျဖည့္ လုပ္ေနၾကပါလွ်င္ ငါလည္းပဲဘုရားလုပ္ခ်င္ေနၾကသည့္သေဘာသာ ျဖစ္ေနေပသည္။ တုႏိႈင္းမဲ့ဘုရားရွင္၏ သားေတာ္အစစ္ျဖစ္ပါလွ်င္ကား ဘုရားမွာရာ တေသြမတိမ္း ေစာင့္ထိန္းကာေနၾကရမည္ျဖစ္ သည္။ သို႔မွသာ မဂ္ဖိုလ္အေရးက ေတြးေလတိုင္း မေ၀းႏိုင္ေတာ့ဘဲ က်င့္ႏိုင္သေလာက္ ခရီးေပါက္ကာ လူတို႔ထက္ အျမန္ဆံုးေရာက္မည္ျဖစ္၏။
ဘုရားသားေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ အမွတ္ (၅) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးကို ေက်ာ္ျဖတ္ကာ ခရီးႏွင္ႏိုင္ ရပါမည္။ ဘုရားသား သံဃာေတာ္မ်ားသည္ က်ဴးလြန္လိုေသာေစတနာျဖင့္ ဘုရားတားျမစ္ ထားသည့္ ၀ိနည္းေတာ္(စည္းကမ္း)တို႔ကို ေဖာက္ဖ်က္မိၾကျခင္း၊ က်ဴးလြန္မိေသာ အျပစ္(အာပတ္)တို႔ကို ေဒသနာၾကားျခင္း(အာပတ္ေျဖျခင္း) မျပဳလုပ္ဘဲေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ မဂ္ဖိုလ္ကို တားျမစ္ခံၾကရျခင္းျဖစ္၏။ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ လူတို႔ထက္ မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္နီးေၾကာင္း သိကၡာေတာ္ျမတ္တို႔ျဖင့္ ပါရမီျဖည့္ခြင့္ ရရွိၾကသလို မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ေ၀းေၾကာင္း အျပစ္တို႔ကို လြန္က်ဴးမိ၍ အာပတ္မေျဖႏိုင္ၾကပါလွ်င္လည္း လူတု႔ိထက္ပင္ မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ ေ၀းလွ၏။
က်ဴးလြန္လိုေသာေစတနာျဖင့္မဟုတ္ဘဲ ေခတ္အခါအေျခအေနသေဘာအရ ေရွးကလို ေျခလ်င္ႂကြျမန္းၾကကာ လိုရာခရီးသြားၾကတာမဟုတ္ေတာ့ ယာဥ္စီး၍သာ သြားၾကရာ၌ ၀တၳဳေငြ ကိုင္ၾကရ၏။ ထုိသုိ႔ေသာအာပတ္တို႔ကို ေသးငယ္သည္ မထီသေဘာျဖင့္ ေဒသနာ ၾကားရန္မလိုဟု သေဘာထားကာ မေနၾကရပါဘုရား။ ျမိဳ႕ထဲသို႔ ႂကြၾကရာ၌ ဟကြဲကာ ၀တ္ဆင္ထားသည့္ ျမန္မာမ, ကျပားတို႔ကုိျမင္လွ်င္ သံေ၀ဂ,သာ ႏိုင္ႏိုင္ပြါးၾကပါကုန္ဘုရား။ မာတုဂါ မွန္သာမွန္လွ်င္ ခရီးအတူ မသြားၾကရန္ႏွင့္ တစ္မိုးအတူ မအိပ္ၾကေစရာ။ လူတို႔ အၾကိဳက္သာ လိုက္ေနရလွ်င္ျဖင့္ ၀ိနည္းေတာ္အေဖာ္မထားသလိုျဖစ္ျပီး ၾကာလာလွ်င္ အာပတ္ေတြ တစ္ပံုတစ္ပင္ မျဖစ္ရေအာင္ ေန႔စဥ္သာေဒသနာၾကားၾကပါကုန္ဘုရား။
ဆရာႏွင့္ဒကာဆိုသည္မွာ မဂ္ဖိုလ္ကို အတူရၾကဖို႔အေရး “ကၽြန္းကိုင္းမီွ၊ ကုိင္းကၽြန္းမွီ” ဆိုသလို အျပန္အလွန္ မွီေနၾကရသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သတိတရား အခါခါပြါးႏိုင္ပါမွ မဂ္ဖိုလ္ကို အတူတက္လွမ္းႏိုင္ၾကမွာပါဘုရား။ ေခတ္လူေတြ ေျပာမရ,ဆိုမရဟူ၍ လစ္လ်ဴ႐ႈ ပစ္မထားၾကဘဲ ဘုရားဆံုးမ,ထားသည့္အတိုင္းသာ အားမနာတမ္းဆံုးမ၍ မၾကိဳက္လွ်င္လည္း မတတ္ႏိုင္၊ သာသနာေတာ္အေရးအတြက္မို႔ အမွန္အတိုင္း မည္သူ႔မွ် မငဲ့ကြက္ဘဲ ခတ္ျပတ္ျပတ္ ေဟာေတာ္မူၾကပါဘုရား။ သည့္အျပင္ ထိုအေရးမွာ ဆရာဒကာတို႔၏ က်င့္ႏွစ္ျဖာညီမွ်ၾကမွ အခ်င္းခ်င္းမွီႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ တြဲလက္ခ်င္း မျဖဳတ္တမ္း ခိုင္ေအာင္ ျမဲျမံစြာ ရွိထားၾကရပါမည္။
နိဗၺာန္သို႔တူ႐ူ မေကြ႔မေကာက္ ေျဖာင့္တန္းစြာေလွ်ာက္ႏိုင္ၾကေအာင္ မဂ္ဖိုလ္အား ထားဆီးၾက မည့္ ဆိုခဲ့သည့္ ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးတို႔ကို သတိ၀ီရိယၾကီးစြာေရွာင္ရွားၾက၍ ေဆာင္ထားရမည္ တို႔ကိုလည္း သဒၶါ၊ သတိ၊ သမာဓိ၊ ၀ီရိယာ၊ ပညာ ဗိုလ္ငါးျဖာတို႔ျဖင့္ က်င့္ေဆာင္ကာေနၾကပါ ကုန္။ သို႔မွသာ မၾကာခင္၌ ရည္မွန္းရာနိဗၺာန္ၾကီးကို ၾကည္ရွင္းစြာမဂ္ဖိုလ္အလင္းျဖင့္ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ၾကရျပီး သံသရာတစ္ေလွ်ာက္လံုး မေတြ႔ၾကံဳမခံစားခဲ့ရသည့္ အမြန္ျမတ္ဆံုး ခ်မ္းသာၾကီးကို ေတြ႔ျမင္ခံစားၾကရမည္မွာ မလြဲဧကန္သာျဖစ္ေတာ့၏။
စာ႐ႈသူ ဓမၼမိတ္ေဆြအေပါင္းႏွင့္ အနႏၲသတၱ၀ါအားလံုးတို႔၌ ေဘးရန္ကင္းပ၍ ကိုယ္ႏွင့္စိတ္ ညီမွ်ၾကကာ ခ်မ္းသာစြာတရားအားထုတ္ႏိုင္ၾကပါေစ။
(ဣ ဒံ ေမ ပုညံ အာသ၀ကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု။)
ျပန္သိမ္းရန္
Subscribe to:
Posts (Atom)
ခ်မ္းေျမ႕ၾကည္လင္ က႐ုဏာရွင္
သတိေပးဆံုးမစာ
တဏွာ၊ မာန၊ ဒိ႒ိတို႔သေဘာ
| Current Moon Phase | |
 | Gadgets powered by Google |
| ခ်စ္ဖြယ္ခ်ိဳုျမ၊ ေျပာဆိုၾက၊ ပီယဘာသိတာ...သမၼာ၀ါစာ၊ ျဖစ္ေလရာ၊ သုဘာသိတ မဂၤလာ။ |
To Other Dhamma Website
| ေကာင္းမႈဆိုတာ၊ သုခပါ၊ ေၾကာက္ကာမေနႏွင့္...သြာဆဲျဖစ္လာ၊ ကိေလသာ၊ သြားရာျငိမ္းေစသင့္။ |
No comments:
Post a Comment